Қобыз пәнінің II санатты мұғалімі
жүктеу/скачать 2,24 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- IV.Жаңа шығарманы меңгерту
- Деташе
- Сергіту сәті
- VI. Бағалау.
| Қазақстанның музыка мәдениетінің қалыптасу тарихында тұтас біркезеңді қамтиды.Ол кәсіби музыкалық білім берудің,музыкалық шығармашылықпен музыкалық ғылымның іргетасын қалады.Академик - композитор Жұбановтың есімі қазақ музыка мәдениетінің негізін салушы тұлғалардың көшбасында тұр.Ол Л.Хамидимен бірлесіп,“Абай” және “Төлеген Тоқтаров” операсын,“Құрманғазы туралы естелік маршын”,“Жезкиік” симфониялық шығармаларын,қазақтың би сюитасын,“Саранжап”,“Көроғлы”фортепьяналық шығармаларын,қобызға арналған «Ария»,«Көктем»,«Вальс»,«Романс» шығармаларын,хорлар,әндер,романстар,театр мен киноға арналған музыкалар,“XIXғ. мен XXғ.басындағы қазақ халық композиторларының өмірі мен шығармашылығы”,“Ғасырлар пернесі”,“Замана бұлбұлдары”, “Мұқан Төлебаев”,“Құрманғазы” этнографиялық зерттеулерін жазды. А.Жұбановтың қазақ музыка тарихына сіңірген еңбегі ұшан - теңіз.
IV.Жаңа шығарманы меңгерту: А.Жұбановтың «Вальс» шығармасын талдау. Танысу Талдау Саусақ қою Дыбыс тазалығын қадағалау Штрихтік белгілеріне,техникалық ерекшеліктеріне тоқталу. Соль мажор үндестілігінде жазылған.Соған орай соль мажор үндестілігін әр түрлі (деташе,легато,стаккато) штрихтарымен,арпеджиомен орындаймыз. Деташе – (detache) – әр дыбысты жеке-жеке бөлек орындау. Легато (итал.legato – байланысты,созылыңқы,legare-байланыстыру деген сөз)-бір дыбыс екінші дыбысқа алмасып отырған сияқты үзіліссіз байланыстырып орындау. Белгіленуі:∩U. Стаккато (итал.staccato,staccare деген сөзден – үзіп,бөліп) – музыкалық аспапта,дауыспен дыбыстарды қысқа,үзіп орындау.Дыбыс шығарудың негізгі әдістерінің бірі болып есептеледі.Ысқышпенойнайтын аспаптарда стаккатоны бір ысқымен (төмен немесе жоғары бағытқа) ойнайды. Сергіту сәті: Үнтаспа тыңдату.«Би күйі» (А.Жұбанов) 
V.Бекіту: А.Қ.Жұбановтың өмірбаяны. Композитордың қандай шығармаларын білесің? «Вальс» шығармасы қай үндестілікте жазылған. Шығарма неше бөлімнен тұрады? VI. Бағалау. Оқушының сабаққа қатысуы мен шығарманы орындауын ескере отырып бағалаймын. VII. Үй тапсырмасы. Үйге тапсырма: Композитордың өмірі мен шығармашылығын оқу.Соль мажор үндестілігі мен «Вальс» шығармасын жаттау. Сарыбаев Болат (1927-1984) – музыкатанушы,өнертану кандидаты. Құрманғазы атындағы Алматы мемлекеттік консерваториясын қобыз класы бойынша бітірген, мұнан соң халық аспаптар кафедрасында дәріс берген, бір мезгілде қазақтың халықтық музыкалық аспаптарын жинау мен зерттеу жөніндегі қызметтермен айналысты. Зерттеушінің дербес жинамасы әртүрлі халықтардың төрт жүзге таман музыкалық аспабын қамтиды, ол сондай-ақ сыбызғы,сырнай,жетіген,шертер,шаңқобыз,дабыл және басқа халықтық қазақ музыкалық аспаптары жинамасының иесі.Ол бұл аспаптарда Ықылас атындағы қазақтың музыкалық аспаптар Музейіне тапсырған. Б.Сарыбаев “Қазақтың халық аспаптары” монографиясында табылған аспаптардың түрін, қатарын, дыбыстық берілімін, ойнау тәсіліне ғылыми сипаттама бере отырып, жіктейді.Бұл зерттеуге бағалы қосымша ретінде Сарыбаевтың көмегімен “Қазақтың музыкалық аспаптары” әдемі альбомы жарық көрді. Б.Сарыбаев музыка тануда ежелгі аспаптарды біліп,тауып, мәдениеттің материалдық игілігі ретінде ғана бағалап қана қойған жоқ, сондай-ақ,бұл ескі аспаптарды халықтың рухани өміріне ендірді.Сарыбаевтың ұмытылған ескі аспаптарды жаңартып, оларды іздеуі, зерттеуі нәтижесінде біз қазақтардың ерте кезден музыкаға,әнге,әуенге құмар екендігін,ерте кезде олардың әлемдегі ең бай аспаптарды қолданғандағын білеміз.Сарыбаевтың еңбегінің маңызы аса зор,себебі - ежелгі аспаптарда уақыт үні,ғасыр таңбасы болады, ол –қазақтың музыка мәдениетіне жаңа тарихи бет болып қосылып,үнемі жаңарып,толығып отырады. «Қобыз өнерінің толық сипаттамасын анықтау үшін музыкалық тілінде тән заңдылықтары мен ерекшеліктерін айқындау қажет.Бұл бағытта саз өзгешіліктерінің қалыптасуы мен дамуының негізгі ережелері (этногенезистік, процестері ) тарихта болған елеулі оқиғалар мен сан-алуан құбылыстардың әсері мен ғасырлар бойы бақсылық дәстүрінің шеңберінде жетілгенін байқатады»-деп жазады профессор С. Күзембаева. Қазақтың халықтық музыка өнері саласында шалқар сахара,дарқан даладай мол көсіліп,кең тараған бір жанр бар.Ол - ән.Көркем де келісті, шымыр да шыншыл, бүкіл болмысымен биязы әрі мазмұнға бай қазақ әндері халықтың ұлттық дәстүр сипатын айқын аңғартатын үлкен фактор болып табылады.Ән табиғатынан халық тарихымен бірге туып,етене өскен өнер қырын,сол өнердің ел өмірімен еншілестігін,үндестігін көреміз. Әрбір ұлттың өзінше өмір сүру қалпы,тұрмыс-тұрқы,әдет-ғұрыптық өзгешелігі,психикалық - мінездік ерекшеліктері,түсінік-пайымдары оның өнер өрісіне үлкен әсер ететіні белгілі.Музыка өнеріндегі бұл құбылыс халықтың сол құпиясын әр алуан салада,әр түрлі бояуда әшекелейді. Қай халық болсын өзінің ұлттық өнері мен дәстүрін аса бір ыждағаттылықпен дамытуға тырысады,оны жаңа дәуір,жаңа заман әкелген жаңалықтармен сабақтастыра отырып байытады.Қазақ музыка творчествосын байырғы негізгі түрлері халық әндері,эпостық шығарма, аспаптық музыка болды.Ән-күйді қазақтың халық творчествосының шыңы дейге болады.Оның тамаша үлгілері.Көрнекі халық композиторларының асқақ туындылары ұлттық классикалық музыканың негізін қалады.Ал халқымыздың ғасырлар бойы қалыптасқан фольклорлық мұрасы қазіргі профессионалдық музыка салаларының дамуына тікелей зор ықпалын тигізіп отыр.
18.Ж.Баспаев «Бас қобыз,виолончельге арналған пьесалар» Алматы 1975 19.Ж.Еркімбеков «Домбыра мен қобызға арналған пьесалар» Алматы 1988 20.З.Бисембаева «Қобызға арналған пьесалар» Алматы 1985 21.Г.Аманжолова,Д.Даукеева «Қыл қобызға арналған пьесалар» Алматы 1984 22.Б.Қожамқұлова «Музыка мектебіне арналған оқу құралы» Алматы 1984 23.Д.Тезекбаев «Қобыз үйрену мектебі» Алматы 1980 24.Д.Тезекбаев «Төрт ішекті қобызға арналған пьесалар» Алматы 1977 жүктеу/скачать 2,24 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|