Өңдеу Мамандығы: Емдеу ісі 0301000 Курсы: 3 Семестрі: 5

1. 
   Дәрігер науқасқа операциядан кейінгі кезеңде мұзды мұйықты операция болған орынға қоюды бұйырды. Медбике алдын мұздатқышқа қойылған мұз мұйықты алып сүлгіге орап, жарақатқа қойды. Медбикенің іс-әрекетін бағалаңыз.
   
2. 
   Медбике науқас баланың тамағына қыздырушы компрессті төмендегіше қойды: дәке салфетканы 70 градус температурадағы ыстық суға малып, тамағына қойып, полиэтиленді пакетпен жапты, сосын қатты бинтпен таңып қойды. Медбикенің іс-әрекетін бағалаңыз. Науқас балаға компрессті қалай қою керек ?
   

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады

Н-1, 8 –бөлім , 405 – 427 бет

1.Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  

• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  енжар науқастарды тамақтандыру
  
• 
  ауыр науқасты тамақтандыру
  
• 
  келушілердің тамақтарын бақылау
  
• 
  зонд, гастростома аркылы тамақтандыру
  
• 
  тік ішек арқылы қоректік қоспаларды жіберу техникасы
  
• 
  парентеральды тамақтандыру
  

Жоспар:

• 
  қарапайым физиотерапия түсінігі, әсер ету механизмі
  
• 
  қарапайым физиопроцедурапың түрлері
  
• 
  қыша қағазы, грелка, мұзды мұйық, компресстердің әсер ету принциптері, емдік эффекті
  
• 
  компресстердің түрлері
  
• 
  қыша қағазы, грелка, мұзды мұйық, компресстерге көрсетілімдер және кері көрсетілімдер
  
• 
  процедураны жүгізу үшін қажетті көрнекілер
  
• 
  процедураны қабылдау кезінде пайда болатын асқынулар және техника қаіпсіздігі
  
• 
  құралдарды өңдеу
  

Жылумен емдеуде әр түрлі озокерит және парафинмен емдеу, сол кезде жылытылған озокерит, парафин заттары қолданылады.

Озокериттпен емдеуде озокеритті қолданамыз – мұнайлық битумның минералды топтары. Жоғарғы жылуды қолдану, озокериттің эффективтілігі жылу тасмалдауының бәсең жылу беру және минемальді жылу өткізгіштігінде. Олардың қыздыру температурасы 40-50°С (бірінші қабат) және 60-70°С (екінші қабат) күйікті болдырмайды. Жылу берудің негізгі факторлары механикалық және химиялық. Озокеритпен емдеуде ванналар, жағулар, физиотерапиялық әдіспен аппликациялау (гальванизация, электрофорезбен, ультродыбысты терапия, жарықпен емдеу, массаж және т.б.).

Парафинмен емдеудің нәтижесі. Парофинде озокерит компрессивті әсер етеді. Парафин сулы баняда 65-100 °С жүзіп жүреді және ванна түрінде және аплекация түрінде қолдандады. Озакеритпен емдеуде, парафинмен емдеуде және жылумен емдеудегі көрсетілімдер мен терінің кері көрсеткіштері.

Жылумен емдеудің механизімі өзгеріп тұрады , жергілілікті және жалпы қан айналымда, қан ағуын жылдамдатады, копилярлардың қызыметін жоғарлатады . Жылумен ұзақ емдеуде тері қызуы жоғарлайды. Жылумен емдеу кезінде жүрекжиырылады, қан қысымы төмендейді,тынысалу тереңдігі және жиілігі жоғарлайды , бұлшықет тонусы кішірейеді, эндокринді бездердің функциясы өзгереді. Ішкі ағзалар өзгереді әсіресе жүрек-қан тамыр жүйесі, бірақта олардың функциональді жағдайына байланысты.

Жылумен емдеудің көрсетілімдері: Тірек қимыл аппаратының ауруларында, орталық және перифериялық нерв жүйелерінің аурулары және жарақаттан кейінгі өзгерісте, көптеген ішкі жүйелердің аурулары,периферияялық қантамырлары, тері аурулары, көз, құлақ, күйіктен және үсіктен кейін жылумен емдеудің обсалютті кері көрсетілімдер: Қатерлі және қатерсіз ісіктерде, туберкулердің активті түрінде, қан кетуде,қан айналым жетіспеушілік сатыларында.

Қарапайым физиотерапияның әсер ету механизмі капиллярлардың кеңейіп, патологиялық аймақта қан айналымның күшеюіне байланысты.

Физиотерапия – адам ағзасын емдеу мақсатымен әр түрлі табиғи факторлардың әсер етуі. Суықты, жылыны, механикалық тітіркендіргіштерді қолданған кезде терінің тітіркену бөлімдерінен терең орналасқан мүшелер мен ұлпалар өзгереді. Бұл өзгерістер тамыр тонусының без бөлу, және қозғалу белсенділігі жасушалардың метаболизмінің өзгеруіне себеп болады. Адамда жалпы реакция пайда болады. Ұйқысы, тәбеті, көңіл – күйі жақсарады. Мұны рефлекторлық терапия деп атаймыз.

Кыздырушы компресс қою

Мақсаты: Қан тамырларды бір қалыпты және ұзақ уақытқа кеңейту, ұлпалардағы қан айналымды жақсарту, сіңдіруді тездету және ауырсынуды басу.

Көрсетілімі:Жергілікті инфильтраттарды (инъекциядан кейінгі), бұлшықет және буындардағы қабыну процесін, лор-ауруларын емдеу, жарақат алудың (ушибы) екінші тәулігінде.

Қарсы көрсетілімі:Қан кетулер, терінің іріңді аурулары, тері бүтінділігінің бұзылуы, әртүрлі этиологиялы ісіктер, соққы және жарақат алудың (ушибы) бірінші тәулігі.

Қажетті құрал-жабдықтар: 8 қабатты дәкелі салфетка, дәкелі салфетканы малу үшін ерітінді, (бөлме температурасымен бірдей су (20-25ºС), 40% спирт немесе 6% сірке суы (жарты литр суға 1 кіші ас қасық сірке суы) клеенка немесе компресті қағаз, мақта, бинт, қайшы.

Парафин қою мақсаты: қанайналымды күшейту, босаңсыту, ауыруды басу. Парафинді көбінесе буын ауыруларында негізгі қабынуға қарсы ем қабылдағаннан кейін қолдануға болады

Сүлік қою.

Мақсаты: жергілікті қан алу, қанның қоюлануын төмендету

Көрсетілімі: артериялық гипертензия, бауырда венозды қалдықтың тұрып қалуы, ЖИА, венаның тромбозы және тромбофлебит, геморрой.

Құрал-жабдықтар: стерильді: лоток; пинцет; тампондар; салфеткалар; таңу материалы, медициналық банка, 70% спирт, 40% глюкоза ерітіндісі, мүсәтір спирті немесе натрий хлориді; ыстық су; 6-8 сүлік.

Қыша қағазын қоюға көрсетілімдер:

Миозит, бронхит, бұлшықеттердің физикалық шаршаудан кейін ауыруы;

Қыша қағазын қоюға қарсы көрсетілімдер:

Теріде іріңді процесстер, аллергиялық немесе басқа қышымалар, қызба, жүрек аритмиялары.

Аудиториялық жұмыс: бөлімшелерде мұзды мұйық, компрес қолдануды үйрену

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.

1.Мұзды мұйықтан соң қандай асқынулар пайда болуы мүмкін ?

5. 
   Инфильтраттың қатайуы
   
6. 
   Терінің күлдіреуі
   
7. 
   Инфильтраттың жарылуы
   
8. 
   Терінің тартылуы
   

6. 
   тұншығуда
   
7. 
   бас ауырғанда
   
8. 
   бүйрек шаншуында
   
9. 
   инфильтраттың іріңдеуі
   
10. 
    жарақаттың қанауы
    

5. 
   6-8 сағат
   
6. 
   30 минут
   
7. 
   2-3 сағат
   
8. 
   12-14 сағат
   

1) 2 сағат өткен соң компресстің астына саусақты енгізіп, оның ішкі қабаттарын анықтау

2) 2 сағат өткен соң копрессті шешіп ,тексеріп көру

3) 2 сағаттан соң шешіп көру

4) 2 сағаттан соң науқастың сезімін сұрау

5) 2 сағаттан соң, егер сарғаю байқалса

5. Суық компрессті ауыстыру жиілігі

1) сальфетка қызғанда

2) құрғап қалғанда

3) 2-3 минуттан соң

4) науқас суықты сезгенде

5) 10-15 минуттан соң

6. Қыздырушы комресс үшін не қажет ?

1) лоток, су, сальфетка, целлофан

2) жылы су, спирт, сальфетка, компресс қағазы, мақта, бинт

3) 2% хлорамин ерітіндісі, мақта, сальфетка, целлофан

4) Эсмарх кружкасы, су, мақта, спирт, клеенка

5) лоток, мақта, бинт, жасыл ерітінді, клеенка

7. Ылғалды компресс болмауы керек

1) суық

3) қыздырушы

4) дәрілік

5) горчичникпен

8. Мұзды мұйықты қолдануға болмайды

1) жедел холецистит, жедел панкреатит

2) өкпеден қан аққанда

3) бүйрек шаншуында

4) жоғары қызбада

5) жарақаттың бірінші күнінде

9. Грелканы қолдануға болмайды

1) ішек коликасында

2) бүйрек коликасы

3) қабынған инфильтраттарда

4) жедел холецистит, жедел панкреатит

5) қызбаның бірінші кезеңінде

10. Мұзды мұйықты, грелканы дезинфекциялайды

1) 6% перекись водород ерітіндісі

2) 0,015% деохлор ерітіндісі (2 рет сүртіледі)

3) 0,5% гигасепт ерітіндісі ( толық саып қою)

4) кез келген жуатын ерітіндімен

Ситуациялық есептер

3. 
   Дәрігер науқасқа операциядан кейінгі кезеңде мұзды мұйықты операция болған орынға қоюды бұйырды. Медбике алдын мұздатқышқа қойылған мұз мұйықты алып сүлгіге орап, жарақатқа қойды. Медбикенің іс-әрекетін бағалаңыз.
   
4. 
   Медбике науқас баланың тамағына қыздырушы компрессті төмендегіше қойды: дәке салфетканы 70 градус температурадағы ыстық суға малып, тамағына қойып, полиэтиленді пакетпен жапты, сосын қатты бинтпен таңып қойды. Медбикенің іс-әрекетін бағалаңыз. Науқас балаға компрессті қалай қою керек ?
   

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады

Н-1, 8 –бөлім , 405 – 427 бет