Қоғамдық денсаулық сақтау кафедрасы

жүктеу/скачать 6,35 Mb.

Дата	07.02.2022
өлшемі	6,35 Mb.
	#82447

Байланысты:
Халықтың қоныстануы,көшіп-қонуы.

Негізгі бөлім
Халық саны және динамикалық өсуі

Семей Мемлекеттік Медициналық Университеті
Қоғамдық денсаулық сақтау кафедрасы
Тақырып:Тұрғындардың табиғи қозғалысының анализі.Адам өлімінің медициналық критерийлері:моральді мәселелері мен перспективалары.
Орындаған:Маулетова Сымбат
Топ:239 ЖМФ
Тексерген:Мамырбаева.А.К
Жоспар:
1.Кіріспе бөлім.
2.Негізгі бөлім.

Тұрғындардың табиғи қозғалысы жайлы түсінік.
Халықтың табиғи қозғалысының анализі
Адам өлімінің медициналық критерийлері
Моральді мәселелері
Медициналық перспективалары

3.Қорытынды бөлім

4.Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе бөлім
Халықтың табиғи қозғалысын демография зерттейді. Сондықтан оның көрсеткіштерін демографиялық керсеткіштер деп атайды. Олардың негізгілері - туу (туғандар саны), өлу (өлгендер саны),туғандар мен өлгендер санының айырмасы табиғи өсімді керсетеді. Егер де өлім туудан артық болса, халықтың табиғи азаюы (депопуляция) пайда болады. Демографиялық, көрсеткіштерді абсолюттік цифрлармен (жүз, мың немесе миллион адам) беруге болады, бірақ көбінесе оларды 1000 тұрғынға шаққандағы есеппен промиль арқылы (%о белгісімен) көрсетеді

Негізгі бөлім

Демографиялық көрсеткіш бойынша табиғи қозғалысты 2 типке бөледі: байырғы және қазіргі. Байырғы табиғи өсім 12%о-ден артық болатын, ал қазіргі өсім бойынша 12 %о-ден төмен. Халық қозғалысының бір типтен екінші типке өтуін демографиялық революция дейді.

Халық саны және динамикалық өсуі

Қазақстан халқы 2009 жылғы санақ бойынша 16 млн 403 мың адамға жетті. Халық санының аз болуы - бұл әлсіз ішкі нарық, яғни сыртқы нарыққа тәуелділік, сондай-ақ жұмыс қолының жетіспеуі, соған байланысты қажетті аймақтардың игерілмеуі, сонымен бірге елдің қорғаныс қабілетінің әлсіреуі. Сондықтан да халық санын көбейту - қоғамнын, негізгі мәселелерінің бірі. Қазақстан халқының саны бойынша орташа мемлекеттер қатарына жатады. Халық саны жөніндегі толық мәліметтерді халық санағы береді. Мемлекет оны белгілі бір уақыт аралығында жүргізіп отырады (біздің елімізде 10 жыл сайын). Әр санақ аралықтарында қорытынды есеп беріліп отырады

Алғашқы жалпы халық санағы 1897 жылы, ал соңғы ҚР Ұлттық санағы 2009 жылы 25 ақпаннан 6 наурыз аралығында өтті. Бұл уақыттың ішінде Қазақстан халқы 4 есе өсті.Бірақ оның динамикасы біркелкі болған жоқ, жылдам есу айтарлықтай төмендеумен алмасып келіп отырды.
Елдің, аймақтың, елді мекеннің халкының саны екі түрлі себептерге (факторға) байланысты. Бірінші фактор - туу мен өлудін, нәтижесінде ұрпақ, ауысуы немесе халықтың табиғи өсімі, ал екіншісі - адамдардың бір жерден екінші жерге қоныс аударуы (келу мен кету), оны халықтың механикалық қозғалысы (көші-қон) деп атайды. Туу мен көшіп келу тұрғындар санын көбейтсе, өлу мен көшіп кету, керісінше азайтады.

Елдің, аймақтың, елді мекеннің халкының саны екі түрлі себептерге (факторға) байланысты. Бірінші фактор - туу мен өлудін, нәтижесінде ұрпақ, ауысуы немесе халықтың табиғи өсімі, ал екіншісі - адамдардың бір жерден екінші жерге қоныс аударуы (келу мен кету), оны халықтың механикалық қозғалысы (көші-қон) деп атайды. Туу мен көшіп келу тұрғындар санын көбейтсе, өлу мен көшіп кету, керісінше азайтады.

2016 жылғы 1 шілдеге Семей халқының саны, есептік деректер бойынша 1360,8 мың адамды құрады, бұл жыл басымен салыстырғанда 2,7 мың адамға артық. Қала халқы 1066,3 мың адамды, ауыл халқы – 294,5 мың адамды құрады.

Халықтың табиғи өсімі өткен жылғы қаңтар – шілде айларымен салыстырғанда 19,9%-ға артты және 4290 адамды, оның ішінде қалалық елді мекендерде 3067 адамды, ауылдық жерлерде 1223 адамды құрады.

2012 жылғы қаңтар - маусым бойы тұтас облыс бойынша 12210 туылғандар тіркелді, бұл 2011 жылғы қаңтар - маусыммен салыстырғанда 730 адамға немесе 6,4%-ға көп. Туылудың жалпы коэффициенті орта есеппен тұрғындардың 1000 адамына 17,10-нан 18,04 туылуға дейін артты

Халықтың көші-қоны, - адамдардың бір ауданнан екінші ауданға тұру үшін қоныс аударуы болып табылады. Көші-қон (миграция) - өте күрделі әлеуметтік процесс (былай айтқанда танымайтын жерге орнығу). Бұл тек қана көшіп бару емес, барған жеріңе бейімделуің керек (мүмкін өмір сүру деңгейі ол жерде мүлдем басқаша болуы мүмкін). Осы кезде адамның жинақылығы, шыдамдылығы, кәсіпшілігі және жаңа жердің жағдайына үйренісуі байқалады. Сондықтан да халықтың көшіп қонуы - мемлекеттің даму деңгейін көрсетеді. Көші-қонның қоғамдағы рөлі ерекше орында. Ол қазақ халқының қалыптасуына, мәдениетіне, тіліне үлкен өсер етті. Бұл процеске қазір де үлкен мән берілуде:
1) Шетелдегі қандастарымыздың елге қайта оралуы (оралмандар);
2) Халық санының көбеюі және жетіспейтін жұмысшылар орнының толықтырылуы;
3) Аумақ бойынша тиімді орналастыру.

жүктеу/скачать 6,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: