Оқытудағы инновациялық технология – білім берудің жаңа сапасымен қамтамасыз етудің кепілі
жүктеу/скачать 27,72 Mb.
|
| Әдебиеттер
1.Мазмұндамалар жинағы.Алматы.Өлке 2006 жыл. 2.Бастауыш мектеп. №2 2006 жыл. 3. Мазмұндамалар жинағы. Кіші өнер академиясы.1996 жыл. КӨРКЕМ ШЫҒАРМАНЫ ОҚЫТУ-АДАМ ТӘРБИЕЛЕУДІҢ БАСТЫ ҚҰРАЛЫ Нурманова А. Б. (Ақтөбе) Қазіргі заманғы ғылыми – техникалық үрдістің қарқыны, білім беру жүйесінің алдына жаңа міндеттер қойып отыр. Біліміне, біліктілігіне, парасатына пайымы сай ұстаз бүгінгі таңда жас ұрпаққа білім беру жүйесінде болып жатқан оң өзгерістерге байыппен қарап, оның заман талабына сай мән-маңызын жауапты түсінеді. Егемендіктің тұғыры тұрақталып, мемлекеттің іргесін нығайту және қазіргі уақыттағы жаһандану жағдайында ұлттық бірегейлікті, тұтастықты сақтау, ұлттық сананың сарқылмауы, тіл мен ділдің баянды болуы үшін мектеп қабырғасында елжандылық тәрбие идеяларының санасына дарытуда әдебиеттің алатын орны ерекше. Әдебиет – сөз өнері. Барлық сөзді тізе берсең әңгіме, жыр шықпайды. Адам жүрегін тербетіп, ақылын таразылап, тілін кестелеп айтқан сөз орнында тұрса ғана, әдебиет деген өнер пайда болады. Ғылыми тұжырымда әдебиет «адамтану құралы», ал әдебиет пәні «адам тәрбиелеу құралы», - делінген. Осы тұжырымның өзегі әдебиеттегі көркем шығармада. Көркем шығарма қаншылықты шығармашылықпен оқытылса, ол соншалықты тәрбие көзі болып табылады. «Көркем шығарманы оқыту – оқушының сөз қадірін түсінерлік ойлау әрекетін дамыту, рухани дүниесін байыту, эстетикалық талғамын жетілдіру, адамгершілік қасиетін қалыптастыру» - деген болатын әдебиет зерттеуші – ғалым, белгілі жазушы, ұлағатты ұстаз Қажым Жұмалиев. Оқушы әдебиет сабағында көркем шығарманы қабылдау керек. Оқушының өзінің жан қалауымен, жүрек сезімімен, рухани әрекетімен жүзеге асады. Көркем шығарма болмысын оқушы қабылдау үшін әрекет жасамаса, автордың жай күйзелісін, шалқар шабытын бойынан өткізіп, көркем суретті көз алдына елестетіп, келтіре алмаса бәрі бос сөз. Оқушыдағы осы сезімді ояту – мұғалімнің қолында, яғни, оқушыға әдеби білім беру, әдеби, эстетикалық, адамгершілік қасиеттерін дамыту үшін мұғалім әдебиетті оқыту барысында тиімді қолдана алған жаңашыл әдіс – тәсілдері.Көркем шығарманы оқытуда міндетті түрде оқушылардың пән бойынша іскерліктерін танытатын,дамытатын шығармашылық әрекет қажет. Бұл жердегі басты функция – көркем шығарманы қабылдатуға үйрету болғандықтан оқушы мен мұғалім арасында әуелі ынтымақтастық жүйелі байланыс орнығуы керек. Әдебиет сабағындағы ең басты жұмыстардың біріне оқушылардың көркем шығарманы қабылдауы, одан әсер алуы, көркем туындыны бүкіл бітім – болмысымен түсіне білулері жатады. Яғни мұғалім осы мақсатпен ізденуі керек, осы мақсатта оны жүзеге асырудың ең тиімді деген әдіс – тәсілдерін сұрыптай отырып пайдалануы керек. Оқушының көркем шығарманы қабылдау белсенділігін, әсерлі сезімін дамытудың жолдарын бүгінгі жаңа технологияларға негіздей қарастыруы керек. Бүгінгі әдістеме әлеміндегі жаңа технологялық әдіс –тәсілдер саны шексіз.Ал оның тиімдісі мен нетижелілігін таңдау мұғалім шығармашылығында. Әдебиет сабағын оқытудың басты міндеті оқушылардың сөйлеу,баяндау,мазмұндау сықылды қабілеттерін қалыптастыру.Сол себептен көркем мәтінмен таныстыру барысында мынадай жұмыс жүргізу керек . 1 Көркем мәтінді талдауда, ең алдымен, оқушылардың өз пікірін, ойын, әсерін білу. 2 Талдау барысында олардың пікіріне ден қоя отырып, сенімді, дәлелді түрді, шындыққа жетелеу. 3 Көркем мәтін айналасында кері байланыс пікір таласын өткізу, тілдерін дамыта отырып, пікірлерін қорғай білуге де баулу. 4 Өздеріне қорытынды жасатуға жағдай туғызу. Осы ой-тұжырымдарды ,яғни көркем шығарманы талдаудағы жұмыс түрлерін уақыт талабына сай технологиялық тұрғыдан кестелесек;
Бұл аталған жұмысқа қол жеткізу – ол оқушылармен жұмыстың жүйелілігінде . Көркем шығарманы талдап, меңгеруде қалыптасқан жұмыс кана балаларға шығарманы толық та саналы қабылдауға мүмкіндік туғызады.бұл жүйенің өзіндік тәжірибемдегі үлгісі төмендегіше;
Көркем туындыны оқытудың еңбастысы, сол көркем туынды туралы оқушы пікірі, ойына ерекше көңіл бөлген жөн. Өйткені бүгінгі оқушы - ертеңгі тұлға. Ол өз өмірінің күрескері мен қатар қоғам белсендісі. Ал оның өмірінде бүгінгі оқылған көркем шығарма мазмұны идеал болып қалуы мүмкін. Бұл пәннің басқа пәндерді оқытудан өзгешілігі де, күрделігі де осында. жүктеу/скачать 27,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|