Қҧлындарды бір айлығынан бастап сҧлыға ҥйрете бастаған жӛн.
Жармаланған сҧлыны әуелі кҥнтәулігіне 100-200 грамға, ал енесінен
айырардың алдында 2-3 кг-ға дейін жеткізіп береді.
Құлынды енесінен айырғаннан кейінгі уақытта өсіру.
Қҧлындарды
енесінен 5 –6 айлығында айырады. Енесінен тым ерте айырған қҧлынның ӛсуі
бӛгеледі, кейде тіпті ӛліп те қалады. Қҧлынды енесіне бірден айырып жібереді.
Оны енесіне емізіп алып оттырып бірте – бірте айырудың қажеті жоқ.
Жылқыны қорада бағатын шаруашылықтар қҧлынды енесінен 5 – 6
айлығында, әдетттте қырқҥйек – қазанда айырады.
Енесінен айырған
қҧлындарды егіс бригадасынан жылқы фермасына жібереді, онда олар
тәжірибелі жылқышылардың қарауында ӛсіріледі.
Қҧлындарды енесінен былай етіп айырады. Кешке, биелер жҧмыстан
немесе жайылымнан қайттқаннан кейін, қҧлындарды енесінен бӛліп, ат қораға
қамайды. Енесінен айырған қҧлындарды олардың жынысы және ӛсіп – жетілуі
бірдейлерін әрбір ӛжреге екі – ҥшеуін орналастырады. Мҧнда оларды
жайылымға шығармай 2 – 3 кҥн ҧстайды. Егер қҧлындарды енесінен айырмай
тҧрып қолға, тазалауға ҥйретсе, пішен тағы басқа азықтарды жегізіп, шелектен
су ішкізіп дағдыландырса, олар енесін тез ҧмытады, сондықтан оларды айыру
жеңіл болады. Енесінен айырып атқораға қамаған кҥндерде қҧлындарға жақсы
пішен, жаңа шабылған шӛп және дәнді азықтар береді. Қҧлындар енесін
ҧмытқан соң, оларды жеке ҥйір етіп ішіне бастайтын
бір жуас кәрі жылқы
қосады да, жайылымға шығарады. Енесінен айырған қҧлындар ҥйірін
енелерінің жҧмысорнынан немесе жайылымнан қашығырақ жерде баққан жӛн.
Енесінен айырған қҧлындарға азық рациондары олардың салмағы мен жасына
қарай жасалады. Бір қҧлынға кҥнтәулігіне мынадай ҥлгі рацион ҧсынуға
болады: сҧлы – 2 –3 килограмм, дәнді – бҧршақ тҧқымдастар пішені4- 6
килограмм, сәбіз 2 килограмм, ас тҧзы 15 – 20 грамм. Қҧлындарға азықты
кҥнтәулігіне кемінде 4 рет берген жӛн.
Озат жылқышылардың тәжірибесі мен
ғылыми мәліметтері енесінен
айырған қҧлындарды қорада бағатын кезде қоректілігі кҥшті жақсы дәнді
бҧршақ тҧқымдастар пішен мен жемнің және тамыржемістер қоспасымен
азықтандырудың маңызы зор екенін дәлелдеді. Қҧлындарға қызыл сәбіз берген
пайдалы, ӛйткені оның каротині мол болады. Азықтарда минерал заттары
жеткіліксіз болса, оларға сҥйек ҧнын және ҧнтақталған бор қосу керек.
Қҧлындарға тҧз беру міндет.
Азық рационы неғҧрлым қоректі және қҧрамы алуан тҥрлі болса,
қҧлындар солғҧрлым жақсы ӛседі; олар бҧл кезде азыққа жарымаса ӛсіп –
жетілуі бӛгеледі. Алайда оларды тек қана дҧрыс
азықтандыру жеткіліксіз
болады.
Қҧлындарды жарық, қҧрғақ, желдеткіші бар, ӛтпе жел соқпайтын ат
қорада ҧстау керек. Ӛржерлерде ҥнемі қҧрғақ тӛсеніш болуы тиіс. Қҧлындарды
кҥнде тазалап, тҧяғын қарап отыру қажет. ―Тҧяқсыз жылқы жылқы болмайды‖
дейтін халықта мақал бар. Сондықтан ең кемінде екі айда бір рет олардың
тҧяқтарын тазартып отыру керек. Бҧл қҧлындардың аяқ бітімінің тҥзу болуын
қамтамасыз етеді.
Қыстыгҥні қҧлындарды ат
қораның жанындағы, ҥй іргесіндегі жерге
серуенге шығарады. Әдетте, жылқышы сақа, жуас атқа мініп шығады, оның
артынан бір ҥйір қҧлын еріп отырады. Мҧндай серуенде ҥйір
біресе аяңдап,
біресе желіп 6 – 8 километр жер жҥреді.
Достарыңызбен бөлісу: