Мәдениеттің адамның рухани денсаулығына әсерін оны күрделі жүйе ретінде түсінгенде ғана мүмкін болады. Л.Уайттың классикалық еңбектерін негізге ала отырып мәдениеттің үш құрылым асты жүйесін ажыратамыз. Олар: өмірді қамтамасыз етуші, әлеуметтік-коммуникативті, мағына құраушы . Осы компоненттер адамның рухани денсаулығына бір жағынан өмір сүру жағдайын жасаса, яғни мәдени орта, ал екінші жағынан оның ішкі жан дүниесін жасайды.
Рухани денсаулық – бұл даралықтың өзгермелі сипаты, ол адамның қабілетін бейнелейді және адамның қол жетімді мағына құрушы мақсаттар қойып, оларды жүзеге асыру қабілетімен байланысты.
Адамның рухани денсаулығының өлшемі — күрделі өмірлік жағдайларды өнімді жеңуге бейімділік.
Рухани денсаулықтың көрсеткіші болып табылады:
әлеуметтік-мәдени талаптарға және табиғи қоршаған ортаға адамның адекватты әрекеті;
ішкі үйлесімді көрсететін оптималдық өзін-өзіреттеу
қолайлы болжам, яғни адамның кең уақыттық келешекте іс-әрекет адекваттылығын сақтау және оптималдық өзін-өзіреттеу мүмкіндігі.
