ТЕКСЕРУ ӘДІСТЕРІНЕ ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР

Өлшеудің талап етілетін дәлдігін және тексерілетін дәлдік параметрлерін анықтаудың дұрыстығын орындауды қамтамасыз ету шартымен, стандарттарда көрсетілгеннен станоктардың дәлдік нормасына ерекшеленетін тексеру әдістері мен өлшеу құралдарын қолдануға жол беріледі.

Станоктарға арналған стандарттарда және техникалық шарттарда көрсетілген станоктардың дәлдігін тексеру әдістері артықшылықты ретінде дайындаушы мен тұтынушы арасында келіспеушіліктер туындаған жағдайда міндетті болады.

2. Өлшеу қателігі нақты үлгідегі станоктардың дәлдік нормаларына стандарттарда келтірілген мәндерден аспауы тиіс. Егер мұндай нұсқаулар болмаса, онда өлшеу қателігі, әдетте, " өлшенетін шаманы іске қосқанға дейін 30 % - дан аспауы тиіс.

3. Өлшеулердің сандық деректерін өңдеу кезінде енгізілетін қателік 3.2 т.бойынша қателіктің құрамдас бөлігі болып табылады және 0,1 өлшеу қателігінен аспауы тиіс.

4. Тексеру әдістерін таңдау кезінде нәтижелері қосымша есептеулерсіз тексерілетін дәлдік параметрін тікелей сипаттайтын соларды артықшылық беру керек.

5. Станоктардың дәлдігін тексеру үшін қолданылатын өлшеу құралдары аттестатталуға тиіс. Өлшеу құралдары жұмыс кеңістігінің температурасына стандартталуы тиіс. Қажет болған жағдайда температураның өлшеу нәтижелеріне әсерін түзету жүргізіледі.

6. Оправалардың бақылау бөліктерінің орналасуы рұқсат етілген ұзындықтарда ауытқуды өлшеу мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс. Оправалардың бақылау бөліктерінің өлшемдері 3-қосымшада көрсетілген.

Бақылау жақтаулары бетінің қаттылығы кемінде 53 HRCэ және бақылау бөліктерінің кедір-бұдырлығы ГОСТ 2789-73 бойынша Rа 0,32 мкм артық болмауы тиіс.

7. Көлденең жазықтықта ұзындығы 500 мм-ден жоғары бақылау сызғышын ұзындығы бірдей биіктіктегі екі жалпақ параллельді соңғы өлшемге (плиткалар) орнатқан кезде олардың сызғыштың ұшынан қашықтығы сызғыштың ұзындығының шамамен 2/9 болуы тиіс.

8. Станоктың жұмыс органы жағдайының немесе қозғалысының дәлдігін өлшеу нысанының жеткіліксіз дәлдігімен бетке қатысты анықтау кезінде жапсарлас жазықтықтан жүргізіледі. Тексеру плитасын немесе бетінде орналасқан сызғышты қолдануға жол беріледі.

9. Өлшеу құралдарының қалыптың ауытқуларын және жұмыс беттерінің орналасуын өлшеу нәтижелерінен алып тастау мақсатында (мысалы, тексеру сызғышының немесе бақылау түзеткішін құрайтын жұмыс беттерінің түзулік және параллельділдігінен ауытқулар, перпендикулярлықтың өлшеу құралының ауытқулары және т.б.) өлшеуді көрсетілген ауытқулар орнын толтыратындай етіп жүргізуге рұқсат етіледі.

10. Рұқсат беру мәні нақты үлгідегі станоктардың дәлдік нормасына стандарттарда және техникалық шарттарда көзделген жағдайларды қоспағанда, өлшеу құралдарының шеткі көрсеткіштері арасындағы ең көп рұқсат етілген алгебралық айырмашылыққа тең.

Егер бір тексеруде өлшеудің әр түрлі ұзындықтарына арналған дәлдік параметрінің әртүрлі рұқсаттары келтірілсе, аз ұзындыққа тағайындалған рұқсатнама (аз рұқсат) өлшеу ұзындығының кез келген учаскесіне таралады.

11. Өлшеулер жүргізу кезінде нақты үлгідегі және техникалық шарттарда станоктардың дәлдік нормаларына стандарттарда белгіленген рұқсат етілетін ауытқулардың көлемі мен бағыттары ескерілуі тиіс.

Осы ұсыныс 2.034.439 ТУ бойынша шығарылатын бір призмалық ойығы мен жапсырмасы бар тексеру және белгілеу призмаларына қолданылады және олардың бастапқы және мерзімдік (пайдалану кезінде) бақылау әдістемесін белгілейді.