Оралтаева А. С. Аналитикалық химия. Зертханалық практикумы


Типтік есептердің есептеу жолдары және ОСӨЖ



бет149/155
Дата31.01.2022
өлшемі4,45 Mb.
#116563
түріПрактикум
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   155
11. Типтік есептердің есептеу жолдары және ОСӨЖ

Тақырыбы : Сулы ерітінділердің иондық тепе-тендігі. Буферлі ерітінділер.

1 есеп. а) 0,1 н H2SO4; б) 0,1 М СН3СООН; в) 0,1 М КOH; г) 0,1 М NH4OH

Сутек [H+] – иондардың концентрациясын және рН есептеу жолдары.

а) H2SO4→ 2H+ + SO42-

pH = -lg [H+] = -lg 0,1 = 1


б) СН3СООН → СН3СОО- + Н+

К(СН3СООН) = 1,74∙10-4 (анықтама кітаптан алынған)

[H+] = √ К(СН3СООН)∙С(СН3СООН) = √1,74∙10-4∙0,1 = 1,32∙10-3 моль/л

pH = - lg[H+] = -lg 1,32 ∙10-3= 2,88

в) КOH → К+ + OH-

pOH = -lg [OH-] = 0,1 = 1

pH = 14 – 1 = 13
г) NH4OH → NH4+ + OH-

К(NH4OH) = 1,74∙10-4 (анықтама кітаптан алынған)

[OH-] = √ К(NH4OH)∙С(NH4OH ) = √1,74∙10-4∙0,1 = 1,32∙10-3 моль/л

pOH = - lg[OH-] = -lg 1,32 ∙10-3= 2,88

pH= 14 – 2,88 = 11,12
2 есеп. 0,01 н аммоний хлоридінің сутек иондарын [H+] және сулы ерітіндінің рН есепте:

C (NH4Cl) = 0,01 моль/л Шешімі:

_____________________ NH4+ +H2O ↔NH3+ + H3O+

[H+] = ? KNH4+=Kw / KNH3=1∙0-14/1,76∙10-5=5,68 ∙ 10-10

pH = ? [H+] = √KNH4+ ∙ CNH3+ = √5,68 ∙10-10 ∙ 0,01 = 2,38 ∙ 10-6

K (NH3) = 1,76 ∙ 10-5 pH = - lg [H+] = -lg 2,38 ∙10 -6 = 6 – 0,38 = 5,62


3 есеп. Буферлі ерітінднің рН есепте, егер 70мл 0,2н. NH4OH ерітіндісіне 20мл 0,14г NH4Cl косылса.

C (NH4OH) = 0,01н Шешімі:

V = 10мл NH4OH + NH4Cl – аммиакатты буферлі ерітінді

m (NH4Cl) = 0,14 г С (NH4Cl) = m (NH4Cl) ∙ 1000 / M (NH4Cl) ∙V =

V (NH4Cl) = 20 мл 0,14 ∙1000 / 53,5 ∙ 20 = 0,1310 моль/л.

________________ [OH-] = K(NH4OH) ∙ C(NH4OH) / C(NH4Cl) =

[H+] = ? 1,76 ∙ 10-5 ∙ 0,01 / 0,1310 = 0,1344 ∙10-5

pH = ? [H+] =Kw / [OH-]= 1,10-14 / 0,1344∙ 10-5 = 7,44 ∙10-9

pH = - lg [H+] = -lg 7,44 ∙10-9 = 9 – 0,8 = 8,2.
4 есеп. Келесі ерітінділердің иондық күшін есепте:

а) 0,02 М MgSO4;б) 0,75 M KCl; в) 0,01 M Al2(SO4)3; г) 0,03 M Ca(NO3)2 и 0,01 М NaNO3

Шешімі:

1. MgSO4 → Mg2+ + SO42-

μ = ½ ∑ Ci Zi 2

μ = ½ (0.02∙22 + 0.02∙ 22) = 0.08


2. KCl → K+ + Cl-

μ = ½ (0.75∙12 + 0.75∙ 12) = 0.75


3. Al2(SO4)3 2Al+3 + 3SO4 2-

μ = ½ (2∙0.01 ∙32 + 3∙0.01∙∙ 22) = 0.15


4. NaNO3 → Na+ + NO3-

Ca(NO3)2 → Ca2+ +2NO3-

μ= ½(0.01∙12 + 0.01+ 0,03 ∙ 22 + 2 ∙ 0,03 ∙ 12)= ½(0,01+0,01+0,12+0,06)=0,1
5 есеп. 50 мл 14% NaOH ерітіндісін 250 мл дейін суйытылған. Ерітіндінің рН есепте.

Шешімі:


1. n1 = n2 → C1∙V1 = C2 ∙ V2

2. C1(NaOH) = w1(NaOH) ∙ ρ ∙ V/ M(NaOH) = 14∙1,153 ∙50 / 40 = 4,035 моль/л

3. C1(NaOH) = n1(NaOH)/V1

C2(NaOH) = n1(NaOH)/V2 = C1(NaOH) ∙V1/ V2 = 4,035∙ 50 / 250 = 0,08 моль/л

4. NaOH → Na+ + OH-

[OH-] = 0,08 моль/л [H+] = 1∙10-14/0,08 = 0,125∙10-12 моль/л

pH = - lg[H+] = -lg 0,125 ∙10-12 = 11,92
Тақырыбы : Гетерогендік жүйенің химиялық тепе-тендігі.
1 есеп. BaCrO4 ерігіштік көбейтіндісін (моль/л) есепте: a) суда; б) 100мл ершіндіде 0,194 г K2CrO4 ерітілсе:

Шешімі:
А) BaCrO4 → Ba2+ + CrO4 2-



К S[Ba2+] [CrO4 2- ]

К S (BaCrO4) = 1,2 ∙ 10-10 (анықтамадан алынған)

[Ba2+] =[CrO4 2- ] = х, демек

х = √1,2 ∙ 10-10 = 1,0952 ∙ 10-5 моль/л – тұздын суда ерігіштігі

Б) K2CrO4 концентрациясын есептейміз
K2CrO4 → 2K+ + CrO42-

С(K2CrO4) = m(K2CrO4) / M(K2CrO4) ∙V = 0,194 / 194,0 ∙ 0,1 = 0,01моль/л

[CrO42-] = 0,01

[CrO42-] = [Ba2+] = 0,01

1,2 ∙ 10-10 = X(X+0,01)

[CrO42-] = х концентрациясының маңызын есепке алмаймыз, үйткені 0,01 М салыстырғанда өте аз, сондықтан: 0,01 х = 1,2 ∙ 10-10

х = 1,2 ∙ 10-10 / 0,01 = 1,2 ∙ 10-8
2 есеп. 0,05н. Pb(NO3)2 ерітіндісін 0,05 н ерітіндісімен тепе-тендік көлемде араластырғанда қорғасын түнбаға түзілема егер (Кs = 2,4 ∙ 10-4).

Кs = 2,4 ∙ 10-4

C (Pb(NO3)2 = 0,05моль/л; Шешімі:

C (HCl) = 0,05моль/л;


________________ Pb(NO3)2 + 2HCl = PbCl2 + 2HNO3

PbCl2 ↓ = ? Кs = [Pb2+] ∙ [Cl-]2

[Pb2+] = x; [Cl-] = x2

2x2 = 2,4 ∙ 10-4; 4x2 = 2,4 ∙ 10-4

x = √2,4 ∙10-4 / 4 = 0,77 ∙ 10-2 моль/л
Тақырыбы: Гравиметриялық анализ
1 есеп: Хлорды AgCl түрінде өлшеп анықтағанда гравиметриялық формасының массасы 0,4 – 0,6 г болуы керек. Алынған заттың құрамында 30% хлор болуы үшін қанша мөлшер алу қажет?
m (AgCl) 0,4 – 0,6 г. Шешімі:

ω (Cl) = 30% M (Cl) / M (AgCl) = m (Cl) / m (AgCl)

_________________ m(Cl) = M (Cl) ∙m (AgCl) = M (AgCl) =

m (Cl) = ? 35,5 ∙0,4 / 143,32 = 0,0991 г.

m (нав.) = m (Cl) ∙100 / ω (Cl) =

0,0991 ∙100 / 30 = 0,3303 г.



2 есеп: Ертіндінің құрамында 0,2146 г кальций ерітілсе түнбаға түзілген кальций оксалатың массасын есепте.

m (Ca) = 0,2146г. Шешімі:

___________ M (Ca) / M (CaC2O4 ∙2H2O) =

m (CaC2O4 ∙ 2H2O)= ? = m (Ca) / m (CaC2O4 ∙2H2O)

m (CaC2O4 ∙ 2H2O ) = 40 ∙0,2146 / 146,12=0,0587г.
3 есеп: Натрий бромид ерітіндіден бромды күміс хлорид түрінде түнбаға түзілген. Кептіргеннен кейін түнбаның салмағы 0,2510 г тең болды. Ертіндідегі NaBr массасын есепте.

m (AgBr) = 0,2510 г. Шешімі:

________________ NaBr + AgNO3 = AgBr↓ + NaNO3

m (NaBr) = ? M (NaBr) / M(AgBr) = m (NaBr) / m(AgBr)

m (NaBr) = 0,2510 ∙102,89 /187,77= 0,1375г.

4 есеп: Құрамында 3%-тік күкірті бар таскөмірден күкіртті анықтау үшін қанша таскөмір массасын алу керек?

Шешуі:


Егер күкіртті кристалды формада анықтасақ, онда тұнбаның массасы 0,52 болуы керек. Күкіртті, гравиметриялық анализде, ВаS04 тұнбасы түрінде анықтайды. Егер ВаS04 түнбасының салмағы 0,52 болатын болса, осы масса үшін қанша элементарлық күкірт керек екенін анықтаймыз. Ол үшін:

формуласын пайдаланамыз, яғни  г болады.

Енді 0,07г күкіртте қанша көмір қажет екенін табу керек. Ол үшін пропорция құрамыз

100 г көмірде - 3г күкірт бар болса

X көмір - 0,07г күкірт бар болады

Сонымен таскомірдсң күкірттіанықтау үшін, 2,33г массасын таразыға тартып аламыз.



5 есеп: Қола құрамында алюминийдің мөлшері 10%. " Алюминийдің шын массасын табу үшін анализге қанша грамм қола алу керек?

Шешуі: Алюминийдің тұнбалық (рормасы-аморфты АІ(ОН)3. Бұл үшін тұнбаның салмағы 0,1 г шамасында болуы керек. Бұл массаның ішіндегі алюминийдің мөлшері



Енді пропорция бойынша:

100 г қолада – 10 г Аl болса,

Х г қола - 0,035г АІ болады



Демек, анализ үшін 0,35 - 0,40г қола алу керек.



6 есеп:Техникалық ВаСІ2∙2Н20 түзының қүрамынан барийді ВаS04 түрінде анықтау үшін қанша грамм ВаСІ2∙2Н20 түзын таразыда тартып алу қажет.

Шешуі: Реакция теңдігі

B aCl2∙2H2O + H2SO4 BaSO4 + 2HCl + 2H2O түрінде жүреді. Түскен тұнба аморфты, демек, оның массасы 0,1г болуы керек. Олай болса

Анализ үшін 0,5 - 0,7г ВаСІ2*2Н20 тұзын таразыға тартып алу керек.



7 есеп: Алюминий квасцынан алюминийді Ад203 түрінде анықтау үшін қанша грамм КАІ(804)2-12Н20 алу керек?

Шешуі: Квасц құрамынан алюминийді ажыратып алу үшін оның ерітіндісін сілтімен нейтралды ортаға дейін нейтралдайды, яғни:

КАІ(S04)2 ∙12Н20 + ЗКОН → Аl(OH)3 + 2К2SO4 + 27Н20

Тұнбаға түскен АІ(ОН)3 гидрототықты қыздырсақ, алюминий тотығы бөлініп шығады:

2А1(ОН)3 ->А1203 + ЗН,0

Осы екі теңдікті іріктіріп жазсақ:

КА1(S04)212Н2О + 6КОН → Аl203 + 4К2S04 + 27Н20

Сонғы теңдік негізінде



болады.


8 есеп: Массасы 0,45г барий хлоридін 2 моль/дм3 күкірт қышқылымсн тунбага түсірді. Осы реакция үшін қанша көлемдегі 2н Н2S04 керск?

Шешуі:  теңдігі арқылы реакция бойынша жумсалатын кукірт кышқылының массасын табамыз.



болады. Күкірт қышқылының қажетті көлемін n(A)=n(B) теңдігінен шығатын   формуласы бойынша табамыз.

Мұндағы m(A), m(B)-күкірт қышқылының 2н болғандағы 98 г және 0,1807 г болғандағы массалары,

V(A), V(B) – күкірт қышқылының 2н болғандағы (1000 см3) және анықтауы қажет көлемі M(1/zA)=M(1/zB)-күкірт қышқылының эквиваленттік массасы. Осы теңдікті ықшамдасақ



  шығады.

Пайдаланатын реагент көлемінің 1,5 есе көп болатынын ескерсек  керек боалды.



9 есеп: Массасы 0,05 г NaCl тұзынан хлорды тұнбаға түсіру үшін қанша көлемде 0,1 М AgNO3 ерітіндісі қажет?

Шешуі: Экваивалентітк заңдылығы бойынша қаетті AgNO3 массасы



Қажетті көлем:



Бұл көлемде 1,5 есе көп алсақ

10,07*1,5=15,1 0,1 M AgNO3 ерітіндісі қажет.

10 есеп: Массасы 0,4872 г Ba2+ тұзындағы ионының массалық үлесін табыңыз. Тұнбаның гравиметриялық формасы (BaSO4) түрінде берілген және оның салмағы 0,4644 г.

Шешуі: жоғарыдағы келтірілген формула бойынша w(Ba2+)=



Демек   тұзында 56,09 пайыз барий ионы бар.



11 есеп: Магний сульфаты ерітіндісіндегі магнийдің мөлшерін анықтаңыз. Ерітіндіден магний аммоний фосфаты MgNH4PO4 түрінде тұнбаға түседі. Гравиметриялық формуласы Mg2P2O7 күйінде анықталып, оның алмағы 0,5564 г тең болған.

Шешуі: реакция теңдеуін жаазйық:



Бұл тұзды қыздырғанда



Түрінде ыдырайды

Бұл жерде   тұзының эквивалентітк молярлық массасы

  г/моль

Сонымен





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   155




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет