Органикалық қосылыстардың қышкылдық және негіздік қасиеттері.

1. 
   Органикалық қосылыстардың қышкылдық және негіздік қасиеттері. Бренстед-Лоури теориясы.
   
2. 
   Льюис теориясы
   
3. 
   Органикалық қышқылдары (ОН-, SH-, NH- және СН-қышқылдар).
   

Бренстед қышқылдыры протонмен байланыс тұрған элементтің табиғатына байланысты төртке бөлінеді:

• 
  О – H қышқылдар: карбон қышқылдары, фенолдар, спирттер;
  
• 
  S – H қышқылдар: тиолдар;
  
• 
  N – H қышқылдар: амидтер, аминдер, имидтер;
  
• 
  C – H қышқылдары: көмірсутектер және олардың туындылары.
  

Периодтық жүйе периодында атомдардың электр терістілігі солдан оңға қарай өсетіндіктен (поляризация өзгермейді), OH қышқылдары сәйкес N H қышқылдарынан күшті, ал олар өз кезегінде SH- ден күшті қышқылдар. Периодтық жүйенің тобында атомдардың электр терістігі жоғарыдан төмен қарай төмендейді, бірақ олардың көлемі ұлғаяды, демек, поляризация, яғни сыртқы электрон бұлтының делокализациялану мүмкіндігі артады. Бұл анионның тұрақтылығын арттырады және қышқылдықтың жоғарылауына әкеледі. Сондықтан SH-қышқылдары OH қышқылдарына қарағанда қышқылырақ болады Бірдей алифатикалық немесе ароматты радикалды Бренстед қышқылдары үшін олардың аниондарының тұрақтылығы, соған сәйкес қышқылдылығы қышқылдық орталықтағы атомның электртерістілігіне және полюстілігіне байланысты болып келеді. Периодтық жүйенің периодтарында реттік номер жоғарылаған сайын электртерістілік артады, яғни теріс зарядты ұстап қалу қабылеті жоғарылайды. Сол себепті ОН-қышқылдар NH-қышқылдардан күштірек, себебі оттегінің электртерістілігі азоттан жоғары. Ал СН-қышқылдар ең әлсіз қышқылдарға жатады.

Осыдан, радикалдары бірдей Бренстед қышқылдарын олардың күшінің жоғарылау бағытында былай орналастыруға болады СН-қышқыл < NН-қышқыл < OН-қышқыл < SН-қышқыл
AH + B =A- + BH+

АН - Бронстед қышқылы

B - Бронстедтің негізі

A бронстед қышқылының біріктірілген негізі

4. 
   Қышқылдардың сандық мөлшері тепе-теңдік константасы.
   
5. 
   Анион тұрақтылығымен қышқылдың күштілігін анықтау.
   
6. 
   Анион тұрақтылығына орынбасушылардың электрондық әсері (эффектісі).
   
7. 
   Негіздердің( π-және n-негіздер) түрлері.
   
8. 
   Қышқылдар мен негіздерді анықтаушы факторлар: қышкылдық және негіздік орталықтардағы атомның электртерістілігі және полюстілігі.
   
9. 
   Қышқылдар мен негіздерді анықтаушы факторлар: орынбасарлардың электрондық эффекттері, сольваттану эффекттері.