Организмдегі кальций гомеостазының реттелуі Орындаған: Амирбаева Айгерим



Дата28.11.2022
өлшемі165,62 Kb.
#160150
Байланысты:
айгерим биохим 10 сроп

Организмдегі кальций гомеостазының реттелуі

Орындаған:Амирбаева Айгерим

ТОбы: 302б

Тексерген:Токтамысова А.Б

жоспары


I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Минералдар. Жіктелуі
2. Кальций маңызы
III. Қорытынды
IV. Қолданылған әдебиеттер
Адам ағзасындағы химиялық элементтер — адам өміріне қажетті үрдістерді жүзеге асырып, ағзаның толыққанды дамуын қамтамасыз ететін элементтер тобы.
Бұл элементтерді тірі ағзалардағы орташа мөлшеріне қарай үш топқа бөледі: 
  • микроэлементтер
  • макроэлементтер
  • ультрамикроэлементтер.

  • Ал тіршілік үшін маңыздылығына байланысты тіршілікке қажетті элементтер, қосымша элементтер және өте аз элементтер деп өзара бөледі. Сондықтан, химиялық элементтердің біреуінің жоқ болуы немесе жетіспеуі ағзадағы қалыпты жағдайды бұзады. Алайда, ағзадағы қандай да бір элементтің шамадан тыс болуы да ауыр салдарға әкеп соғады.

Кіріспе
  • Макроэлементтер (оттегі, сутегі, көміртегі, азот, фосфор, күкірт, кальций, магний, натрий және хлор); ағзадағы мөлшері 10%-дан жоғары болады.

  • 2. Микроэлементтердің (йод, мыс, мышьяк, фтор, бром, стронций, барий, кобальт) ағзадағы мөлшері — 10%-15%.
    3. Ультрамикроэлементтер — сынап, алтын, уран, торий, радий және т.б. Олардың ағзадағы мөлшері 15%-дан төмен.

Адам организімінде кальций 1ден 2,2 кг дейіе қалыпты жағдайда болады, оның аппатиттерден және карбонаттардан құрылған 99 %-ы негізгі адам скелетін құрайды ал 1 %-ы қанда айналады.
Кальцийдің адам ағзасындағы рөлі:
  • Адам скелетін құрайды
  • Тістердің түзілуіне қатысады
  • Қанның ұюына
  • Зат алмасуға
  • Көмірсу мен натрий хлоридінің алмасуын
  • Бұлшықеттік жиырылуда
  • Гормондардың секрециясы
  • Қан тамыр өткізгіштігін азайтады
  • Қабынуға қарсы қасиеті бар.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы бір тәулікте кальцийді қанша мөлшерде тұтыну керек екенін ұсынды.
3 жасқа дейінгі балалар — 600 мг.
4-10 жас аралығындағы балалар — 800 мг.
10-13 жас аралығындағы балалар — 1000 мг.
13-16 жас аралығындағы жасөспірімдер — 1200 мг. 16 жастан асқан жастар — 1000 мг.
25-50 жас аралығындағы ересектер — 800-1200 мг.
Жүкті әйелдерде және лактация кезеңінде 1 г дейін көтеріледі.
Кальцийді спортсмен адамдарға көптеп қолдану керек, себебі кальций терімен тез шығып кетеді. Азық-түліктерде кальций көбінесе карбонат түрінде, фосфат, оксалаттар, қиын еритін тұздар ретінде болады.
Термиялық өңдеуден өткеннен кейін, әсіресе варка дан кейін көкөністер құрамындағы минералдардың 25%-ы жойылып кетеді. Соның ішінде кальцийдың да көп мөлшері бар.

Ca көздері


Көкнәр — 1460 мг
Күнжіт — 670-975 мг
Иіржапырақ — 713 мг
Жолжелкен — 412 мг
Күнбағыс дәні — 367 мг
Миндаль — 252-273 мг
Орман жаңғағы — 226 мг
Ақжелкен — 245 мг
Екпе шиырмақ — 214 мг
Гүлтәжі — 214 мг
Фасольда – 356 мг
Капустада – 124 мг
Сүтте 120 мг
Ірімшікте 1000мг
Ешкі сүтінде
Жұмыртқада – 780 мг
Сиыр сүтінде – 100гр

Са организмге жетіспесе болатн аурулар:

  • Тахикардия, аритмия
  • Бұлшықетте ауру сезімдері, құсу, іш қату
  • Қол және аяқ саусақтарының ауру
  • Бүйрек аурулары
  • Қозу сезімі
  • Дезориентация, гллюцинация
  • Есін жоғалту, ақымақтық
  • Рахит
  • Шаш – қатты және тез түскіш
  • Тері – қалыңдайды және дөрекіленеді
  • Тістер – эмаль және дентин құртылады
  • Хрусталик – мөлдірлігін жоғалтады

Са көп мөлшерде организмге түсіп кетсе:

  • Созылмалы гипертрофиялық артрит
  • Кистозды және фиброзды остеодистрофия
  • Остеофиброз
  • Бұлшықеттік шаршау
  • Қозғалыстың қиындауы
  • Омыртқа және аяқ сүйектерінің деформациясы
  • Өздігінен болатын сынықтар
  • Созылмалы гломерулонефрит, полиурия,
  • жиі кіші дәретке бару, никтурия, анурия
  • Жүрісінің шайқалып жүруі

Адам организмі үшін макро және микроэлементтердің маңызы өте зор. Олардың адам организмінде жетіспеуі әр түрлі ауруларға әкелуі мүмкін. Макро және микроэлементтер адам ағзасына күнделікті рационда белгілі мөлшерде түсуі қажет. Олардың жетіспеуінің алдын алу мақсатында дұрыс тамақтану, рационның әр түрлілігі, элементтерге бай тағамдарды пайдалану қажет.


Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
  • http://www.calorizator.ru/element/f
  • http://www.ntv.ru/novosti/1793779/
  • https://www.listerine.ru/vash-gid-po-uhodu-za-polostju-rta/polza-ftora-dlja-zubov
  • http://www.mining-enc.ru/f/fosfor/
  • http://xcook.info/mikrojelementy/fosfor.html
  • http://prosto-o-slognom.ru/chimia/505_fosfor_P.html


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет