Регресивті адаптация
эндопаразиттердің көпшілігінде аяқтарының кішірейіп, немесе құрып кетуі (мысалы, қышыма - қотыр қоздырушыларының аяқтары мен аяқ бұлшық еттерінің редукцияға ұшырауы)
|
2. Морфологиялық адаптация
Ілмекшелер. Taenia solium
Эндопаразиттердің бекіну мүшелері
Сорғыштар. Fasciola hepatica
Тістер. Ancylostoma duodenale
Сорғыш дискі. Giardia duodenalis
Ботрия. Diphyllobothrium latum
Прогрессивтік өзгерістер
2. Морфологиялық адаптация
Паразиттер тіршілік ету мерзімінің ұзақтығына қарай
- Уақытша паразитзм
- Стационарлық паразитзм
Паразиттер даму цикліне қажетті иелер санына қарай
- гомоксенділер (бір иелі) барлық даму сатылары бір ие организмінде өтетін паразиттер (боофилюс кенесінің тек ірі қара терісіндегі тіршілігі);
- гетероксенділер (көп иелі) даму циклінің сатылары екі немесе бірнеше түрлі ие организмінде өтетін паразиттер (шошқа таспа құрты ересек сатысында – адамның ішегінде, ал балаңқұрт сатысында – шошқаның бұлшық еттерінде)
Паразиттің даму сатысына байланысты:
а) Имаголық паразитизм – жыныстық жетілуі аяқталған, ересек сатысындағы паразиттерге тән, ал балаңқұрттар ерікті тіршілікте болуы ықтимал (гемонхтың имаго сатысы күйіс қайырушы малдардың ұлтабарында тоғышарлық етеді, ал балаңқұрттары қоршаған ортада ерікті тіршілікте болады).
б) Ларвалдық паразитизм – аралық ие организмінде паразиттің балаңқұрт сатысының (личинкасы) тіршілік етуі бұл уақытта осы паразиттің ересек сатыдағы өкілдері қоршаған ортада еркін тіршілікте болады (оқыра бөгелегінің личинкалары ауыл шаруашылық мал организмінде, ал ересек бөгелектер – қоршаған ортада)
Ие организміндегі мекендеу орнына байланысты:
в) Эндопаразиттер – иесінің табиғи қуыс-кеңістіктерінде, ішкі мүшелерінде, ұлпалары мен торшаларында мекендейді (гельминт, қарапайымдылар).
г) Эктопаразиттер – уақытша немесе ұдайы иесінің дене үстінде (сыртында) паразиттік тіршілік етеді (қосқанатты насекомдар, биттер және т.б.).
д) Үстемепаразитизм кейде өзі паразиттік тіршіліктегі организмде басқа паразиттер мекендейді. Мұндай құбылыс буынаяқтылар арасында жиі кездеседі. Аскаридалардың бактериялармен, мониезиялардың буностомамен залалдануы да кездеседі
Достарыңызбен бөлісу: |
