Орындаған: мп-21 Талапқали Т. А. 1 апта моөЖ мазмұны
Жасы. Стандарт барлық балалар «таза жүрек» деп айтады, барлық жасөспірімдер «қиын», және барлық жастар өте жеңіл және желді. Этникалық
жүктеу/скачать 173 Kb.
|
1 апта МОӨЖ тапсырмалары
| Жасы. Стандарт барлық балалар «таза жүрек» деп айтады, барлық жасөспірімдер «қиын», және барлық жастар өте жеңіл және желді.
Этникалық. Олар жоғарыда айтқан болатын, бірақ мысал ретінде жапондықтар еңбекқор екенін және француздар сүйетіндігіне қатысты жалпы қабылданған пікірді келтіре алады. Стереотиптер біздің өміріміздің барлық салаларына еніп кетті. Жарнамада стереотиптер сияқты мұндай нәрсе бар. Теледидарда семантикалық жүктеме тұрғысынан одан да кешірім жасау үшін коммерциялық мәнін көрсету үшін дайын кескіндерді жиі пайдаланады. Әйелдер стереотиптері кәсіби қызметтегі және жеке өміріндегі табысқа қатысты. Сондықтан өмірде белгілі бір қателіктер болды: Егер әйел өзінің кәсіби қызметінде үлкен жетістіктерге жетсе, әйел өзінің жеке өміріне риза. Егер ханым компанияда көшбасшылық орынға ие болса, онда ол жұмысшы болып табылады және бұл әйелдікті жоғалтады және жансыз басшылыққа айналады. Өмірдің барлық жетістіктері әйелді секс арқылы жетеді. Бұл күйеуі отбасын қамтамасыз етуі керек болғандықтан, жуу және тазалаумен айналысу керек. Кәсiби стереотиптер кәсiби туралы идеялардың ұйытқуынан туындайды, өйткенi қоғам туралы аз мәлімет бередi кейбір мамандықтардың ерекшеліктері. Осыған байланысты психолог психикалық науқастармен жұмыс істейтінін жиі естиміз, бірақ іс жүзінде олай емес. Кәсіби қызметтегі ресми стандарттардың басқа түрлері гендерлік және жас айырмашылықтарына байланысты белгіленуі мүмкін. Мысал ретінде «кім әйел - басшы» және т.б. Ойланудың стереотипті болуы адамға үсті-үстіңгі және жақындастыруды ұмытпаңыз. Сондықтан, адамдардың қалыптасқан стереотиптеріне мұқият болыңыз және оларды қабылдағанға дейін екі рет ойланыңыз. Стереотип «ұлттық мінез» ұғымымен тығыз байланысты. Мінез — адамның қоғамда өмір сүре отырып жинақтайтын ерекше қасиеттері. Сондай-ақ мінез деп адамның өмірі мен іс-әрекетінде көрінетін және қалыптасатын тұрақты жеке-дара ерекшеліктерінің жиынтығын айтамыз. Осылайша, адам мінезі оның дүниетанымына, іс-әрекетінің сипаты мен мазмұнына, өмір сүретін әлеуметтік ортасына, басқа адамдармен жасайтын белсенді қызметіне байланысты әлеуметік мәнге ие болады. Адамның өзін қоршаған ортамен жасайтын белсенді қатынасы оның мінез-құлқын айқын көрсетеді. Ол идеологиялық тұрғыдан адамның дүниетанымынан, психологиялық тұрғыдан — қажеттіліктерінен, қызығушылықтарынан, бейімделушіліктерінен яғни адамдар мен дүниеге қатысты талғампаз көзқарасынан көрінеді. Алайда, ғалымдар жеке тұлғаның жеке-дара мінез-құлқына қарамастан, белгілі бір әлеуметтік топтың ортақ қасиеттерін қарастыруда. Бұл өз кезегінде ұлттық мінез ұғымына сәйкес келеді. С. М. Арутюнян «халықтың рухани өміріне қатысты түрлі деңгейдегі құбылыстарының ерекше жиынтығы» деп айқындайды. Бірқатар зерттеушілер еңбектерінде ұлттық мінез ұғымы ұлттың шынайы қасиеттерінің ерекше жиынтығы деп көрсетіледі. Әрбір халықтың ұлттық ерекшеліктерін ескере отырып, бұл ұғымға мына қасиеттерді жатқызады: ұлттық сана-сезім, әдет-ғұрыптары, талғамы, салт-дәстүрі, ұлттық мәдениеті, тұрмыс-тіршілігі, ұлттық намысы мен басқа да ұлттар мен ұлыстарға деген көзқарасы. Осылайша, зерттеушілердің басым көпшілігі ұлттық мінезді қандай да бір ұлтқа тән қасиеттердің жиынтығы деп есептейді. Мәселен, С. М. Арутюнян ұлттық мінез терминін белгілі бір елдің мәдени және тарихи дамуының ықпалымен қалыптасатын салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрып, мінез-құлық қасиеттерінің жиынтығы деп анықтайды [5, с.24]. Стереотип ұғымы әлеуметтану ғылымынан когнитивті лингвистика мен этнолингвистика салаларының зерттеу нысанына айналу жолында айтарлықтай өзгеріске ұшырады. Бұл өзгерістер оның мазмұндық, тұрпаттық және көлемдік тұрғыдан өзгеруіне әсер етіп, стереотип ұғымының қолданыс аясын кеңейтті. Бұған дейін әлеуметтану ғылымында стереотип термині тек адамдарға қатысты ұлттық, әлеуметтік, кәсіби және басқа да тұрғыдан қарастырылып келсе, ал когнитивті тіл білімі, сонан соң этнолингвистикада бұл термин адамның танымдық және практикалық өміріндегі кез келген затқа (заттар, құбылыстар, оқиғалар, адамдар, жануарлар, өсімдіктер әлемі т.б.) байланысты зерттеледі. Әлеуметтану ғылымы тұрғысынан стереотип термині тар ұғымда, яғни белгілі бір адамдар ұжымы мен оның өкілдері тұрғысынан ғана зерттеліп келсе, ал когнитивтік тұрғыдан кең ұғымда, яғни түрлі тілдік формада берілетін (сөздің лексикалық, мағынасы, оның сөзжасамдық және семантикалық дериваттары, басқа сөздермен тіркесу және жұптасу мүмкіндіктері, этимологиялық, фразеологиялық және грамматикалық ерекшеліктері тұрғысынан) менталдық (семантикалық) құбылыс ретінде қарастырылады. Дегенмен, стереотип терминінің этнолингвистика ғылымында когнитивтік дефиниция ретінде айқындалуы барлық тілдік бірліктер деңгейінде қарастырылған заттар туралы түсініктердің жиынтығы болып табылады. Мұндай ұғым-түсініктер сол тілдің өзінде бұрыннан бар (мысалы, мақал-мәтелдері) немесе кейіннен пайда болған тұрақты тіркестер болуы мүмкін. Дүние бейнесі толық әрі дәл қабылдануы үшін ол иерархиялық құрылым тұрғысынан реттелген, үш өлшемді, динамикалық және жүйелік тұрғыдан үйлескен болуы шарт, ал ол үшін онда стереотиптердің заттық және предикаттық қасиеттері жан-жақты қамтылуы тиіс. Стереотиптердің «заттық» қырын олардың жазықтықтағы күйімен түсіндіруге болады, яғни жер бетіндегі құрлық пен өзен-көлді, теңіз бен шөлді бейнелеген картаға және жүйелеуші адам әлемдегі заттар мен құбылыстардың белгілері мен қасиеттеріне көңіл бөліп қана қоймай сондай-ақ әрбір зат пен құбылыстың қасиеті мен сыр-сипатын тануға ұмтылады. Сонымен, стереотип — дүниенің концептуалды бейнесінің кейбір көріністері (фрагменттері), менталды «бейнесі», заттар мен құбылыстар жайлы қалыптасқан тұрақтылық. Стереотип өз кезегінде заттар мен құбылыстардың ішкі мән-мағынасын түсіндіретін ұлттық-мәдени ұғым болып табылады. Жеке тұлғаның белгілі бір қоғамдағы әлеуметтік өмір әдебі мен салтына сәйкес қалыптасқан стереотиптік білім көзі оның қандай мәдениет өкілі екенін танытатындықтан, стереотиптер мәдениеттегі прецедентті (аса маңызды) бірліктер болып есептеледі. Стереотиптер — бір жағынан халықтың өз мәдениетіндегі құндылықтарды сақтауға және өзгертуге, екінші жағынан өзінде барды бағамдауға, аялауға және тануға ықпал ететін тіл мен сөйлеудің тұрақтандырушы факторы. 3. Имидж - тұлғаның өзін - өзі әрекеттеуімен ерекшеленеді. Ол, оқытушыға өткен кезеңдегі жоғары статусты қайтып алуына көмектеседі. Имидж адамды танымдылық пен бағалық қатынастар ретінде қызметтеледі. Адамның бүтін келбетін сипаттайтын сыртқы және ішкі аспектілерді атап кету қажет. Сыртқы аспект көптеген элементтерден құралады, аяқ киіммен бастап бас киімге дейін. Ол, адамның бет - әлпеті, киімі, жүріс - тұрысы, мінез – құлқы, дауысы. Осы тұста стилистің, визажистің көмектері қажет. Имидждің ішкі аспектісі-ерекше маңызға ие, оның менталитеті, зерделілігі, қызығушылықтары, талаптары, мән -мазмұны шеберлігі. Ежелгі Қытай ойшылы Конфуцийдің айтуынша, адам аяғынан басына дейін өлшенбейді, басынан көкке дейін. Осы ерекшеліктерді тартымды образды құру процесінде есепке алу қажет. Сонымен қатар, адамның энерго ақпараттық өрісі бар, оның құрылымы мен әрекеттесуі зерттеледі. Приборлардың көмегімен зерттеу жұмыстарының нәтижелері сыртқы шарттардың, жағдайлардың түрлі өзгерулеріне байланысты адамның энергетикалық өрісінің өзгеруі көрсетілген, жеке тұлғалық ерекшеліктердің адамдар арасындағы әсер ету күштері мен шамалары өлшенеді. Имиджге жұмыс барысында қоршаған ортамен сөзсіз позитивті бағаланатын құндылық ерекшеліктері таңдап алынды. В.М.Шепельдің айтуынша адамның имиджі оның бойындағы өткен тәжірибелерден жинақтала отырып, күрделі жүйелі білімі болып табылады. Ол бүтін сипаттамаға иеленіп барлық қырлары келісілген. Имиджді құрудың қазіргі заманғы ғылымы жекелей имидждің мына төмендегідей түрлерін бөліп қарастырады: Әлеуметтік шындықты өзгертуге бағытталған ақпараттық қоғамның табиғаты өзгеруде, оның адамға деген талаптары және адамның қоғамға деген талаптары жоғарылауда. Өкінішке орай, депутаттарды сайлау имидж мамандарының қолына жиі түсуде. Елдің бірқатар, аймақтарында стеротипті манипуляциялау, жасанды имидж қоғамның сұранысына жауап бере алмай жатады. Имиджді құрушы имиджмейкерге оның кәсіби шеберліктеріне үкіметтің имиджі, өнеркәсіп ұжымының имиджді, жекелей тұлғаның имиджіне байланысты. Үкіметтің имиджі елді тиімді басқаруға көмектеседі. Педагогикалық ұжымның имиджі жекелей тиімді білім алуға көмектеседі. Жекелей тұлғаның имиджіне ұжымның имиджі байқалады. Тұлғалардың шетелдерге саяхаттану, жұмыстар атқару, қызметтелу барысында сөзсіз жайлы ұғым, пайда болады. Осындай деректі мамандар өз бойларында педагогтың, философтың, психологтың, риторика маманының, жарнама ерекшеліктерін өз бойында үйлестіре білуі тиісті. Имиджмейкер - көне мамандық, оның мақсаттары мен міндеттемелері қоғамның даму процесінде өзгерді. Зерттеуші ғалымдардың Л.Браун, П.С.Гурев, А.Ю.Панасюк, А.С.Почепцов мазмұндауларынша имиджмейкер мамандық бола алмас еді, егер имиджелогия ғылым болып түрлене алмағанда. Осы деректі ғылым адам баласының өндірістегі, рухани дүниесіндегі, зерделі іс - әрекеттеріндегі қол жетістіктерімен, этика - эстетикалық нормалар мен талаптардың өзгерулерімен байланысты. Бір қарағанда, сүйкімді адамдардың тартымды имиджге жетуі жеңіл болып көрінуі мүмкін. Тәжірибелі практиканың көрсетуі бойынша қол жетістіктері жоғары адамдардың сыртқы көріністерінде көпшіліктер байқалады: қисық, қысқа аяқтары, таз басты, тістері сарғайған, өте ұзын немесе қысқа мұрынды алайда осы аталған кемшіліктердің барлығы оған өндіріспен іскер әлемде, жанұясында бақытты болуына кедергі жасай алмайды. Олар өзінің қол жетістіктеріне қуанып, өзгеге қызығушылық танытпайды, жеке проблемалары бойынша тоқталмайды. Алайда, әсем бет - әлпеті және тартымды имиджге иеленген жекелей тұлғалар да кездеседі. Олар, қызметті карьераларында қажетті дәрежеде нәтижелерге жете алмайды олар үшін әрқашанда ақша жетіспейді. Қол жетістіктері жағынан өзінен басым адамдарға көре алмаушылықпен қарайды. Олар үшін жұмыс істеуге біреу кедергі жасап, бағыттарына тосқауыл болып көрінеді. жүктеу/скачать 173 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|