Орындаған: Сиязбек А. Топ: 1-003Педиатрия Қабылдаған: Ассистент- профессор
жүктеу/скачать 210,77 Kb.
|
АНАТ (копия)
| ІІ.Негізгі бөлім
Омыртқа және олардың жас ерекшеліктері 1.Омыртқа жотасы 24 бос омыртқадан (7 мойын, 12 кеуде және 5 бел) және 9-10 бос емес (5 сакральды және 4-5 кокцигеальды) тұрады. Бір-бірімен буындырылған бос омыртқалар байламдар арқылы байланысқан, олардың арасында талшықты шеміршектен жасалған серпімді омыртқа аралық дискілер бар. Сакральды және кокциальды омыртқалар біріктіріліп, құйрық және құйрық сүйекті құрайды. Омыртқалар шеміршекті ұлпалардан дамиды, оның қалыңдығы жасына қарай азаяды. Омыртқа эпифизінің дамуы 4 кезеннең тұрпды: 1)8 жасқа дейінгі шеміршекті эпифиз 2)9 жастан 13 жасқа дейін эпифиз кальцинациясы 3)14-17 жас арсында сүйек эпифизі 4 )17 жастан кейін эпифиздің омыртқа денесімен қосылуы Әр кезеңнін өзінің даму ерекшеліктері бар соған тоқталып кетейік Бірінші кезең ол бала туылғаннаң 8 жасқа дейінгі кезең.Бала алғаш рет дүниеге келген кезде оның омыртқа жотасы өте жұмсақ және икемді болып келеді.Оның ешқандай иілімі болмағандықтан ол жазық яғни түзу болып келеді.Бала 3-4 ай болғанда бала басын көтеріп артқа қарай тастайды да желке бұлшықеттері дами бастайды.6-7-ші айда бала отыра бастайды ,омыртқа оңай қозғалады және бастың иықтың ішкі мүшелердің салмағынан тұрақты лордоз(иілім)және арқа бұлшықеттері кеуде аймағының кифозы пайда болады. 8-9 -ші айда бала тұра бастайды ал 10-12 айда толық жүре бастайды бұл кезде жамбасты бүгетін бұлшықеттердің арқасында жамбас бел омыртқасын сүйретіп алға қарай еңкейеді. Тік күйдегі магистраль бөксе бұлшықеттерімен және арқа бұлшықеттерімен теңестіріледі - бел омыртқасының физиологиялық лордозы қалыптасады 3 Жастан бастап омыртқа биіктікке және ені бойынша өсе бастайдыал 5-7 жас аралығында тек биіктікке ғана өседі. 6–8 жаста омыртқа денелерінің жоғарғы және төменгі беттерінде және тікенекті және көлденең өсінділердің ұштарында сүйектену орталықтары қалыптасады. 9 жастан 14 жасқа дейін ұлдар мен қыздарда омыртқаның ұзындығының ұлғаюы бірнеше есе баяулайды, ал 14 жастан 20 жасқа дейін одан да көп. Ұлдарда омыртқаның өсуі 20 жастан кейін аяқталса, қыздарда 18 жасқа дейін өседі, яғни әйелдерде омыртқаның өсуі ерлерге қарағанда ерте тоқтайды. 17–25 жаста омыртқа аралық дискілерді сүйек тінімен ауыстыру нәтижесінде омыртқа омыртқасы сакральды аймақта қозғалмайды. 2. Тірек-қимыл аппараты, омыртқа аралық дискілер, буындар омыртқаларды бір-бірімен байланыстырады. Олар оны тік ұстап, қажетті қозғалыс еркіндігін қамтамасыз етеді. Жаяу жүру, жүгіру және секіру кезінде омыртқааралық дискілердің серпімді қасиеттері омыртқаға, жұлынға және миға берілетін соққылар мен соққыларды айтарлықтай жұмсартады. Дененің физиологиялық қисықтары омыртқаның қосымша серпімділігін жасайды және омыртқа бағанындағы стрессті жеңілдетуге көмектеседі. Омыртқа - біздің денеміздің негізгі тірек құрылымы. Омыртқасыз адам жүре алмайды, тіпті тұра да алмайды. Омыртқаның тағы бір маңызды қызметі - жұлынды қорғау. Заманауи адамда омыртқа ауруларының жоғары жиілігі негізінен оның «тік тұруына», сондай-ақ жарақаттың жоғары деңгейіне байланысты. жүктеу/скачать 210,77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|