Күтілетін нәтиже:
біледі: 1-4 цифрларын;
игереді: цифрды заттың санымен сәйкестендіруді;
меңгереді: кеңістіктік қарым-қатынастар туралы түсінікті (сол жақта, оң жақта, жоғарыда, алдында, ортасында).
Ортаңғы топқа арналған
Ұйымдастырылған оқу-іс әрекетінің
Технологиялық картасы
Білім беру саласы: «Таным».
Тақырыбы: 5 цифрымен танысу. Сол жақта, ортасында, оң жақта.
Бөлімі: ҚМТҚ.
Мақсаты: 5 саны және цифрымен таныстыру; нүктелерді қосу арқылы 5 цифрын салып үйрену; заттың орналасқан орнын сөзбен айтып үйрену (сол жақта, оң жақта, алдында, артында); жыл мезгілі туралы өткенді пысықтау (қыс).
Әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, демонстрациялық, ойын.
Үлестірмелі материал: әр баланың қолында тіктөртбұрыш, шаршы мен үшбұрыштың суреті салынған карточка; олардың түсі мен көлемі әртүрлі болуы мүмкін.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері
|
Педагогтің іс-әрекеті
|
Балалардың іс-әрекеті
|
Мотивациялық – қозғаушылық
|
1-тапсыриа.Суретпен жұмыс.
Ағашта бес қарға отыр, оған тағы біреуі ұшып келіп қосылды. Нешеу болды?
|
Бесеу.
|
Ұйымдастырушылық – ізденістік
|
Педагог тапсырма бойынша сұрақтар қояды.
- Шатырда неше қарға бар?
- Олар қалайша бесеу болып кетті?
- Қайсысы артық: 4 пе, 5 пе?
- Суретте неше құс болса, жолаққа сонша дөңгелектің суретін сал.
«Алғыр Джек». Сергіту минуты.
Ағылшынның «Джек, алғыр бол» деген өлеңі 5-ке дейін санауға көмектеседі. Джектің рөлін балалар кезек-кезек орындайды.
Джектің алғыр екенін,
Білесің бе, досым, сен?
Секіреді ол қазір,
Алға қарай бес рет.
Ал біз қарап тұрмайық,
Санайық сонша рет.
|
Алғашында төрт
қарға болатын, сосын
оған тағы біреуі келіп
қосылды.
Сонымен бесеу болды.
Бестің төрттен біреуі
артық.
Олар шеңбер құрып тұрады, ортасында жетекші (Джек) тұрады.
Ол өлеңнің мәтіні бойынша қимылдайды.
|
|
2-тапсырма.
Педагог балаларға өлең оқып береді:
Жақсы оқыған балаға,
Қойылатын бұл баға.
Барлық бала ізденіп,
Алады «бестік» баға тек.
Педагог балаларға 5 цифрының сандық қатардағы орнын анықтап, 5 саны қаншаны білдірсе, сонша моншақ бояуды тапсырады. Содан соң өзге цифрлардың арасындағы бестіктерді тауып, оларды қоршап сызуды сұрайды.
Үлестірмелі материалмен жұмыс.
Педагог алдымен балаларға карточкадағы фигураларды саусақпен сызып шығуды ұсынады. Содан кейін дәл сол фигуралар салынған кестені көрсетеді. Бірақ олардың түсі мен көлемі балалардың қолындағыға қарағанда өзгеше. «Менде үлкен сары үшбұрыш жоқ, сендерде ше?» және т.б. сұрақтар қояды. 2-3 баладан шақырып, өздерінің қолындағы белгілі бір фигураның түсі мен көлемін (үлкен, кіші) атап беруді өтінеді.
3-тапсырма.
Педагог балаларға сұрақтар қояды және тапсырма береді:
- Текшелер қайда жатыр?
- Кереует қайда тұр?
- Доп қай жерде жатыр?
Педагог балаларға мынадай тапсырма береді:
- Оң жақтағы заттарды сары қарындашпен, ортадағыны қоңырмен, сол жақтағыларды көгілдір түспен, ал кереуеттің астында жатқан затты қызылмен бояңдар.
|
5 цифры туралы өлеңді жаттайды.
бес моншақты бояйды.
Тапсырманы орындайды.
тапсырманы орындайды: Менде кішкентай көк үшбұрыш бар...
Сұрақтарға жауап береді:
Текшелер төменгі сол жақ бұрышта жатыр.
Кереует - ортада.
Доп кереуеттің астында жатыр.
Заттарды бояйды.
|
|
Педагог қыс туралы өлең оқиды:
Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,
Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.
Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,
Басқан жері сықырлап келіп қалды. (Абай)
- Бұл өлеңде ақ киімді, денелі, ақ сақалды адамға нені тенеп отыр?
- Балалар, суретті мұқият қарап шығындар және тек қысқа қажет заттарды ғана қоршаңдар.
- Қандай заттар қоршалмай қалды?
|
Балалар жұмбақтың шешуін табады:
Қысты.
Тапсырманы орындайды.
|
Рефлексиялық - түзетушілік
|
- Балалар сендердің сол жақтарыңда не бар?
- Ал оң жақтарыңда ше?
Педагог сабаққа белсенді қатысқаны үшін балаларды мадақтайды. Өзін-өзі бақылау және өзі атқарған жұмысқа баға беру.
|
Балалар сұраққа жауап береді. Балалар өз жұмыстарын педагогтің қолындағы үлгімен салыстырады.
|
Күтілетін нәтиже:
біледі: 5 цифрын, қыс мезгілінің ерекшеліктерін;
игереді: математикалық жұмбақтарды шешуді 5 цифрын нүкте бойымен бастырып салуды, заттың орналасқан орнын сөзбен баяндауды (сол жақта, оң жақта, алдында, артында);
меңгереді: 5 саны мен цифры туралы түсінікті.
Ортаңғы топқа арналған
Ұйымдастырылған оқу-іс әрекетінің
Технологиялық картасы
Білім беру саласы: «Таным».
Тақырыбы: 5 цифры туралы өткенді бекіту, 4-5 сандарын салыстыру. Заттың пішінін геометриялық фигуралармен сәйкестендіру. Кеңістікте бағдарлау: «алдында», «үстінде», «астында», «артында».
Бөлімі: ҚМТҚ.
Мақсаты: 5 көлеміндегі заттарды санау қабілетін нығайту; цифрды заттың санымен сәйкестендіруді үйрету; бір-бірінен әртүрлі арақашықтықта орналасқан заттар тобын теңестіруді үйрету;
айналадағы заттардың сұлбасынан геометриялық фигураларды көре білуге үйрету; «алдында», «үстінде», «астында», «артында» түсініктерін бекіту.
Үлестірмелі материал: әр үстелге ұсақ ойыншық салынған 2 қорап қойылады (ұзын, қысқа шыршалар). Әр баланың қолына 2 бос жолағы бар карточка беріледі.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері
|
Педагогтің іс-әрекеті
|
Балалардың іс-әрекеті
|
Мотивациялық – қозғаушылық
|
«Сан және цифр» ойыны. Педагог әр балаға 1-ден 5-ке дейінгі цифрлар жиынтығын береді. Педагог балаларға саны жағынан әртүрлі заттардың суреті бар (1, 2, 3, 4, 5) карточкаларды кезекпен көрсетеді.
Балалар тиісті цифр жазылған карточканы көрсетуі тиіс.
|
Балалар тиісті цифр жазылған карточканы көтереді.
|
|
1-тапсырма.
Педагог балаларға сұрақ қояды және тапсырма береді.
- Әр қатарға сол жақтағы цифрға сәйкес фигураны жапсырыңдар.
- Неше сопақша салдыңдар?
- Неше шаршы салдыңдар?
2-тапсырма.
Педагог суретті мұқият қарап шығуды тапсырады. Содан соң барлық заттардың геометриялық фигураларға ұқсайтынына балалардың назарын аударады. Педагог балаларға сұрақ қояды және тапсырма береді:
- Заттардың атын атаңдар.
- Геометриялық фигураларды атаңдар.
|
Балалар тапсырманы орындайды және сұрақтарға жауап береді:
Бес сопақша салдық-
Төрт сопақша салдық.
Балалар тапсырманы орындайды және сұрақтарға жауап береді. Доп, сағат, тоңазытқыш, қалпақ, қияр. Шеңбер, шаршы, тіктөртбұрыш, сопақша, үшбұрыш. Сағатты шаршымен, допты дөнгелекпен, тіктөртбұрышты тоңазытқышпен,
|
Ұйымдастырушылық – ізденістік
|
Сергіту минуты.
Оңға бір қадам,
Солға бір кадам
Айналып билейміз.
Алға бір кадам,
Артқа бір кадам
Айналып билейміз.
Үлестірмелі материалмен жұмыс. Педагог тапсырма береді: «Менің қолымдағы карточкада неше дөңгелек бар екен, санап шығыңдаршы, балалар. Содан соң карточканың жоғарғы жолағына биік 4 шыршаның суретін салыңдар (4 дөңгелегі бар карточка көрсетеді). Сосын 5 дөңгелегі бар карточканы көрсетіп, тағы бір тапсырма береді:
- Мына карточкада неше дөңгелек болса, төменгі жолаққа сонша қысқа шырша салып шығыңдар.
3-тапсырма.
Педагог балаларға сұрақ қояды:
- Жоғарғы жолақта неше шырша бүрі бар?
- Төменгіде ше?
- Олардың саны туралы не айтуға болады?
- Олардың саны тең, яғни бес-бестен болуы үшін не істеуіміз керек?
Педагог жоғарғы жолаққа тағы бір шырша бүрінің суретін салуды сұрайды.
- Енді олардың саны туралы не деуге болады?
Әр қатардағы суреттердің арақашықтығына назар аударады. Педагог былай деп нақтылайды: шырша бүрінің арақашықтығы әртүрлі болғанына қарамастан, олардың саны тең, бірдей.
|
үшбұрышты қалпақпен, сопақшаны қиярмен қостық.
Балалар өлең мазмұнына қарай жаттығу жасайды.
Балалар сұрақтарға жауап беріп, тапсырманы орындайды.
Төрт шырша. Бес шырша. Жоғарғы жолақта төменгіге қарағанда шырша бүрінің саны кем, ал төменгіде жоғарыға қарағанда артық. Жоғарғы жолаққа тағы біреуін саламыз.
Енді олар теңесті.
|
|
4-тапсырма.
Педагог балаларға мынадай тапсырма береді:
Шаршының ішіндегі шеңберді сары түспен, шаршының он жағындағы шеңберді жасылмен, шаршының сол жағындағы шеңберді көкпен бояңдар.
|
Балалар тапсырманы орындайды.
|
Рефлексиялық - түзетушілік
|
Педагог балаларды мақтайды.
|
Балалар өз жұмыстарын педагогтің үлгісімен салыстырады.
|
Күтілетін нәтиже:
біледі: 5 цифры; дөңгелек, шаршы, т.б. фигураларды;
игереді: заттардың пішінін геометриялық фигуралармен сәйкестендіруді; 4-5 сандарын салыстыруды;
меңгереді: геометриялық пішіндер туралы түсінікті; кеңістікте бағдарлауды: «алдында», «үстінде», «астында», «артында».
Білім беру саласы: «Таным».
Тақырыбы: Реттік санаумен танысу. Кеңістікте бағдарлау: «оң жақта», «сол жақта», «ортасында». Зейінді дамыту.
Бөлімі: ҚМТҚ.
Мақсаты: 5 саны көлемінде реттік санау, сандық және реттік санауды айыра білу (есептік және реттік санау), «қанша?», «нешінші?» сұрақтарына дұрыс жауап беру; қағаз бетінде бағдарлауға үйрету; заттардың арасынан геометриялық фигураларды таба білуге үйрету; 5 затты ұзындығына қарай сәйкестендіру, заттарды ұзындығының кемуіне және өсуіне қарай бір қатарға орналастыру (заттың ішінен ең ұзынын (қысқасын) алу керек деген ережені ұстану керек).
Үлестірмелі материал: әр балаға ұзындығы 20-дан 12-сантиметрге дейін біртіндеп қысқарып отыратын 5 жолақша беру керек.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері
|
Педагогтің іс-әрекеті
|
Балалардың іс-әрекеті
|
Мотивациялық – қозғаушылық
|
Педагог балаларға тақтада жұмыс істеуді ұсынады:
- Балалар, менің үстелімде жатқан цифрлардың арасынан 3 пен 4 сандарын табыңдар және солар туралы тақпақ айтып беріңдер.
|
Балалар 3 пен 4 цифрларын табады және тақпақ
айтады:
Бұл - 3 саны...
Бұл -4 саны...
|
Ұйымдастырушылық – ізденістік
|
Үлестірмелі материалмен жұмыс. Педагог алдымен қай балада неше жолақша барын және олардың түсін анықтауға көмектеседі. Олардың ұзындығы туралы қандай пікір айтуға болатынын түсіндіреді.
- Кәне, балалар ең ұзын және ең қысқа жолақшаны көрсетіп беріңдер.
- Жолақшаларды ең ұзынынан бастап ең қысқасына дейін қағаз бетіне жайып қойыңдар. Содан соң педагог 2-3 баланы шығарып, жолақты жоғарыдан төмендөменнен жоғары жылжыта отырып, өлшемін ретімен атауды сұрайды, ал қалған балалардан сәйкес жолақтарды саусақпен санап отыруды сұрайды.
Соңында педагог мынадай сұрақ қояды: «Барлығы неше жолақша бар екен? Оларды қандай тәртіппен орналастырдық?»
Сергіту минуты
Аппақ, аппақ, қар аппақ,
Қар жамылған дала аппақ,
Қырау-қырау тал аппақ,
Айналаның бәрі аппақ.
«Қолғапқа жасырынған кім?» ойыны.
1-тапсырма.
Педагог балалармен бірге суретті қарап шығады және мынадай сұрақтар қояды:
- Балалар, суретші мына суретті қай ертегіге арнап салған?
|
Жолақшалармен жұмыс істейді.
Жаттығуларды өз бетінше орындайды.
Суретті қарап шығады және сұрақтарға жауап береді. «Қолғап» ертегісіне. Тышқан.
|
|
- Бұл ертегіде бірінші болып кім келеді?
- Екінші ше?...
- Бесінші болып келген кім?
- Суретші ненің суретін салуды ұмытыпты?
Берілген тапсырма бойынша балалар
екінші және төртінші келген аңдарды
бояуы тиіс.
2-тапсырма.
Педагог:
- Балалар, сол қолдарыңмен он құлақтарыңды, ал он қолдарыңмен мұрындарыңды ұстаңдар. Педагог балалардан Маратқа тіктөртбұрыштың ортасына дөңгелек, жоғарғы оң жақ бұрышына шаршы, төменгі сол жақ бұрышына сопақша, төменгі он жақ бұрышына үшбұрыш, жоғарғы сол жақ бұрышына тіктөртбұрыштың суретін салуды сұрайды.
- Тіктөртбұрыштағы фигуралар қалай орналасқан?
«Қоян қандай фигуралардан құралған?» ойыны.
3-тапсырма. Педагог балаларға жұмбақ жасырады: Дөңгелек те, емес Шеңбер де емес, Бірақ соған ұқсап тұр. Бұл не? Педагог суретті мұқият қарап шығып, қоянның қандай фигуралардан құралғанын сұрайды.
Содан соң қоян құрастырылған геометриялық фигураларды бояуды тапсырады.
- Неше дөңгелек боядыңдар?
- Неше сопақша боялды?
|
Бақа.
Қасқыр.
Ит.
Балалар бақа мен түлкіні бояйды.
Тапсырманы орындайды және сұрақтарға жауап береді.
Жұмбақтың шешуін табады:
Сопақша.
Қоян сопақшалар мен шеңберлерден құралған.
Екі.
Бес.
|
Рефлексиялық - түзетушілік
|
Өзін-өзі бақылау және өзі атқарған жұмысқа баға беру.
- Суретші «Қолғап» ертегісінен неше аңның суретін салыпты?
- Түлкі нешінші келді?
Педагог сабаққа белсенді катысқаны үшін балаларды мадақтайды.
|
Өз жұмыстарын
педагогтің үлгісімен салыстырады.
Бес аңнын суретін салды.
Түлкі төртінші келді.
|
Күтілетін нәтиже:
біледі: 5 саны көлемінде санауды; заттардан геометриялық фигураларды табуды;
игереді: сандық және реттік санауды бір-бірінен ажырата білуді; қағаз бетінде бағдарлауды.
меңгереді: ұзындығы бойынша 5 зат арасындағы қатынасты қою туралы түсінікті; қалған заттардың арасынан ең ұзынын (ең қысқасын) таңдау қажеттігін.
Білім беру саласы: Қатынас
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Тіл дамыту
Тақырыбы: Бау-бақшада, бақтарда
Мақсаты: а) Балалардың сөздік қорын заттың сапасы мен құрамын білдіретін (көлемін, түсін, пішінін) сөздермен байыту, балалардың сөздігіне көкөніс пен жеміс туралы жалпы түсінікті білдіретін сөздерді енгізу.
ә) Сөздік қорын дамыту және дыбыстарды анық айтуға баулу.
б) Еңбексүйгіштікке, Отанға деген сүйіспеншілігін арттыру.
Қолданылатын көрнекі құралдар: тіл дамыту дәптері, жемістер мен көкөністер муляждары.
Сөздік жұмысы: бау-бақша, бақ.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері
|
Тәрбиешінің іс-әрекеті
|
Балалардың іс-әрекеті
|
Мотивациялық – қозғаушылық
|
Сұрақтар:
- Қазір жылдың қай мезгілі?
- Күз мезгілі екенін қайдан білеміз?
- Ал бүгін аптаның қай күні?
- Сәрсенбі қандай күн?
Бәріне сәттілік тілеу:
- Балалар, күндерің сәтті өтсін!
|
- Қазір жылдың күз мезгілі.
- Күзмезгілі екенін табиғаттың өзгеруінен білеміз.
- Бүгін аптаның үшінші күні – Сәрсенбі күні. Сәрсенбі - сәтті күн.
|
Ттт Ұйымдастырушылық – ізденістік
|
- Балалар, бүгінгі біздің оқу іс-әрекетіміз жемістер
мен көкөністер туралы және олардың қайда өсетіні туралы болады.
- Кәне, күз мезгілінде пісетін жемістер көкөністерді атайықшы?
- Олай болса, себеттегі жемістер мен көкөністердің біреуін алып, оның атауын айтып, түсін, пішінін айтып, әңгімелеу. Мысалы, мынау алма, оның түсі қып-қызыл, пішіні дөп-дөңгелек, дәмі тәп-тәтті т.б.
Дидактикалық ойын: «Жемістер мен көкөністерді ажырат». Мақсаты: балаларға жемістер мен көкөністерді қайда өсетінін, оларды ажырата білуге баулу.
Саусақ моторикасын дамыту.
Шарты: Тіл дамыту дәптерімен орындалады. Дәптердегі №1 тапсырмадағы жемістер мен көкөністерді атап, олар қайда өсетінін анықтап, ағаштарға жемістерді және әр жүйектерге көкөністерді орналастыру.
- Жемістер қайда өседі?
- Ал көкөністер ше? (егер білмесе қайталату).
Сергіту жаттығуы:
«Шие»
Мен шиемін, шиемін,
Күннің көзін сүйемін.
Қышқыл шырын менде бар,
Төмен басты иемін.
(Ә.Дүйсенбиев)
(«З» дыбысының дұрыс айтылуын қадағалау).
- Алманы ағаштан қалай аламыз?
Қәне, бактағы ағаштардан жемістерді үзіп-үзіп алып жинайықшы.
- Көкөністер мен жемістерді қай мезгілде жинаймыз?
Күз-күз-күз
- Кәне, енді бәріміз тәтті жемістерді жегісі келіп, дәмін татқысы келіп ұшып жүрген ара болайықшы. Ыз-ыз-ыз.
- «З» дыбысы бар қандай жемістер мен көкөністердің атауын білесіңдер ме?
-Балалар, бізге осындай дәмді жемістері мен көкөністерін сыйлаған асыл өлкемізге, жерімізге арнаған тақпақты қайталайықшы.
Отаным менің кен - байтақ
Жайнаған сансыз қаласы,
Жайқалған жомарт даласы.
Ел - Отан біздің кең байтақ,
Отанның біздер баласы.
Қ.Шаңғытбаев
Жұмбақ:
Аспай піскен, қайнамай түскен.
(Жеміс)
Түсіндіру жұмысы жүргізіледі:
- Heгe ол аспай, қайнамай піседі? Оларға күннің көзі, яғни күн пісуіне көмектеседі).
- Жемістерді жемес бұрын не істеу керек?
- Жемістердің, көкөністердің мол болуы, үлкен-үлкен болып өсуі неге байланысты?
Жаңылтпаш
Бес түп алма,
Бестік алғандікі.
Төрт түп алма,
Төрттік алғандікі.
Бестік алған,
Төрт түп алмайды.
Төрттік алған,
Бес түп алмайды.
(4—5 сандарын және алманы көрсету арқылы қайталату).
|
Өздері білетін жемістер мен көкөністерді атайды.
(Муляжына қарап, оны атайды, түсін, пішінін айтады.)
Өздері таңдаған жемістер мен көкөністері туралы әңгімелейді.
Берілген жемістер мен көкөністерді өз орнына орналастыруға әрекет жасайды.
- Жемістер бактағы
ағаштарда өседі. Көкөністер бақшада, жерде өседі.
Қимылын келтіріп жаттығуды орындайды.
Алманы ағаштан үзіп аламыз. «Үз-үз-үз» деп қайталап, ағаштан жеміс жинағандай қимыл жасайды. Көкөністер мен жемістерді күз мезгілінде жинаймыз.
Күз-күз-күз
Ұшып ара болады Ыз-ыз-ыз.
- Жүзім, қарбыз, сәбіз.
Тақпақты тәрбиешімен бірге қайталайды.
- Оларды жемес бұрын жақсылап жуу керек.
- Оны күтіп-баптап өсіруіне байланысты.
Сандарға қарап қайталайды.
|
Рефлексиялық - түзетушілік
|
- Еңбек туралы қандай мақал-мәтелдер білесіңдер?
Еңбек - адамның екінші анасы.
Оқу іс-әрекетін қорытындылап, балаларды мақтап, мадақтау.
|
Тәрбиешінің соңынан қайталайды.
|
Күтілетін нәтиже:
біледі: жемістер мен көкөністерді және олардың пішіндерін ажыратуды;
игереді: «3» дыбысын дұрыс айтуды;
меңгереді: жемістердің бақта, көкөністердің бақшада өсетінін біледі.
Орта тобына арналған
ұйымдастырылған оқу-іс әрекетінің
технлогиялық картасы
Білім беру саласы: Қатынас
Достарыңызбен бөлісу: |
