5. Нерв орталықтары. Физиологиялық қасиеттері: жинақтау, ырғақтың өзгеруі, қозудың өткізілуінің кешігуі, лабильділігі төмен, жоғары қажу, тонус, серпімділік. Гуморальды жолмен бірге дененің барлық жүйелерінің қызметін өзара байланысты реттеуді, ішкі және сыртқы ортының өзгеруіне реакцияны қамтамасыз ететін әртүрлі жүйке құрылымдарының функционалды морфологиялық тұтас жиынтығы.
Нерв жүйесі манызы:
Ақпараттық ақпаратты қабылдауға
кодтауға
реакцияларды
Жеке организмнің сыртқы ортаға бейімделуін.
(организмнің біртұтастығын қамтамасыз етеді, әр мүшенің қызметін реттейді, трофикалық әсер етеді, ішкі ортасының тұрақтылығын сақтайды - гомеостаз)
Организмнің бағытталған іс-әрекетін қалыптастыру.
ақыл-ой әрекетінің материалдық негізін құрайды
(жоғары психикалық функцияларды жүзеге асырады: ойлау, сөйлеу, есте сақтау, эмоциялар)
Нерв жүйесінің қызметі:
Төменгі: Организмнің қызметін үйлестіру, біріктіру;
Жоғарғы: адамның психикалық белсенділігінің негізі, жеке қасиеттердің қалыптасуы: темперамент, мінез, қабілеттер, қажеттіліктер
1. Қоршаған ортамен байланысы;
2. Ағзаның жүйелер арасында өзара байланысы мен интеграциясы;
3. Трофикалық функция.
Нерв орталығының физиологиялық қасиеттері:
Жүйке орталығынан қозу баяу өтеді, яғни әр синапста 1 – 2 мс кідіреді (0,5 мс медиатордың бөлінуіне, 1,5 мс медиатор диффузиясына).
Жүйке орталығында қозу бір бағытта өтеді
Нерв орталығының физиологиялық қасиеттері:
• Тез қажу (медиатор санының азаюы, қуат қорының азаюы, постсинапстық рецепторлардың медиаторға бейімделуі)
• Лабильбілділігі төмен.
• Гипоксияға өте сезімтал.
• Орталықтар кейбір фармакологиялық
заттарға өте сезімтал.
• Үздіксіз тонуста болуы.
• Пластикалық қасиет тән.
6. Орталық нерв жүйесіндегі үйлестіру туралы түсінік. Субординация принципі. Үйлестіру – бұл ОНЖ-дегі нейрондар мен жүйке орталықтарының интеграциялық бірлескен іс әрекет қызметі. Нәтижесінде адекватты рефлекстер пайда болады.
ОЖЖ рефлекстерді үйлестіру негізін құрайтын құбылыстар:
Конвергенция –бірнеше нейроннан келіп түскен әртүрлі серпіністер бір жүйке орталықтарында (нейрондарда) жиналуы.
Дивергенция - нейронның басқа нейрондармен көптеген байланыс орнату қабілеті;
Иррадиация
-бір жүйке орталығынан екіншісіне қозу немесе тежелу процесінің таралуы; Әр түрлі орталықтардың нейрондары аралық нейрондарымен өзара байланысты, сондықтан рецепторлардың күшті және ұзақ тітіркенуімен келетін импульстар осы рефлекстің орталық нейрондарының ғана емес, сонымен қатар басқа нейрондардың да қозуын тудыруы мүмкін.
Әсерден кейінгі жауап.
Рецепторды тітіркенуі тоқтағанмен рефлекстік әсерлер жалғасады:
- қысқа мерзімді (ізді деполяризация);
- ұзақ мерзімді (қозу арасындағы тұйық айналып жүреді).
нейрондар тізбектермен
