СЕМИНАР САБАҚТАРЫНА ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ 1.Қосалқы тарихи пәндер және олардың негізгі міндеттері
Сабақтың мақсаты: Алғашқы адамдардың Қазақстан территориясында пайда болғаны және пайда болған уақыты туралы мәлімет қалыптастыру. Қазақстан территориясында тас және қола дәуірлеріне жататын ескерткіштерді танып білу керек.
Практикалық жұмыстың жоспары: Пәнді оқыту мақсаты.
Қосалқы тарихи пәндер және оның міндеттері
Қосалқы тарихи пәндер сипаты Негізгі бөлшектері.
Әдістемелік нұсқау: Студенттер сабақ барысында алғашқы адамдардың Қазақстан территориясында пайда болғаны және пайда болған уақыты туралы мәлімет қалыптастыру. Қазақстан территориясында тас және қола дәуірлеріне жататын ескерткіштерді танып білу.
Қолданылатын әдебиеттер: Абишев Х.А. Элементы астрономии и погода в устном народном творчестве казахов. А, 1949
Әбішұлы Х. Халық астрономиясы. А, 1959
Бабырнама. А, 1990
2.Палеография пәні, міндеттері мен әдістері
Сабақтың мақсаты: Палеография міндеттері мен әдістерімен, орыс палеографиясының тарихымен танысу керек.
Практикалық жұмыстың жоспары: Палеографияның қосалқы пән ретінде міндеттері
Палеографиялық әдістің түсініктері
Орыс палеографиясының тарихы
Әдістемелік нұсқау: Сабақ барысында палеграфия міндеттері мен әдістерімен, орыс палеографиясының тарихымен танысу.
Қолданылатын әдебиеттер: Бурнашева Г.З. Монетный материал в городище Отрар Тобе. А, 1974
Введение в специальные исторические дисциплиныМ, 1990
Государственные символы РК. А,1997
3. Жазу мен кітап тарихы
Сабақтың мақсаты: Жазу мен кітап тарихымен танысу, қазақ кітаптарының тарихын, көне түркі жазазуларын танып білу.
Практикалық жұмыстың жоспары: Таңбалар тарихы туралы пікірлер. Пиктографиялық жазу.
Түркі тілдерін дәуірлеу. Қағаз жасау әдісі.
Көне түркі руна жазулары. Латын әліппесі, кириллицаны қабылдау.
Қазақ кітаптарының тарихы.
Әдістемелік нұсқау: Сабақ барысында студеттер жазу мен кітап тарихымен танысу, қазақ кітаптарының тарихын, көне түркі жазазуларын танып білу керек.
Қолданылатын әдебиеттер: О. И. Победова. Миниатюры русских исторических рукописей (к истории русского лицевого летописания). М., 1965.
Л. В. Черепнин. Русская палеография. М., 1956, 224—229, 335—340, 466-беттер.
М. Н. Тихомиров пен А. В. Муравьев. Русская палеография (М., 1966, 35—36-бет)
4.Қолжазбаларды палеографиялық жағынан сипаттау.
Сабақтың мақсаты: Қолжазбалардың жазылған уақытымен, аты, мекен жайы туралы материялдарды қарастыру, түпнұсқалығы мен басты сипатымен танысу.
Практикалық жұмыстың жоспары: Қолжазбаның жазылған уақыты, аты, мекен-жайы.
Көне жазбаның мазмұны. Жазу материалы, көлемі мен форматы.
Түпнұсқалылығы, басты сипаты.
Әдістемелік нұсқау: Сабақ барысында қолжазбалардың жазылған уақытымен, аты, мекен жайы туралы материялдарды қарастыру, түпнұсқалығы мен басты сипатымен танысу керек.
Қолданылатын әдебиеттер: Беклемишев А.В. Меры и единицы физических величин. М, 1954
Бурнашева Г.З. Монетный материал в городище Отрар Тобе. А, 1974
Введение в специальные исторические дисциплиныМ, 1990
5.Эпиграфика.
Сабақтың мақсаты: Эпиграфика ұғымы, дамуы, негізгі мақсаттары мен міндеттерін танып білу. Басқа ғылымдармен байланысы. Эпиграфикалық ескерткіштердің жазу тарихындағы маңызымен танысу.
Практикалық жұмыстың жоспары: Эпиграфика ұғымы, дамуы, негізгі мақсаттары мен міндеттері. Басқа ғылымдармен байланысы. Эпиграфикалық ескерткіштердің жазу тарихындағы маңызы.
Эпиграфикалық ескерткіштер тарихы
Қазақсатандағы ежелгі заманның эпиграфикалық ескерткіштері
Петроглифтердегі антроморфтық бейнелер.
Орта ғасыр петроглифтері, таңбалы тастар. Ғалымдардың зерттеулері. Қазақстан территориясындағы архитектуралық ғимараттар мен күмбездегі таңбалр, ою-өрнек, жазулар.
Эпиграфикалық ескерткіштердің маңызы. Барельефтер мен ескерткіш тақталар.
Әдістемелік нұсқау: Студенттер эпиграфика ұғымы, дамуы, негізгі мақсаттары мен міндеттерін танып білу. Басқа ғылымдармен байланысы. Эпиграфикалық ескерткіштердің жазу тарихындағы маңызымен танысу керек.
Қолданылатын әдебиеттер: Дүйсенов М. Сағанатас сырлары. А, 1992
Завельский Ф.С. Время и его измерения. М, 1987
ИскаковМ. Халық календары. А, 1980
6.Хронология. Хронологияның қалыптасып, дамуы
Сабақтың мақсаты: Хронология пәні мақсаты мен қазақша жыл қайыру ерекшеліктері мен орыс хронологиясымен танысу.
Практикалық жұмыстың жоспары: Хронология пәні мақсаты. Математикалық және техникалық хронология.
Уақыт есебінің шығуы және астрономия ғылымының дамуымен байланысы.
Уақыт өлшемінің негізгі бірліктері. Ертедегі сағат түрлері.
Хронологияның ғылым ретінде қалыптасуы Хронологияның басқа тарихи арнаулы пәндермен байланысы.
Қазақша жыл қайыру ерекшеліктері. Орыс хронологиясы.
Әдістемелік нұсқау: Сабақ барысында студенттер хронология пәні мақсаты мен қазақша жыл қайыру ерекшеліктері мен орыс хронологиясымен танысу керек.
Қолданылатын әдебиеттер: С. А. Рейсер.. Палеография и текстология нового времени. М., 1970, 39—43-Сеттер.
М. Н. Тихомиров пен А. В. Муравьев. Русская палеография (М., 1966, 35—36-бет)
Н. Н. Соколов. Теоретические основы, государственной единой системы стенографии. М., 1949.
С. А. Рейсер. Палеография и текстология нового времени. М., 1970, 43—54-беттер.
7 Календарь тарихы
Сабақтың мақсаты: Күнтізбе түрлері, оның қолданылуымен танысу Ежелгі шығыс елдерінің күнтізбесімен танысу.
Практикалық жұмыстың жоспары: Күнтізбе түрлері, қолданылуы. Табиғи күнтізбелер.
Ежелгі Египет, үнді. Вьетнам, грек, рим күнтізбелері.
Славян халықтарының күнтізбелері. Жойылып кеткен күнтізбелер.
Юлиан және григориан күнтізбелері.
Қазақ күнтізбесі. Сағаттық белдеулер. Уақыт түрлері.
Әдістемелік нұсқау: Студенттер күнтізбе түрлері, оның қолданылуымен танысу Ежелгі шығыс елдерінің күнтізбесімен танысу керек.
Қолданылатын әдебиеттер: Ежелгі дәуір әдебиеті. А, 1991
Ермолаев И.П. Историческая хронология. К, 1980
Кобрин В.В. ВИД. М, 1984
8.Тарихи география және топонимика
Сабақтың мақсаты: Топонимика мен тарихи географияның мазмұны мен міндеттері, Батыс европа мен Ресейдің Ежелгі Қазақстан территориясын мекендеген халықтар мен тайпалардың этнотопонимиясы жайлы тарихи-этимологиялық зерттеулерді қарастыру
Практикалық жұмыстың жоспары: Тарихи географияның мазмұны мен міндеттері, негізгі салалары . дерек түрлері. Топонимика пәні негізгі міндеттері . Түрлері мен зерттеу әдістері.
Топонимика мен тарихи географияның байланысы, маңызы.
Тарихи география және топонимиканың дамуының негізгі кезеңдері
Батыс европа мен Ресейдің тарихи география және топонимикасының дамуының негізгі кезеңдері.
Ежелгі Қазақстан территориясын мекендеген халықтар мен тайпалардың этнотопонимиясы жайлы тарихи-этимологиялық зерттеулер. Араб географтары. Ұлы даланың тарихи географиясы.
Қазақстанның тарихи географиясы мен топонимикасының жүйеленіп қалыптасуы. Қазақстан топонимикасының жеке зерттеле басталуы.
Әдістемелік нұсқау: Сабақ барысында топонимика мен тарихи географияның мазмұны мен міндеттері, Батыс европа мен Ресейдің Ежелгі Қазақстан территориясын мекендеген халықтар мен тайпалардың этнотопонимиясы жайлы тарихи-этимологиялық зерттеулерді қарастыру керек.
Қолданылатын әдебиеттер: ҚоңыратбаевТ. Көне мәдениет жазбалары. А, 1991
Қайдаров Э. Түркітануға кіріспе. А, 1992
Монтьева Г.А, Кобрин В.В. Ключи к тайнам. М, 1992
9 Қазақстанның тарихи географиясы
Сабақтың мақсаты: Қазақстанның бірінші дүние жүзілік соғыс кезіндегі саяси жағдайды қарастыру.
Практикалық жұмыстың жоспары: Ежелгі қазақстан территориясын мекендеген тайпалардың тарихи географиясы. Халықтардың Ұлы қоныс аударуы.
Ертедегі түркілер, территориялары, шаруашылығы, сауда жолддары. Қимақ-қыпшақ тайпалары.
11-12 ғ.ғ.татар-монғол шапқыншылығы қарсаңындағы Қазақстан. Монғол тілінен енген топонимдер
14-15 ғ.ғ. Дешті Қыпшақтың саяси географиясы.
15-17ғ.ғ. қазақ этносының қалыптасыуы, тарихи географиясы. Қалалардың орналасу географиясы.
18-20ғ.ғ. Қазақстанның тарихи-саяси географиясы.
Әдістемелік нұсқау: Студенттер Қазақстанның бірінші дүние жүзілік соғыс кезіндегі саяси жағдайды қарастыру керек.
Қолданылатын әдебиеттер: Соболева Н.А. Россииская геральдика. М, 1989
Федоров-Давыдов. Монеты рассказывают. М,1963
Шур Я. Когда? Рассказы о календаре. М, 1968
10. Генеология
Сабақтың мақсаты: Қазақстанның бірінші дүние жүзілік соғыс кезіндегі саяси жағдайды қарастыру.
Практикалық жұмыстың жоспары: Генеология ұғымы және ғылым ретінде қалыптасуы.
Генеологияның міндеттері және арнаулы пәндермен ба йланысы.
Теоретикалық генеология. Шежіре ұғымы және түрлері, маңызы.
19ғ.генеология тарихнамасы.Қазақстандық ғалымдардың генеологияны зерттеуі.
Әдістемелік нұсқау: Сабақ барысында студеттер Қазақстанның бірінші дүние жүзілік соғыс кезіндегі саяси жағдайды қарастыру қажет.
Қолданылатын әдебиеттер: Дүйсенов М. Сағанатас сырлары. А, 1992
Завельский Ф.С. Время и его измерения. М, 1987
ИскаковМ. Халық календары. А, 1980
11. Сфрагистика және геральдика ғылымдары
Сабақтың мақсаты: Сфрагистика және геральдика ғылымдарымен, оның міндеттерімен, пайда болуын қарастыру
Практикалық жұмыстың жоспары: Сфрагистика ұғымы, пәні және оның міндеттері.
Мөрдің пайда болуы және тарихы . мөрдің тарихи дерек және өнер ескерткіші ретіндегі маңызы.
Геральдика пәні және оның тарихы. Елтаңбалардың тарихи деректік мәні, маңызы.
Орта ғасырдағы рулардың әулет таңбалары мен ұрандары.Көне түрік тік елтаңбалар.
Қазан революциясына дейінгі қала елтаңбалар. Қазақстан Республикасының рәміздері.
Әдістемелік нұсқау: Студенттер сабақ барысында сфрагистика және геральдика ғылымдарымен, оның міндеттерімен, пайда болуын қарастыру керек.
Қолданылатын әдебиеттер: Медоев А.Т. Гравюры на скалах. А, 1979
Пронштейн А.Л. Использование вспомогательных исторических дисциплин при работе над источниками .М, 1967
ПронштейнА.Л. Методика исторических источниковедении. М,1967
12. Нумизматика
Сабақтың мақсаты: Нумизматика пәнінің міндеттерімен оның маңызымен ғылым ретінде қалыптасуын қарастыру, Нумизматика терминдерімен танысу .
Практикалық жұмыстың жоспары: Нумизматика пәні және міндеттері, маңызы, ғылым ретінде қалыптасуы.
Тарихи арнаулы пән ретінде нумизматиканың зерттеу обьектілері.
Нумизматика терминдері.
Нумизматиканың басқа ғылымдармен байланысы.
Әдістемелік нұсқау: Студенттер сабақ барысында нумизматика пәнінің міндеттерімен оның маңызымен ғылым ретінде қалыптасуын қарастыру, Нумизматика терминдерімен танысу керек.
Қолданылатын әдебиеттер: Қазақстан этнографиясы. А, 1991
Казаманова Л.Н. Введение в антическую нумизматику. М, 1979
Каменцева Е.И. Русская сфрагистика и геральдикаМ, 1974
Махмұд Қашқари. Түбі бір түркі тілі. А, 1993
13. Монеталар және ақша реформалар тарихы
Сабақтың мақсаты: Монеталар термині, дамуымен танысу, ақша реформаларының тарихын қарастыру.
Практикалық жұмыстың жоспары: Монета термині, дамуы, маңызы, алғашқы айырбас құралдары.
Ақша атаулары мен өлшем бірліктері, түрлері.
Ақша реформаларының тарихы.
Тәуелсіз Қазақстан ақшасы. Құнды қағаздар.
Әдістемелік нұсқау: Студенттер монеталар термині, дамуымен танысу, ақша реформаларының тарихын қарастыру қажет.
Қолданылатын әдебиеттер: Абдрахменов А.В. Қазақстан топонимикасы. А, 1979
Айдаров Г. Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі .А, 1986
Бурнашева Г.З. Монетный материал в городище Отрар Тобе. А, 1974
Введение в специальные исторические дисциплиныМ, 1990
14. Тарихи метрология
Сабақтың мақсаты: Тарихи метрология негізгі міндеттерімен, терминдерімен, ғылым ретінде дамуын қарастырып танысу.
Практикалық жұмыстың жоспары: Тарихи метрология пәні, негізгі міндеттері.Тарихи метрология ның маңызы.
Тарихи метрология терминдері, өлшем бірліктері.
Тарихи метрологияның қалыптасуы, дамуы. Орта ғасырлық Батыс Европадағы практикалық метрология.
Тарихи метрологияның ғылым ретінде дами бастауы. Батыс Европаның алғашқы өлшем бірліктері жүйесі.
Әдістемелік нұсқау: Сабақ барысында студенттер тарихи метрология негізгі міндеттерімен, терминдерімен, ғылым ретінде дамуын қарастырып танысу керек.
Қолданылатын әдебиеттер: Соболева Н.А. Россииская геральдика. М, 1989
Федоров-Давыдов. Монеты рассказывают. М,1963
Шур Я. Когда? Рассказы о календаре. М, 1968
ТихомировМ.Н. Русская палеография. М,1966
15. Өлшем бірліктері
Сабақтың мақсаты: Ежелгі өлшем бірліктерімен, ақша өлшемдерімен танысу.
Практикалық жұмыстың жоспары: Ежелгі Рим бірліктері. Мұсылман өлшем бірліктері.
Ұзындық, биіктік, салмақ өлшемдері.
Ақша өлшемдері. Өлшем бірліктерін жетілдіру шаралары.
Әдістемелік нұсқау: Студенттер ежелгі өлшем бірліктерімен, ақша өлшемдерімен танысу керек.
Қолданылатын әдебиеттер: Пронштейн А.Л. Использование вспомогательных исторических дисциплин при работе над источниками .М, 1967
ПронштейнА.Л. Методика исторических источниковедении. М,1967
Проблемы антротопонимики. М, 1970
Қытай (Китай)
юань
yuan renminbi
(CNY)
Куба
песо
peso
(СUYР)
Латвия
Лат
lat
(LVL)
Литва
Лит
lit
(LVL)
Люксембург
Евро
euro
(EUR)
Мальта
Лира
lira
(MTL)
Марокко
Дирхам
dirham
(МАО)
Мексика
Песо
peso
(МХР)
Нидерланды
Евро
еurо
(EUR)
Норвегия
Крона
krona
(NOK)
Польша
Злотый
zloty
(PLZ)
Португалия
Евро
euro
(EUR)
Ресей (Россия)
Рубль
roubIe
(SUR)
Румыния
Лей
leu
(ROL)
Сингапур
Доллар
dollar
(SGD)
АҚШ (США)
Доллар
dollar
(USD)
Словакия
Крона
koruna
(SKK)
Таиланд
Бат
baht
(ТНВ)
Тунис
Динар
dinar
(TND)
Туркия (Турция)
Лира
lira
(TRL)
Филиппины
Песо
peso
(РНР)
Финляндия
Евро
euro
(EUR)
Франция
Евро
euro
(EUR)
Чили
Песо
peso
(CLP)
Чехия
Крона
koruna
(CZK)
Швейцария
Франк
franc
(CHF)
Швеция
Крона
krona
(SEK)
Эстония
Крона
krona
(ЕЕК)
Жапония (Япония)
Иена
уеn
(JPY)
ОАР (ЮАР)
Ранд
rand
(ZAR)
СОӨЖ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ
(студенттердің оқытушымен өздік жұмысы) 1.Қосалқы тарихи пәндер және олардың негізгі міндеттері
Сабақтың мақсаты: Алғашқы адамдардың Қазақстан территориясында пайда болғаны және пайда болған уақыты туралы мәлімет қалыптастыру. Қазақстан территориясында тас және қола дәуірлеріне жататын ескерткіштерді танып білу керек.
Тапсырма: кесте толтыру
Әдістемелік нұсқау: Студенттер сабақ барысында алғашқы адамдардың Қазақстан территориясында пайда болғаны және пайда болған уақыты туралы мәлімет қалыптастыру. Қазақстан территориясында тас және қола дәуірлеріне жататын ескерткіштерді танып білу.
Қолданылатын әдебиеттер: Абишев Х.А. Элементы астрономии и погода в устном народном творчестве казахов. А, 1949