1. Салыстырмалы айырмашылықтары бойынша қыша түрлерімен танысу.
Көкшіл қыша морфологиялық құрылысының ерекшеліктерін оқып-үйрену, сипаттап жазу.
Аудандастырылған сорттарына шаруашылық-биологаялық сипаттама беру.
Қыша қырыққабат тұқымдасына (Вга5§ісасеае) жатады. Екпе дақылда әртүрлі туыстыққа жататын екі түрі бар: ақ қыша (зіпаріз аШа) және көкшіл, немесе сарепт қышасы (Вгаззіса ішісеа).
Бұл түрлер бірқатар морфологиялық белгілері бойынша ұқсас, бірақ кейбір биологиялық ерекшеліктері мен сыртқы құрылысында айтарлықтай айырмашылықтар бар. Солтүстік Қазақстан облыстарында салыстырмалы қысқа өсіп-жетілу кезеңі мен қуаңшылыққа төзімділігімен ерекшеленетін көкшіл, немесе сарепт қышасы өсіріледі. Жоғарыда ақ қыша (42-сурет) кескінделген.
43-сурет. Көкшіл кыша: 1,2,-дамыған егін кегі мен гулдену —жеміс түзу кезеңдеріндегі өсімдіктер; 3-жапырақтары, гүл шоғырлары жөнс жемістерімен сабақтың бір бөлігі; 4-бұршаққын (жеміс); 5-тұқьмдары (гпл жяк-тя угпгрйтігггр.ні
Көкшіл қыша-жақсы дамыған кіндікті тамыр жүйесі бар біржылдық шөптесін өсімдік. Сабағы тік еседі, бүтақты, биіктігі 60-150 см, балауыз түтымен көкшіл түсті, түкті немесе түксіз. Төменгі жап-ырақтары сағақты, өлсіз түктелген, желпігіш төрізді-қауырсын қиықты, жоғарғы қалағы үлкен, сопақ пішінді. Жоғарғы жапырақтары сағақсыз, үзынша-линиялы, шеттері бүтін, әлсіз балауыз түкті. Гүл шоғыры-қалқанды шоқгүл. Гүлдері ұсақ қосжынысты, төрттік типте, ашық-сары күлтеше жапырақтармен. Жатынында 28-ге дейін тұқым ұрығы, 6 аталығы болады. Жемісі-көптүқымды дөңес келген төртқырлы бұршаққын, сабаңды-сарғыш түсті. Тұқымдары шар пішінді, сары, жиі түрде қоңыр, диаметрі 1,2-2,0 мм, 1000 санының массасы 2-4 г. (43-сурет).
Паңдалануға рұқсат етілген сорттары :
Достарыңызбен бөлісу: |