МАЙ Б(РІІІАҚ - СОЯ - GLYCINE
Мәдени май бұршақ - Сlісіnе hisріdа — 75 түрді біріктіреді. Май бұршақ-бір жылдық ш-птесін өсімдік, кіндікті тамыр жүйесі бар, ол жақсы б9тақтанады. Сабағы тік өседі, жапырылмайды, биіктігі 1,5 м дейін жетеді.
Жапырақтары үштік, жапырақшалары жүмыртка пішінді немесе сопақ, егін жинау қарсаңында түсіп қалады. Бүкіл өсімдік түкпен көмкерілген, гүлдері ақ немесе ашык-күлгін түсті, 3-5 гүлден тұратын шоқгүл түрінде жапырақтар қолтығында орналаскан. Бұршаққаптары ірі емес, 1-5 түкымды жиі түктенген, піскенде коңыр, тіпті қара түсті болады. Тұқымдары шар тәрізді, сопақ пішінді, сары, жасыл, қоңыр, қара. Мәдени май бұршақ коптеген түр тармақтары мен түршелерге бөлінеді.
Манчжурия түр тармағы (Сіусіпе һізрісіа тапзсһигіса) тұқымы жиі түрде сопақ, дөңес, орташа молшерде (1000 түқымның массасы 120-130 г). гүлдері үсақ, сабағы жуан, жапырақтары дөрекі. Қытайлық (С.һ. сһіпепзіз) жоғарыда аталған тұр тармағынан айырмашылығы сабағы жіңішке, жапырылуға бейім, жапырақтары жұка, тұқымдары жалпақ, ұсақ, 1000 тұқымның массасы 70-130 г.
Славян түр тармағы (О.һ. зіауопіса);
Үнді түр тармағы (С.һ. іпсііса);
Корей түр тармағы (О.һ. когаешіз);
Өсірілетін көптеген сорттар манчжурия жөне славян түр тармақтарына жатады. Май бұршақ дакылы 37-суретте кескінделген.
37-сурет. Майбұршақ: 1-алгашқы үштік жапырақ кезеңдеп өсімдік: а-тұқым жарнақтары, б-примордиальды жапырақтар, в-алгашқы үштік жалырақ; 2-гүлдену-жеміс түзу кезеңіндсгі өсімдіктің жалпы кескіні; 3-далырақтары жоне гүлдерімен сабақтың бір бөлігі; 4-тұқымдары; 5-піскен бұршаққаптар.
Пайдалануға рұқсат етілген майбұршақтың сорттары:
Аврора. Манчжурия түр тармағына жатады. Ерте пісетін сорт,
жапырылуға төзімді. 1000 тұқымның массасы 170 г, 1983 (4).
Достарыңызбен бөлісу: |