Қостанай, 017 ОӘЖ 005 (075) кбж 65. 292-93 (5Қаз)я73 у-12



Pdf көрінісі
бет32/82
Дата04.10.2023
өлшемі1,98 Mb.
#183667
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   82
Байланысты:
uakpaeva m kajyrbaeva g korporativtik karzhy

өнімнің 
өзіндік құнын
құрайды. Өнімнің өзіндік құнын құрайтын шығындарды 
жоспарлау, есепке алу және талдау кезінде 8-суретте көрсетілген топтардың 
мынадай түрлерін қолданады. 
1. Күнтізбелік кезеңдер бойынша: 
- ағымдағы шығындар, олардың әрбір өндірістік циклде орны бар немесе 
ішінара кезеңділігі (бір айдан кем) бар; 
- өндірісті дайындауға байланысты бір жолғы шығындар немесе белгілі 
бір шарттарға байланысты (жылдық жөндеулер) болашақ кезеңдердің 
шығындары деп аталатын жоспарлы немесе есепті кезеңдер уақытының ішінде 
өндіріс процесімен қамтамасыз ететін кезеңдік шығындар. 
2. Өндіріс көлеміне байланысты: 
- тұрақты шығындар –өнімнің шығару көлемі өзгерген кезде, шамасы 
өзгермейді. Бұл шығыстар өндірістік үй-жайларды жылыту және 
жарықтандыру, басқару персоналының еңбекақысы, негізгі құралдардың 
амортизациясы, материалдық емес активтердің тозуы, жарнамалық шығындар, 
қызметкерлердің біліктілігін арттыру және т. б.; 
- айнымалы шығындар – өнімді шығару көлемінің өзгеруіне сәйкес олардың 
көлемі ұлғаяды немесе азаяды. Бұл - шикізат шығыны және негізгі 
материалдар, технологиялық энергия мен отын, өндіріс жұмысшыларының 
еңбекақысы және т. б. 
1. Өндіріс процесіне керек-жарақтар бойынша: 
- өндірістік шығындар өндіріс процесі барысында пайда болады; 
- өндіріске қатысты емес шығындар өнімді өткізумен байланысты және сатып 
алушылардан өтелмейді(жарнама шығындары, сыраға т. б.) 
2. Тағайындау бойынша: 
- негізгі шығындар өндірістің белгілі бір жағдайларынан тыс қалмайды
- үстеме (қосымша) – бұл, негізінен, ұйымның өндірістік шығыстары. 
 
 


59 
Сурет 8 –Өнімді өндіру және өткізу шығындарының классификациясы 
3. Өнімнің өзіндік құнына қосу тәсілі бойынша: 
- өндірістің белгілі бір өнім түрлеріне байланысты тікелей шығындар (шикізат, 
материалдар, жұмысшылардың жалақысы). Олар тікелей калькуляцияның сол 
немесе басқа объектісіне жатады. 
- жанама шығындар (жалпы өндірістік және жалпы шаруашылық шығындар
негізгі құралдарды ұстауға жұмсалатын шығындар және т. б.) өндіріспен 
бірнеше өнім түрлеріне байланысты және калькуляциялау объектілері бойынша 
базаға сәйкес барабар бөлінеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   82




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет