«Отбасының суреті» - психологтардың мектепке дейінгі балалармен жұмыстарында қолданатын ең танымал әдісі. Аталмыш әдіс эмоциялық мәселелер мен отбасылық қарым-қатынастағы қиыншылықтарға бағытталған. Балалар сөзбен айтып жеткізу қиын болған нәрсені суретпен білдіру мүмкін.
«Отбасының суреті» - психологтардың мектепке дейінгі балалармен жұмыстарында қолданатын ең танымал әдісі. Аталмыш әдіс эмоциялық мәселелер мен отбасылық қарым-қатынастағы қиыншылықтарға бағытталған. Балалар сөзбен айтып жеткізу қиын болған нәрсені суретпен білдіру мүмкін.
Отбасының суреті
Тестің мәні
Балаға қағаздың стандарттық парағын, түрлі-түсті қарындаштар жиынтығын береді (жай қарындаш, қалам, өшіргішті бермесе дұрыс болады), сосын: «Өз отбасынды сүретте»-дейді. Бірақ отбасы құрамына кім кіретінің есіне салу керек емес, өзі қалай көрсе, солай салсын. Егер бала сұраса кімді салайын деп, оған толық ерік берініз, тіпті аңдарды салса да салсын, бәрібір сүрет жеткілікті ақпаратты болады. Сүрет салып болғаннан кейін, жетекші сұрақтар қойыңыз: кім қайда сүреттелді, отбасы мүшелері не істеп жатыр, кім қандай көңіл-күйде және т.б.
Сүрет салуды бастау алдында
1.Баланың әдеттегі көңіл күйін байқаңыз. Бұл тапсырманы отбасылық жанжалдан, ұрыстан және қайғы-қасіреттен кейін, беруге болмайды. Әйтпесе Сіз сол мезеттегі баланың көңіл күйіне сәйкес ситуациялық сүрет аласыз. Тапсырма орындап жатқан уақытта баланың үстінде тұрмаңыз, бірақ кейіпкерлердің және нәрселердің бейнелеу тәртібін білдірмей байқаңыз. 2.Баланы сүреттеу кезінде түземеңіз («сен әкенді салуға ұмыттың», «құлақ, қолды сал, т.б.») Алған нәтижелерді баланың көзінше талқыламаңыз – бұл тест Сіз үшін, Сіздердің ойлануларыңыз үшін. 3.Аса дәл ақпарат алу үшін, бірнеше күн аралығында 3-4 рет тест өткізіңіз және сүретте жиі қайталанатын детальдарды анықтаңыз. Сүретті «түсіндіру» кезінде зор маңызда болатыны, ол «түсініктеме берушінің» дұрыс күйі, өз қиялын мен интуициянды қосу қажет.
Суретте бейнеленген адамның көлемі баланың ішкі дүниесінде сол адамның қаншалықты орын алатынымен тікелей байланысты.
Суретте бейнеленген адамның көлемі баланың ішкі дүниесінде сол адамның қаншалықты орын алатынымен тікелей байланысты.
Суретте бейнеленген кейіпкерлердің арасындағы арақашықтық психологиялық арақашықтықпен байланысты. Балаға бәрінен де кім жақын, соны ол суретте өзінің қасына салады.
Сурет біткеннен кейін одан суреттегі кім екенін сұрау керек. Мүмкін, сізді тосын жәйіт күтіп тұрған шығар. Сіз ата деп ойлаған кейіпкеріңіз кәдімгі ата емес, Аяз ата болып қалады. Ойдан шығарылған кейіпкерлер баланың не нәрсеге мұқтаж екенін және өз қиялында неге қол жеткізгісі келетінін көрсетеді. Осындай кейіпкерлерге міндетті түрде көңіл бөлу керек және ол туралы анықтап сұрау керек. Әңгімелесу барысында сіз балаңызға н/е қызыңызға шын өмірде не керек екенін түсініп аласыз.
Сурет біткеннен кейін одан суреттегі кім екенін сұрау керек. Мүмкін, сізді тосын жәйіт күтіп тұрған шығар. Сіз ата деп ойлаған кейіпкеріңіз кәдімгі ата емес, Аяз ата болып қалады. Ойдан шығарылған кейіпкерлер баланың не нәрсеге мұқтаж екенін және өз қиялында неге қол жеткізгісі келетінін көрсетеді. Осындай кейіпкерлерге міндетті түрде көңіл бөлу керек және ол туралы анықтап сұрау керек. Әңгімелесу барысында сіз балаңызға н/е қызыңызға шын өмірде не керек екенін түсініп аласыз.