Теңгенің тиімді номиналдық бағамына келсек, сыртқы ағымның қысымына байланысты волатильділік байқалғаны рас. Дегенмен, сәуірде еліміздің негізгі саудалық серіктестеріне жататын 25-27 мемлекетінің валюталарының қоржынына шаққанда шамамен 5%-ға құнсызданды. Бұл жиі айтылатын АҚШ долларына шаққандағы көрсетіш қана емес. Мысалы, 2015 жылдың қыркүйегінде құнсыздану 25%-ды құраған болатын. Демек, жағдай анау айтқандай жаман емес, алапат құлдырау болған жоқ.
"Бағамды түзетін фундаменталдық факторға, Ұлттық банктің алтынвалюталық қорына келсек, шілде айының қорытындысы бойынша 2012 жылғы ақпандағы шарықтау көрсеткішіне жетіп, қазір шамамен 35 млрд долларды құрап отыр. Осы ретте алтынның үлесі арта түскенін айта кету керек. Дағдарыс кезеңінде алтын қорғаныс активі болып табылады. Бұл девальвация тәуекелін төмендетеді", дейді О.Төлеуов.
Теңгенің бағамына әсер ететін тағы бір фактор төлем балансының ағымдағы шоты бірінші жартыжылдықта алғаш рет 2012 жылғыдай 2 млрд АҚШ доллары мөлшеріндегі профицитпен қалыптасты. Бұл да жақсы көрсеткіш. Мұндай өсімге Қазақстанға келіп жатқан тікелей инвестициялар бойынша резидент еместерге төленетін дивиденд мөлшерінің төмендеуіне байланысты жеттік.
Шілде айының қорытындысы бойынша инфляция сәл жылдамдап, жылдық деңгей 7,1 пайыз көлемінде қалыптасты. Бұл таргеттеудің жоғарғы дәлізінен бір пайыздық пунктке жоғары.
Бірақ монетарлық реттеуші наурызда пандемиялық шок туындаған кезде жылдың аяғындағы инфляция тіпті 9-11% аралығында, 2016 жылғы шарықтау шегі шамасында қалыптасады деп болжаған көрінеді.
"Локдаун ахуалында ішкі және сыртқы сұраныстың қатар азаюына байланысты инфляциялық құбылыстар біршама баяулағанын байқап отырмыз. Дегенмен, біз инфляция 8-8,5 пайыз болады деген болжам ақталады деп санаймыз. Жалпы, Қазақстанда азық-түлік бағасының көтерілуі инфляцияның өсу драйверіне айналып отыр. Бұған ел ішіндегі проблемалар себеп", – дейді экономист.
Оның пікірінше, еліміздегі азық-түлік өнімдерін өндірушілердің бәсекелестік деңгейінің төмендігі мен инфрақұрылымының тиісті түрде болмауы олардың бағаны көтеруге итермелеуде.
Дегенмен, инфляцияны күту коэффициенті мен өнеркәсіптегі бағаның құлдырауы инфляцияны ауыздықтаған негізгі факторларға айналды. Энергетикалық ресурстар мен энергия тасымалдаушылардың бағасы төмендеуіне байланысты өнеркәсіптегі бағаның құлдыруы елімізде инфляцияны баяулатты. Қазір өнеркәсіпте 15% деңгейінде дефляция байқалуда.
|