Ответ 1-12- ге дейін бар! Менеджменттің мақсаты,маңызы және оның құрлымы Менеджметтің негізгі категориялары

Әдістемелік  тәсіл  менеджментке  қатысты  басқарудың мақсатына  жетуге  бағытталған  іс-қызметті  танып  білудің  белгілі  жолын  және  әдістерін  пайдаланғанды  ұйғарады.  Менеджментте неғұрлым  көп  тараған  үрдістік  тәсіл, яғни    басқару  ұйымының   мақсатына  жетуге  бағытталған   және  басқару  функциясының  үзілмес  өзара  байланысқа  негізделген  іс-қызмет  ретінде  қарастырылады.  Әртүрлі  авторлар  басқару    функциясының  әртүрлі  санын  ұсынады.  Оңтайлы  жиыны  келесі  функциялардан  тұрады: жоспарлау, ұйымдастыру, ынталандыру, бақылау.

Тұрақтандырусыз  жағдай   орын  алғанда  және  сыртқы  ортада  қатал  өзгерістер  болғанда  басқаруды  ахуалды  тәсіл    іс  жүзінде  қолданылады.  Ахуалды  тәсілд  басқарудың   әртүрлі  әдістерін    таңдағанда  жағдайға  қарай  анықтағанды  ұйғарады. Ұйымды  немесе  қоршаған  ортаны  алсақ  та, оларда  көптеген  факторлар  болғандықтан,  ұйымды  басқарудың бірегей   өте  жақсы  әдісі  болмайды.  Нақты  жағдайда  басқару  әдісінің    нағыз  тиімдісі  орын  алып  отырған    ахуалға  сәйкес  болса.

Ахуалды  тәсіл  басқару  теориясына  үлкен  үлес  қосты, өйткені  онда  орын  алып  отырған    жағдайға  қарай  басқару  ісіне    орайлас  ғылыми    қағидаларды  пайдалану  туралы   нақты  ұсыныстар  бар.

Ахуалды  тәсілдің  негізін   ұймның іс-қимылына  ықпалын  тигізетін  негізгі    ішкі  және  сыртқы  факторларды   анықтау  құрайды.

Жүйелік тәсіл    бысшылардың    ұйымды  өзара  тәуелді  адам  құрылым,  міндет  және  технология  сияқты  элементтердің  жиынтығынан    тұратындығы  және  олардың   сыртқы  ортаның  өзгермелі    жағдайында  әртүрлі    мақсатқа  жетуге  болатындығы    түрінде  қарастырғанды  ұйғарады.

Жүйелі  тәсіл – бұл  басқару  объектісін  жүйе  реітнде  зерттеуге  негізделген    ғылыми  танып  білу  және   әлеуметтік  тәжірибе  әдістемелінің  бағыты.  Бұл  тәсіл  басқару  объектісінің  жағдлайына  және  серпіндігіне  ықпалын  тигізетін  барлық  негізгі  факторларды  ескере  отырып  жүргізетін  кешенді  зерттеуге  негізделген.

Басқарудағы  жүйелі  тәсілдің  маңызды  бір  белгісі  жүйелі  талдау,  ол  күрделі  басқару  шешімді   дайындауда  және  дәлелдеуде  пайдаланылатын   әдістемелік құралдардың   жиынтығынан  тұратындығының  көрсетеді.  Жүйелі  талдау  декомпозиция  жүйесіне  негізделген,  яғни  оны  құрайтын  элементтерге  бөлуді,  олардың  әрқайсысын  және    өзара  байланысын  зерттеуді, осы  элементтердің  түгелдей    жүйенің  жай  жағдайына    және  іс-қимылына  көрсететін  ықпалын  анықтауды  қажет етеді.  Сөйтіп  жүйелң  талдаудың  көмегі  арқылы  күрделі  зерттеу  объектісі   оқып  білуге  қажетті    қол  жетерлік  қарапайым  элементтерден  құралған  жиынтықтан  тұратындығы  көрсетіледі.

Жүйелі  тәсілді  және  талдауды  пайдаланудың  сферасын  кеңейту  бағдарламалы – мақсатты  басқаруды  таратумен  байланысты, ал  оның  мәні  мақсатты  айқын  анықтаудан,  қойылған  мақсатқа  кеңтайлы   жетудің  бағдарламасыне  жасаудан,  оны  жүзеге  асыру  үшін   қажетті  ресурстарды  бөлуден  және  бағдарламаны  орывндау  жұмысына    басшылық  ететін  ұйымдарды   қалыптастырудан  тұрады.

Бағдарламалы-мақсатты  басқару    түпкілікті  мақсатты  ашып, айқын  қоюдан  басталады.  Мақсат  әдеттігінше  ойдағы  тосатын  ахуалды  көрсетеді, бірақ  басқару  жүйесі  белгілі  бір   уақыт  кезеңінен  кейін алдын-ала  бекітіліп  берілген  ахуалдан  және  онымен  осы  тосатын  ахуалды  бірінен  бірі  алыстататын  бірқатар  проблемаларды  щещкеннен  кейін  оған  өтуі  керек.

Сөйтіп, жалпыланған  үлгісі (моделі)  мақсатты  қою  стратегиясынан  жасала  бастайды. Ал оынң  біту  кезеңі  шешімнің  балама  варианттарын   қарастырумен  және  шешімнің  қорытынды  вариантын  таңдап  алумен  аяқталады. Осыдан  кейін  шешім  қабылданады, бағдарламаны  жасау  кезеңі  басталады. Бұл  кезеңде  стратегиялыққа  мақсатқа    жету  өз  алдына  мақсаттың  2  түріне  бөлінеді. Әрбір  кезеңнің  міндеті  және  оны  шешудің  басымдылықтары  бөлініп  көрсетіледі  және  оларды  ресурстармен (материалдық, еңбек, қаржы)  басқару  ісі  атқарылады. Бұл  орайда  әрбір  кезеңдегі   жұмыстың  орындалуы  негізгі  нәтижемен  көлеммен  және  уақытпен  айқын  анықталады.

Бұдан  соң  “ағаш  мақсаттарының”  көмегімен  негізгі  мақсатпен  және  басқа  мақсаттар  өзара   үйлестіріліп, қатарлараы  белгіленгеннен  кейін, бағдарлама  әдетінше  барлық   орындаушыларға  міндеттелетін    директивтік  құжаттың    фомасын  алады.

Қабылданған  бағдарлама  орындалуға  беріледі. Бірақ  оны  жүзеге  асыру  үрдісінде  басқаруда  және  қоршаған  ортада  өзгерістер  тууы  мүмкін, бағдарламаны  қабылдаған  уақытта  бұлар  мүмкін  болмаған (немесе  есепке  алынбаған).

Бақылаудың  нәтижесі  бойынша  талдау  жасалынады, оны  жасаған  уақытта   алынған  нәтижелер  бағдарламаның  негізгі  мақсатымен (мақсаттарымен)  салыстырылады, ауытқушылық  болған  жағдайда  оның  себебі    анықталады.

Біздің  елде  барлық  деңгейдегі  бағдарламалы-мақсатты  басқару  бойынша    мәнді  тәжірибе  жинақталған. Бірақ, бағдарламаның  кейбіреуі  толық  күйде  және  өз  уақытында жүзеге  аспаған. Бағдарлама  тапсырмасының  орындалмау  себептерінің  ішінде  бақылаудың  ойдағыдай  ұйымдастырылмағанын,  жауапкершіліктің  төмен  дәрежеде  болуын  және  бағдарламаны  жүзеге  асыруға   қатысатындарды  тиісті   ынталандырудың    болмауын атап  көрсетуге болады.

Жүйелі  тәсіл  мен  бағдарламалы-мақсатты  басқару   менеджмент  әдістемелігінің    іргелі  қағидасы  ретінде  басқарудың  заңдылығымен,  принциптерімен, функцияларымен  және  әдісімен  тығыз  өзара  байланыста  болады.