Рефрактометрдiң негiзгi бөлiгi бiр тектi шыныдан жасалған тiк бұрышты жоғарғы және төменгi призмалардан тұрады 1сурет.
Бұл призмалар бiр-бiрiмен гипотенузалық қырлары арқылы жанасқан және олардың арасындағы саңылаудың шамасы мм. Жоғарғы призманы ашып, төменгi призманың бетiн толық жабатындай етiп, олардың арасына зерттелетiн сұйықтың бiрнеше тамшысы тамызылады. Сәуле жарық көзiнен () шығып, жоғарғы (1) призманың АК бүйiрiне түсiп, одан сынған сәуле, г ипотенузалық АВ қырына түседi (2-сурет).
АВ беттiң тегiс болмауынан, түскен жарық сәулесi барлық бағытта шашырайды да, зерттелетiн сұйық арқылы өтiп, төменгi призманың СД қырына 0 ден 0 аралығындағы бұрыштармен түседi. Егер сұйықтың сындыру көрсеткiшi шынының сындыру көрсеткiшiнен кiшi болса, онда жарық сәулесi төменгi () призмаға 0-r градус аралығындағы бұрышпен түседi. Осы бұрышқа сәйкес келетiн аймақ (кеңiстiк ) жарық, ал оның сыртындағы аймақ көлеңке болады. Осылайша көру аймағы екi бөлiкке бөлiнедi
Сонымен жарық пен көлеңке шекарасы шектiк (r) бұрыштың мәнiне тәуелдi болады. Қолданылып отырған құралдың көмегiмен сындыру көрсеткiштерiнiң мәнi призмалардың сындыру көрсеткiштерiнiң мәнiнен кiшi болатын заттарды зерттеуге болады.