Үшінші (базалық) деңгей бағдарламасы

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 12

• 
  жоспарлау үдерісін, бағалау жүйесі мен рефлексиялауды жетілдіруі, жеті модуль тақырыбында кіріктірілген тізбекті сабақтар серияларын іске асыруға тиіс.
  

• 
  менторинг мен коучинг арқылы мектепте әріптестерінің жұмыс тәжірибесін жетілдіруі, мектеп мұғалімдерінің кәсіби қоғамдастығын ұйымдастыруы, сынып аясында жоспарлауды және іс-әрекеттегі зерттеу жүргізуі тиіс.
  

• 
  мектепте және оның сыртындағы мұғалімдердің кәсіби қоғамдастығын, соның ішінде коучинг пен менторинг үдерісін жүзеге асыратын мектеп мұғалімдері тобын ұйымдастыруы;
  

• 
  білім беру саласында мұғалімдердің зерттеу жүргізу әдістерін түсіндіруді дамытуы; мектеп көлемінде іс-әрекеттегі зерттеуді жоспарлауы және өткізуі тиіс.
  

Сертификатталған педагог кадрлардың ынтымақтастығын, сондай-ақ деңгейлік бағдарлама бойынша оқудан өтпеген мұғалімдерді үдеріске тартуды қамтамасыз ету үшін желілік ұйымдастырушы ретінде бекітілген, желілік қоғамдастықты құруда көшбасшылық функцияларды іске асыратын ұжым, Қазақстан Республикасының орта білім беру мазмұнын жаңартуды қолдаушы мектептер (жетекші мектеп) арқылы бағдарлама идеяларының орындалуы жүзеге асырылады.

• 
  бағдарламаның 7 модулін қолданудың, сабақтарға қатысу арқылы оқытуда инновациялық тәсілдерді қолданудың тиімділігін бақылау;
  

• 
  сол мұғалімнен білім алатын оқушылардың білім сапасына мониторинг жүргізу.
  

• 
  бағдарламаның 7 модулін қолданудың, сабақтарға қатысу арқылы оқытуда инновациялық тәсілдерді қолданудың тиімділігін бақылау;
  

• 
  сол мұғалімнен білім алатын оқушылардың білім сапасына мониторинг жүргізу;
  

• 
  мұғалімнің өзі зерттеуін іске қосу барысында қызметінің нәтижелілігін қадағалау;
  

• 
  әріптестерін оқытудың әдістемелік тұрғыдан қамтамасыз етілгенін анықтау (жоспарлау, кесте құрастыру);
  

• 
  бағдарламаның үшінші (базалық) деңгейі бойынша әріптестер тобының
  

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 13

• 
  әріптестеріне коучинг және мониторингті меңгертудегі мұғалімнің жұмысына бақылау жүргізу.
  

• 
  бағдарламаның 7 модулін қолданудың, сабақтарға қатысу арқылы оқытуда инновациялық тәсілдерді қолданудың тиімділігін бақылау;
  

• 
  сол мұғалімнен білім алатын оқушылардың білім сапасына мониторинг жүргізу;
  

• 
  мұғалімнің өзі зерттеуін іске қосу барысында қызметінің нәтижелілігін қадағалау;
  

• 
  әріптестерін оқытудың әдістемелік тұрғыдан қамтамасыз етілгенін анықтау (жоспарлау, кесте құрастыру);
  

• 
  бағдарламаның екінші (негізгі) деңгейі бойынша әріптестер тобының оқытуының табыстылығына талдау жүргізу (6-10 адам);
  

• 
  әріптестеріне коучинг және мониторингті меңгертудегі мұғалімнің жұмысына бақылау жүргізу;
  

• 
  мұғалімдердің кәсіби қауымдастығының мектепте және одан тыс жерлерде ұйымына, қызмет етуіне бақылау жасау;
  

• 
  деңгейлік курстардан өткен мұғалімдердің түсініктері бойынша талдау жасау, білім беру саласындағы зерттеулердің әдістерін түсінуі және жоспар құру мен мектеп көлемінде зерттеу жүргізуі бойынша нақты практикалық әрекеттер жасау қабілетіне талдау жасау.
  

Білім беру қызметін ұйымдастыру кезінде жалпы білім беру ұйымдары басшылыққа алатын Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық құжаттарының тізімі осы әдістемелік-нұсқау хаттың 3-қосымшасында көрсетілген. Құжаттар Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сайтындағы (http://www.adilet.gov.kz) «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйе»

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 14

• 
  балаларды мектепте оқуға мақсатты бағытпен және жүйелі дайындау;
  

• 
  жеке қабілеттері мен дарындылығын дамыту;
  

• 
  ұлттық, жалпы адами этикалық және мәдени құндылықтарға балаларды баулу, баланың зияткерлік дамуы;
  

• 
  рухани-адамгершілік құндылықтарды, отан сүйгіштік, төзімділікті қалыптастыру;
  

• 
  балалардың коммуникативтік және әлеуметтік құзыреттіліктерін қалыптастыру;
  

• 
  білуге құмарлықты, шығармашылық белсенділік пен бастамашылықты дамыту;
  

• 
  балалардың денесі мен психикалық саулығын нығайту;
  

• 
  білім берудің сабақтастығы мен үздіксіздігін қамтамасыз ету. Мектепалды топтары мен сыныптары 5 жастан 6 (7) жасқа дейінгі
  

Мектепалды даярлық топтары мен сыныптарында тәрбиелеу-оқыту үдерісін ұйымдастыру ерекшеліктері

коммуникативтік дағдыларды қалыптастыруға, рухани-адамгершілік және эмоциялық-еріктік қасиеттерін дамытуға бағытталған.

• 
  оқу уәждемесі (мектепке барғысы келеді, оқудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсінеді, жаңа білімді алуға айтарлықтай қызығушылық танытады);
  

• 
  құрбыларымен және ересектермен тілдесе білу (бала қарым-қатынасқа оңай түседі, агрессиялы емес, тілдесудің өзекті жағдайларынан шыға біледі, ересектердің беделін таниды);
  

• 
  оқу тапсырмасын қабылдай алады (зейінмен тыңдайды, қажеттілігіне қарай тапсырманы нақтылайды);
  

• 
  басқа қоғаммен (балалар) араласа біледі, басқалармен бірге әрекет ете алады, топтың қызығушылықтарына бағынады.
  

• 
  қолдың ұсақ бұлшық еттерін дамыту (қол жақсы дамыған, бала қарындашты, қаламды, қайшыны сеніммен ұстайды);
  

• 
  кеңістікті бағыттау, қимылдарды үйлестіру («жоғары-төмен», «алға-артқа», «оң-сол» ұғымдарын ажырата білу);
  

• 
  «көз – қол» жүйесін үйлестіру (бала қарапайым графикалық бейнені, өрнекті, пішінді арақашықтықта көріп қабылдап, дәптерге түсіре алады);
  

• 
  логикалық ойлауды дамыту (түрлі заттарды салыстыру кезінде ұқсастығы мен айырмашылығын табу қабілеттілігі, жалпы маңызды белгілері
  

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 16

бойынша заттарды топтарға дұрыс топтастыра білу);

• 
  тұрақты зейінді дамыту (15-20 минут бойы орындалатын жұмысқа зейінді шоғырландыру қабілеттілігі);
  

• 
  тұрақты есті дамыту (жанама есте сақтауға қабілеттілік: есте сақтайтын материалды нақты белгімен байланыстыру: сөз-сурет немесе сөз-жағдаят).
  

• 
  сөйлеген кезде берілген дыбысты бөле білу;
  

• 
  сөздегі дыбыстың орнын анықтай білу (басында, ортасында, соңында);
  

• 
  сөзді дыбыстық талдау дағдыларын игеру: дауысты және дауыссыз, үнді және ұяң, қатаң және жіңішке дыбыстарды ажырату;
  

• 
  сөзді буындарға бөле білу;
  

• 
  3-4 сөзден тұратын сөйлем құрай білу;
  

• 
  жалпылаушы ұғымдарды қолдана білу, зат есімге анықтама беру;
  

• 
  суреттер топтамасы бойынша, мазмұнды сурет, берілген тақырыпқа әңгіме құрастыру;
  

• 
  заттар туралы (ересектің ұсынған жоспары бойынша) әңгіме құрастыра
  

білу;

• 
  шағын әдеби мәтіндердің мазмұнын өз бетінше, мәнерлі, реттілікпен
  

беру.
Қарапайым математикалық ұғымдарды дамыту және математиканы оқуға дайындық:

• 
  заттардың берілген саны бойынша санау және есеп;
  

• 
  жиырмаға дейін тура және кері санау;
  

• 
  берілген саннан бұрынғы және кейінгі санды атай білу;
  

• 
  бірінші ондықтың құрамындағы (бөлек бірліктерден тұратын) және екі кіші сандардан тұратын сандарды білу;
  

• 
  знание цифрларды білу: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9;
  

• 
  белгілерді білу: +, -, =, қимылдың арифметикалық белгілерін қолдана
  

білу;

• 
  цифрлар мен заттардың санын салыстыра білу;
  

• 
  қосу мен азайтуға есептер құруға және шығаруға қабілеттілік;
  

• 
  геометриялық пішіндер (шеңбер, сопақша, үшбұрыш, шаршы, төртбұрыш) мен денелерді (шар, текше, цилиндр) білуі;
  

• 
  шеңбер мен шаршыны екі және төрт бөлікке бөлуді білуі;
  

• 
  торланған қағаз парағына бағдарлана білуі.
  

• 
  үйінің мекен-жайын, телефонын, ата-анасының толық аты жөнін және отбасы құрамын атай білуі;
  
• 
  ересектер қызметінің әртүрі туралы жалпы түсініктері болуы;
  

• 
  қоғамдық орындар мен көшедегі мінез-құлық ережелерін білуі;
  

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 17

• 
  жыл мезгілдері мен маусымдық құбылыстар туралы жалпы түсініктерінің болуы;
  

• 
  ай аттарын, аптаның күндерін және олардың ретін білуі.
  

Қолдың ұсақ бұлшық еттерін дамыту:

• 
  әртүрлі конструкторлармен жұмыс;
  

• 
  қайшымен, ермексазбен жұмыс;
  

• 
  альбомға (қарындашпен, жақпа бояулармен) сурет салу.
  

• 
  ойнаймыз, үйренеміз, дамытамыз;
  

• 
  ойлау қабілеттерін қалыптастыратын ойындар;
  

• 
  торлар бойынша сурет саламыз;
  

• 
  штрихтау;
  

• 
  екінші жартысының суретін салып аяқта;
  

• 
  графиктік диктанттар;
  

• 
  кеңістікте бағдарлау;
  

• 
  бірдей суреттерді боя.
  

Жоғарыда аталған білім, дағды және біліктер балаларды мектепке даярлауға бағытталған әрқайсысы дербес тараулардан тұратын білім беру салалары арқылы жүзеге асырылады.

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 18

Жалпы білім беру ұйымдарындағы тәрбие жұмысының ерекшеліктері

енгізілді. Мәтіннің мазмұны оқушылардың рухани-адамгершілік қасиеттерінғ қазақстандық патриотизмді және «Мәңгілік Ел» жалпыұлттық идеясын өмірде жүзеге асыру ұмтылысын қалыптастыруға, этносаралық және мәдениетаралық байланыс жағдайында толеранттылықты және қарым-қатынас жасау білігін дамытуға бағытталған.

Оқушылардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетін қалыптастыру және Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясы туралы» 2014 жылғы 26 желтоқсандағы № 986 Жарлығын орындау мақсатында 1-4 сыныптарға арналған «Өзін өзі тану» және 9-11 сыныптарға арналған «Адам. Қоғам. Құқық» пәндері бойынша үлгілік оқу бағдарламаларына өзгерістер пен толықтырулар енгізілді. Осыған байланысты пәндерді оқытуда тұлғаны қазақстандық патриотизм мен сыбайлас жемқорлықты қабылдамау рухында тәрбиелеуге, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетін қалыптастыруға ерекше мән берілуі қажет.

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 20

Шығыс Қазақстан облысы мектептерінде «Юнисеф» БҰҰ балалар қорымен бірге балаларға қатысты зорлық-зомбылықтың алдын алу және ескеру бағдарламасы жүзеге асырылады. Жобаны елдегі білім беру ұйымдарына отандық және шетелдік инновациялық тәжірибені ескере отырып енгізу жоспарлануда.

Тәрбие жұмысында Қазақстан Республикасы Білім және ғылым

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 21

министрінің 2015 жылғы 22 сәуірдегі №227 бұйрығымен бекітілген Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздерін басшылыққа алу қажет.

«Жалпы білім беретін оқу орындарында 2015-2016 оқу жылының басталуы туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 8 маусымдағы № 364 бұйрығына сәйкес 2015 жылғы 1 қыркүйекте барлық жалпы білім беру ұйымдарында Қазақстан халқы Ассамблеясының және Қазақстан Республикасы Конституциясының 20 жылдығына арналған салтанатты жиын өткізілуі тиіс.

• 
  Мемлекет басшысының бес институтционалдық реформасын іске асыру жөніндегі «100 нақты қадам» Ұлт жоспары;
  

• 
  «Мәңгілік Ел» Ұлттық идеясы;
  

• 
  Барлық білім беру ұйымдарында оқыту процесінің тәрбиелік құрамдасын күшейту жөніндегі үлгілік кешенді жоспар (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 29 маусымдағы № 873 қаулысы);
  

• 
  Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері (ҚР БҒМ 2015 жылғы 22 сәуірдегі
  

• 
  227 бұйрығы).
  

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 22

тамыздан 5 қыркүйек аралығы.

1. 
   Әрбір бірінші сынып оқушысына Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың атынан сыйлық – «Менің отаным – Қазақстан» кітабы тапсырылатын «Менің Отаным – Қазақстан» Бірыңғай білім сабағы.
   

2. 
   Білім күніне арналған «Менің Отаным – Қазақстан» атты салтанатты сап түзеулер, бірінші сынып оқушыларын Алғашқы қоңырау мерекесімен құттықтау.
   

3. 
   Бастауыш сынып оқушыларына арналған «Армысың, мектебім!» атты мәдени-танымдық бағдарламалар, мультипликациялық фильмдер немесе мектеп өмірі туралы фильмдер көрсету.
   

4. 
   Орта мектеп оқушыларына арналған театр, цирктарға қайырымдылық экскурсиялары, «Мұражайдағы Білім күні» акциялары, «Ғажайып ғылымдар мектебі» атты мәдени-ойын-сауық бағдарламалары.
   

5. 
   Жоғары сынып оқушыларына арналған «Болашаққа» жол ашатын мектеп» зияткерлік және танымдық кештері.
   

6. 
   Ана-аналарға арналған «Мектеп өмірі», «Кітап қала», «Мектеп қиыншылықтары» және т.б. кітап-көрнекілік көрмелері.
   

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 23

бөлімімен сәйкес келуі тиіс:

1. 
   Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың алғы сөзі.
   
2. 
   Қазақстан Республикасының Мемлекеттік нышандары.
   

3. 
   Еңбексүйгіштік, адалдық пен білімділік – «Мәңгілік ел» ұлттық идеясының құндылықтары.
   

4. 
   Қазақстан Республикасы картасындағы менің туған жерім.
   
5. 
   Елімнің астанасы – Астана.
   
6. 
   Туған жерімнің табиғаты.
   

7. 
   Қазақтардың тұрмысы мен мәдениеті.
   
8. 
   Ғарышты игеру.
   
9. 
   Салт-дәстүрлер.
   

10. 
    Қазақ хандығына – 550 жыл.
    
11. 
    Қазақ халқының ағартушылары.
    
12. 
    Қазақстан Республикасының мейрамдары.
    

Аталған оқу құралы сынып сағаттарына негізгі материал және сауаттылыққа үйрету мен әлемді тану сабақтарында қосымша материал ретінде ұсынылады.

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 24

Бастауыш білім берудің мақсаты – оқу, жазу, санау, есептеу дағдылары қалыптасқан, ойын, оқу, еңбек, қарым-қатынас сияқты әрекет түрлерін меңгерген, тұлғалық, құндылық қасиеттерді бойына сіңірген, өзін-өзі бақылай және бағалай алатын, салауатты өмір салты мен жеке бас гигиенасы негіздерін, ұлттық менталитетті ескере отырып, отандық және әлемдік мәдениетпен таныстыру, шығармашылық қабілеттері дамыған жеке тұлғаның қалыптасуы мен дамуына мүмкіндік жасау болып табылады.

• 
  оқу іс-әрекетінің негізгі дағдыларын қалыптастыру;
  

• 
  оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру;
  

• 
  оқушылардың жеке басын, олардың шығармашылық қабілеттерін, оқуға деген қызығушылығын дамыту, оқу дағдысы мен икемділігін қалыптастыру;
  

• 
  адамгершілік қасиет пен эстетикалық талғамға, эмоционалдық құндылыққа, өзіне және қоршаған ортаға деген оң қарым-қатынасқа тәрбиелеу;
  

• 
  салауатты өмір салтын, денсаулық пен жеке бас гигиенасын және өмір қауіпсіздігін сақтау мәдениетіне баулу болып табылады.
  

Қазіргі тез өзгермелі әлемде функционалдық сауаттылық адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметтерге белсенді қатысуына, сондай-ақ «өмір бойы білім алуына» ықпал ететін базалық факторлардың біріне айналуда.

Бастауыш білім беру деңгейіндегі пәндерді оқыту ерекшеліктері

күнделікті кез келген пәнді оқыту барысында әрбір сабақта «Мәңгілік Ел» құндылықтарын оқушылардың бойына сіңіруді естен шығармағаны жөн.

Оқушылардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттің деңгейін қалыптастыру мен «Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясы туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2014 жылғы 26 желтоқсандағы №986 Жарлығын орындау мақсатында ҚР Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі №115 бұйрығымен бекітілген 1-4 сыныптарға арналған «Дүниетану» пәнінің типтік оқу бағдарламасына өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 26

жылы 33 аптаны құрайды.

1. 
   жаңа материалды меңгеруге бағыттайтын, даярлайтын тапсырмалар;
   
2. 
   оқушылардың білім, білік, дағдыларын бекітуге арналған тапсырмалар;
   

3. 
   оқушылардың алған білімін тәжірибе жүзінде қолдануға бағыттайтын тапсырмалар;
   
4. 
   қайталауға арналған тапсырмалар;
   
5. 
   шығармашылық сипаттағы тапсырмалар;
   
6. 
   зерттеу, іздену қабілетін дамытуға арналған тапсырмалар.
   

Кез келген үй тапсырмасы сыныпта орындалған тапсырмамен салыстырғанда оқушыны танымдық әрекеттің жаңа деңгейіне шығара алатындай, оның білімге құмарлығын арттыратындай, ізденуге ынталандыратындай болуы керек.

• 
  үй жұмысы қоңырауға дейін беріледі және нені орындау керек, қалай орындау керек екені нақты түсіндіріледі;
  

• 
  үй жұмысының сынып жұмысымен тығыз байланыстылығы, өткен сабақтың жалғасы, жаңа сабаққа дайындық іспеттес болатындығы ескеріледі;
  

• 
  тапсырмалар оқушыларды өз бетімен ізденуге, алған білім-білік, дағдыларын жаңа жағдайда қолдануға бағытталуы тиіс;
  

• 
  тапсырмаларды бір жақты және бір типтес болмайтындай, оқушыларды жалықтырмайтындай етіп түрлендіріп отыру қажет;
  

• 
  тапсырмаларға бағдарламаның негізгі тарауларын қайталауға арналған сұрақтар енгізілуі тиіс;
  

• 
  әр тапсырманың өзінің қиындығы болады, бірақ ол оқушы орындай алатындай, бұл қиындықты өздерінің қабілеттері мен біліктілігін барынша қолдану арқасында жеңе алатындай болуы тиіс;
  

• 
  оқушыларға берілген әрбір тапсырманы орындаудың анық әрі нақты жолдары мен әдістері көрсетіліп, қандай ақпарат көздерін, көмекші құралдарды қолдану керектігі түсіндірілуі қажет. Дәл осындай үй тапсырмасы қазіргі заманғы мектеп оқушыларына өте қажетті болып табылады;
  

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 27

• 
  барлық оқушыларға ең аз мөлшердегі тапсырмалар беріледі. Ең көп мөлшердегі тапсырмалар жеке оқу пәндеріне қызығушылық білдірген, тиісті қабілеттері бар балаларға арналған;
  

• 
  үй жұмысы белгілі бір мөлшерден аспауы тиіс: негізгі тапсырманың көлемі жеткілікті болған жағдайда оқушыларды жеке тапсырмалармен жүктемеу керек. Оларды қажет жағдайда ғана беру керек: тексеру жұмысына дайындық ретінде немесе жаңа тақырыпты меңгеру алдында, өткенді қайталау мақсатында;
  

• 
  тіл сабақтары, математика пәндерінен жазбаша үй жұмысының көлемі сыныпта орындалған жұмыстың үштен бір бөлігінен аспайды;
  

• 
  1-сыныптың 1-жартыжылдығында үйге тапсырма берілмейді;үй жұмысы ұсынылып отырған уақыт мөлшеріне сәйкес болу үшін басқа пәндермен келісімді беріледі;
  

• 
  тіл сабақтарынан (мысалы, қазақ, орыс, ағылшын тілдерінен) үй тапсырмасы тек жазбаша түрде ғана емес, ауызша да беріледі. Жаттығулар
  

әртүрлі тапсырмалармен күрделенеді. Жаттығуды көшіруге 8 минуттан 15 минутқа дейін уақыт кететіні де ескеріледі. Ал кейбір қиын тапсырмаларды, мысалы, бір ережеге мысалдар жинақтау, кесте құрастыру басқа тапсырмамен қатар берілмейді, алдын ала дайындықпен, кейбір жағдайларда оқушылардың жеке мүмкіншіліктерін ескере отырып жеке тапсырма ретінде беріледі;

• 
  әртүрлі жаттығуларды кезектестіріп беру есте сақтау қабілеттерін арттырады: көру арқылы есте сақтау (көшіруге берілген жаттығулар), есту арқылы есте сақтау (ауызша әңгіме құрау), логикалық ойлау (кесте, диаграмма, т.б. құрастыру), елестету (оқиға мен затты ойша бейнелеу);
  

• 
  оқушылардың математикалық сауаттылығының нәтижесін жақсарту және білім сапасын арттыру мақсатында математика сабағында меңгерген білім, біліктілігін тәжірибеде және күнделiктi өмiрде пайдалана білуге негізделген практикаға бағдарланған тапсырмаларды орындату ұсынылады;
  

• 
  дүниетану пәндерінен берілетін тапсырмалар оқушының зерттеушілік қабілетін дамытуға бағытталуы тиіс (мысалы, табиғаттағы құбылыстарды бақылау, өсімдіктердің, жануарлардың, жәндіктердің тіршілік ортасын, қоректенуін, т.б. зерттеу).
  

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2014 жылғы 29 желтоқсандағы №179 бұйрығымен бекітілген «Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларына сәйкес «Пән оқытушысы сынып журналына деректерді енгізіп, үй тапсырмаларын орындау мүмкіндігін ескере отырып, оқушыларға үй тапсырмаларын береді. Үй тапсырмаларын орындау үшін ұсынылатын уақыт (астрономиялық сағатпен): 2-3 сыныптарда – 1,5 сағаттан асырмау, 4 сыныпта – 2 сағаттан асырмау» керек.

Әдістемелік-нұсқаулық хатǀ2015-2016 оқу жылы 28

«Тіл және әдебиет» білім саласындағы пәндердiң негiзгi ерекшелiгi  оқушының алдағы уақытта оқу әрекетін меңгеруіне негіз болатын коммуникативтік немесе тілдік дағдылардың алғашқы нышандарын қалыптастыру. Олар: 1) тыңдалым; 2) айтылым; 3) жазылым; 4) оқылым дағдылары.

• 
  түсініп оқуы;
  

• 
  зерттеп оқуы;
  

• 
  шолып оқуы;
  

• 
  мәселені сын тұрғысынан бағалауы;
  

• 
  негізгі аргументті анықтап, дәлелдеуі.
  

Жазылым да айтылым сияқты қарым-қатынас құралы. Бұл екеуінің атқарар қызметтері ұқсас болғанымен, екеуі екі басқа психикалық процесс: «оның айырмашылығы – жазба сөздің ерекшелігінде, оның психологиялық құрылысында», – дейді академик Т.Тәжібаев.