Оқу жұмыс бағдарламаның титулдық парағы

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

«Механика және мұнайгаз ісі» кафедрасы

Кафедра меңгерушісі

_________ А.Х.Мустафин

“___”________2011 ж.

пәнінен

мамандығының студенттері үшін арналған

оқуға методикалық нұсқаулар
Құрастырушы: т.ғ.к., прфессор В.В.Рындин

Қазақшаға аударған аға оқытушы Г.Е. Ибрагимова

1 Дәрістер оқу үшін методикалық нұсқаулар

Дәрістердің мазмұны осы курстың оқу жұмыс бағдарламасына сәйкес болуға тиіс. Ұғуға не жаттаға күрделі сұрақтар тепе-тең жалпы курс бойынша бөлінеді. Жақсы сәйкес әдебиет болса оқытушыға сол ретінде тақырыптарды түсындіруге лайық, себебі талапкерлерге ыңғайлы сол әдебиеттердең қосымша білім алуға, сабақта айтылған тақырып бойынша.

Оқу нәтижесінде студенттің алдына қойылған талптарды ең бірінші сабақта бірден белгілеп алуға тиіс, ағымдағы үлгерімді бақылау шараларының календарлық графигімен, бақылау, межелік нысандарымен, өту балдарымен.

Бір тақырыптың материалын бір сабақта беруге тырмысуға қажет. Егер тақырып бір неше сабаққа бөлінген болса, сонда дәрістің алдында студенттерге өткен сабақты қысқаша естеріне салу керек. Шет ел ғалымдарының аты-жөндерін және жаңа терминдерді тақтаға жазып отыру керек.

Студенттің назар аударып отырғанын тексеріп білу үшін материалді түсіндіру үстінде жеңіл не бұрыннан білетін сұрақтардың жауабын сабақ бойынша сұрап отыру керек. Сол кезде студент тақтаға көп назар аударады және тақырыпты жақсы ұғады.

Өткен пәндерді оқу барысындағы алынатын анықтамалардың , терминдардың ұғунуын тексеріп отырған жөн.

Белгілі бір түсініктерді оқу процессінде тәжірибе сабақтарын өткізу кезінде кездесетін лабораториялық және курстық жұмыстар менен студенттердің басқа курстарда оқылатын түсініктемелерімен ара байланыс проблемаларын желілеп отырған жөн.

пәні бойынша дәрістердің тезистері

Теоретикалық дәріс курсының басты мақсаты сол берілген дәріс сабақтарының жиынтығы студенттерде оқылып жатқан пән жайлы жүйелі түсінік; теоретикалық білім; болашақ мамандарға гидравликалық есептердің тәсілдерін, дәрежелерін, есеп нормаларын ұғыну және қабылдау түсініктерін калыптастыру.

Пәннің бар мазмұны логикалық аяқталған матераилды қамтитын жеке тақырыптар мен бөлімдерге бөлінген.

Дәріс сабақтарына дайындалу кезінде қолданалынған оқулықтар дәріс сабақтарының соңыңдағы тізімде көрсетілген.

Осында ерекше назар аударуы керек:

– абсолюттік пен атмосфералық қысымдарының артық және жеткіліксіз қысымдармен байланысын: , ;

– қысымның өлшемдерінің байланыстарын:

1 ат = 1 кгс/см² = 0,98110⁵ Па = 735,6 мм сын. бағ. = 10 м су бағ.; 1 ат 0,1 МПа;

1 мм су бағ. = 9,81 Па; 1 мм рт. ст = 133,322 Па.

4 Тақырып Гидродинамиканың негізгі теңдеуі. Сүйыктык козғалысының түрлері. Сүйықтык пен газдың кинематикасының негізгі түсініктері. Сүйыктыктың ағыны. Орташа жылдамдык. Шығын. Шығыннын теңдеуі. Идеалды сүйыктық козғалысынын дифференциалдык теңдеуі. Идеалды сұйыктыктың орнықпаған қозғалысына арналған Бернулли теңдеуінін интерпритациясы. Идеалды сұйықтыктын салыстырмалы козгалысына арналған Бернулли теңдеуі. Реалдык сүйыктьщтың ағынына арналған Бернулли теңдеуі. Кориолис коэффиценті. Гидравликалык жоғалту туралы жалпы мағлұматтар. Гидравликалық жоғалту түрлері. Пито трубкасы, Вентури шығын өлшегіші. Машина жасауда Бернулли теңдеуін пайдаланатын мысалдары. Газдык динамиканың элементтері. Сүйықтыктың козғалыс сандарының теңдеуін пайдалану.

Сұйықтың шығынына ерекше назар аударуы керек:

– көлемді , м³/с; және массалы , кг/с;

– кинематикалық тұтқырлығы мен динамикалық тұтқырлығының байланысына , м²/с, , Па^.с:

;

– осы шамалар арқылы рейнольдс саның жазылғанын .

5 Тақырып . Ұзындық бойындағы арынның жоғалуы және жергілікті кедергілері. Жұка қабырғадағы тесіктен түракты ағынмен сұйыктықтың ағуы. Сыгылу, жылдамдық, шығын коэффиценті.Цилиндрлік саптама аркылы сүйыктыктың ағуы. Саптаманың түрлері. Толыксыз сығымдасүйықтықтын ағып өткі. айнымалы ағын кезіндегі сүйықтықтың ағып өтуі. Щапшып ағу техникасы туралы түсініктер. Газдардың тесіктерден ағып өтуі.

Ерекше назар аударуы керек:

– құбыр бойынша стационарлық ағын кезінде шығынның сақталуының теңдеуі және масса сақталу заңын жазылғанын

; егер сығылмайтын сұйық құбырмен аққан кезінде көлем шығындары өзгермегенін (тұтастық, үзілізсіз теңдеуы)

– Бернулли теңдеунің меншікті энергия (арын) арқылы жазылғанына

, Дж/Н = м, идеалды (тұтқырлыемес) және нақты (тұтқырлы) сұйықтарға келесі түрде ;

және қысым арқылыи (мысалы, гидрожетектерды есептегенде және газ ағуын анықтағанда )

,

мұнда –Кориолис коэффициенті, қимадағы жылдамдықтын бірқалыпсыз тарағанын есепке алады;

– сұйықтын колемді (меншікті) салмағы.

6 Тақырып Гидро және пневможетектерді топтастырмасы мен жалпы мағлүматтар Сұйыктыктын біртегіс және кедір-бұдыр кұбырлардан жылжығандағы үзындык бойындағы жергілікті кедергісінін коэффиценті, кедергінің ауысу облысы. Кедір-бүдырдағы және дөнгелек емес күбырлардағы турбуленттік ағын. Өлшем анализінің әдісін пайдалану. Дарси формуласы. Никурадзенін графигі. Гидродинамикалык бейнелі теория негіздері. Гидродинамикалык күбылыстарды модельдеу.

Ерекше назар аударуы керек:

– сұйықтын ламинарлық режим ағуы кезінде, құбырдағы тегеуріннің ұзынынан жоғалуы кезінде Пуазейль-Гагендің формуласы жазылғанына

;

– арынның немесе қысымның тегеуріннің жоғалуын Дарси-Вейсбахтың формуласына

, ,

мұндағы ұзындық гидравликалық үйкеліс коэффициенті осындай формулалармен анықталады:

– ламинарлық режим кезінде Пуазейль формуласымен

;

– гидравликалық тегіс құбыр ұшін турбуленттік ағын кезінде Блазиус формуласымен

;

– Рейнольдс саны мен салыстырмалы кедір-бұдырлығына байланысты жағдайда Альтшуль формуласын қолданады

;

– толық кедір-бұдірлі құбырлардағы ағынды болған кезінде Шифринсон формуласымен анықтайды

,

мұнда – абсолюттіқ кедір-бұдырлығы.

7 Тақырып Көлемдік гидромашиналар Гидромашиналардың жалпы қасиеттері. Көлемді сораптардың жұмыс үрдісіндегі сипаттаушы шамалары. Піспекті және плунжерлі сораптардың құрылысы мен қолданылатын облысы. Піспектің қозғалуына арналған кинематикалық байланыс және берілістің өзгеріс заңы. Қақпақша жүйесінің тарату жұмысы. Піспекті сораптардың қалыпсыз берілісі және оны теңестіру тәсілдері. Піспекті сораптың индикаторлы диаграммасы. Піспекті машиналар. Роторлы сораптың жалпы қасиеттері мен топтастырылуы. Роторлы сораптың сипаттамалары.Роторлы-піспекті гидромашиналар. Радиал-піспекті гидромашиналар. Биік моментті радиал-піспекті гидравликалық моторлар. Аксиалды-піспекті гидромашиналар. Роторлы-піспекті гидромашиналардың энергия балансы мен индикаторлы диаграммасы. Берілісті реттеу. Сораптың құбырлы өткізгішке жасаған жұмысы. Ротролы-піспекті сораптардағы кавитация.Пластинкалы, тісті дөңгелекті және бұрамалы сораптар. Осы сораптардың құрамалары мен типтері. Жұмыс көлемдерін анықтау. Беріліс және оның қалыпсыздығы. Сораптардың мінездемелері. Берілісті реттеу. Сораптың құбырлы өткізгішке жасаған жұмысы.Көлемді гидравликалық қозғауыштар. Гидроцилиндрларды есептеу. Бұрылыстық гидравликалық қозғауыштар. Роторлы-гидравликалық қозғауыштар – гидромоторлар. Роторлы сораптың және гидромоторлардың кері қайтымдылығы. Роторлы-піспекті, пластинкалық, тісті дөңгелекті және бұрамалы гидромоторлардың типтері. гидромотордың білігіндегі қуат пен айналдырушы иінді күшті есептеу.
: , ;

– үйкеліс жоғалуын эквиваленттік ұзындығы арқылы Дарси-Вейсбахтын формуласымен анықталады

, ,

ламинарлық режим кезінде () төмендегідей болады

, ;

– тесіктегі шығын коэффициенті мен және жергілікті кедергісінен яғни тесіктін, сұйық өтетін, қимасының ауданы арқылы

,

жүктеу/скачать 236,58 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: