Оқу сауаттылығЫ

7. Қандай жауап Жанеркенің берген бағасымен сәйкес келеді?

1.    Баян Есентаеваның бұл картинасының сәтті шыққаны – сөзсіз.

2.   Фильмге түскен актерлер өз кейіпкерлерінің образын аша алды.

3.   «Абайлаңыз, сиыр!» атты фильмі тіл мәселесін көтерді.

A)Бірінші мен үшінші

B)Барлығы теріс

C)Тек үшінші

D)Барлығы дұрыс

E)Тек бірінші

8. Нұрланның пікірінен «Абайлаңыз, сиыр!» фильмі туралы  нені білуге болады?

A)Фильмінің өте сәтті көрсетілім болғанын

B)Фильм жарнамасынан да мықты болғанын

C)Фильм көп көрермен жинай алғанын

D)Фильмге жиналған қауымның риза болғанын

E)Фильмінің көрерменнің көңілінен шыққанын

9. Берілген мәтіндер не туралы?

B)Баян Есентаеваның жетістігі туралы

C)Отандық киноиндустриясының бүгінгі жағдайы туралы

D)«Абайлаңыз, сиыр» тұсаукесерінің сәтті өтуі туралы

E)«Абайлаңыз, сиыр» фильміне берілген баға

10. Қазақ киноиндустриясының қандай жағдайы туралы сөз қозғалды?

A)Киноның сапасынан гөрі желілердегі жарнамаға көп көңіл бөлу

B)Салаға бөлінетін қаржының дұрыс игерілмейтіні

C)Қазіргі қазақ фильмдерінің өзекті мәселелерді көтергені

D)Отандық кинолардың шетелдік туындылардан кем еместігі

E)Кино саласының қажетті деңгейде дамып келе жатқанын

11. Отандық фильмдердің сапасына түсінушілікпен қараған көрермен

A)Нұрлан мен Жанерке

B)Гүлмайра

C)Нұрлан мен Гүлмайра

D)Нұрлан

12. Үшінші пікірден Гүлмайраны қалай сипаттауға болады?

A)Гүлмайра «Абайлаңыз, сиыр!» фильмін мүлде көрген жоқ.

B)Гүлмайра – отандық киноның жанашыры.

C)Гүлмайраның «Абайлаңыз, сиыр!» атты фильміне көңілі толды.

D)Гүлмайра – кино майталманы.

E)Гүлмайра – қазақстандық фильмдер туралы бейхабар.

1. Мидия, Лидия, Вавилония және Египетті басып алған парсы патшасы Кир ендігі кезекте өзіне көмектескен сақ жеріне көзін алартады. Кең далада емін-еркін жүріп өскен сақтардың күш-қуатын білетін Кир массагеттер жерін айламен өз қарамағына өткізуді қарастырады.

2. Бұл кезде сақ патшасы қайтыс болып, елді оның жесірі Томирис басқарып тұрған еді. Осы сәтті жақсы пайдаланғысы келген Кир елшісі арқылы Томириске құда түсіп, әйел қылып алғысы келетінін білдіреді. Бірақ Томирис Кир өзіне емес, массагеттер патшалығына құда түсіп отырғанын түсініп, оның ұсынысынан бас тартады.

3. Тарихи аңыздарға қарағанда, Кир Томиристің жауабына қанағаттанбай, әскерлеріне жарлық беріп, соғысқа дайындала бастайды. Жауынгерлеріне қажетті азық-түлік, қару-жарақ өткізу үшін Аракс (қазіргі Арыс немесе Сыр өзені болуы мүмкін) өзеніне көпір салуға құрылысшыларына әмір береді. Өзенге көпір салынып, жеріне қауіп төнгенін сезген сақ патшасы:

– Мидия патшасы! Сен өз патшалығыңды билеп алсаң да жетеді. Біздің жерге көзіңді тікпе. Соғыспай-ақ қояйық. Ал бұл айтқанға көнбесең, көпір салып әуре болмай-ақ қой. Егер сақ жерінде соғысқың келсе, біз үш күндік жерге шегінейік. Сендер еш алаңсыз өзеннен өтіп алыңдар. Оған да көнгің келмесе, онда сендер үш күндік жерге шегініңдер, біз сендердің жерлеріңе өтіп, сонда соғысайық, – деп елші арқылы сәлем айтады.

4. Уәзірлерімен ақылдаса келе Кир сақ жерінде соғысуды қалайды. Томирис айтқан уәдесі бойынша үш күндік жерге шегініп, парсы әскерлеріне Аракс өзенінен өтуге мүмкіндік береді. Бірнеше күндерден кейін парсылар мен сақтардың барлаушы топтары кездесіп, қиян-кескі арпалыс басталады. Қайшыласқан айқаста Томиристің ұлы Спаргапис бастаған сақ жауынгерлері жеңіске жетеді. Бірақ бұл уақытша жеңіс еді. Спаргапистің ержүрек сарбаздары парсы әскерлерінің аз ғана тобымен қақтығысқан болатын.

5. Алғашқы жеңісті тойлап отырған Спаргапис әскерінің үстіне Кирдың негізгі қолы келіп, көбін қырып жіберіп, біразын тұтқынға алады. Тұтқындардың арасында Спаргапис те бар еді. Мұны естіген Томирис шұғыл түрде Кирге елші жіберіп:

– Мидия патшасы! Сен мына болмашы жеңісіңе мақтанба! Сендер ашық айқастан қашқақтап, менің ұлымды айламен алдыңдар. Кир, енді сен менің ақылымды тыңда. Тұтқынға түскен ұлымды кайтар да, аман-есеніңде еліңе қайт. Бұған құлақ аспасаң, Тәңірімнің атынан ант етемін, қанша қомағай болсаң да мен сені қанға тұншықтырамын, – деп өз сәлемін жеткізеді.

Кир Томиристің сөзіне мән бермейді. Парсы патшасының жарлығымен алдына алып келген сақ ханзадасы қынабындағы қанжарын өзінің жүрегіне қадайды. Парсылардың мазағына тапталғысы келмеген Спаргапис ажалдан намысты жоғары қояды.

6. Баласының мерт болғанын естіген Томирис парсыларға қарсы жорығын бастайды. Екі жақтың да жауынгерлері шегінбестен ұзақ уақыт соғысады. Ақырында сақтар жеңіп, парсы әскерінің тас-талқанын шығарады. Жан алып, жан беріскен осы қақтығыста Кир патшаның өзі де бақилық болады. Парсы патшасының мәйітін тапқызып, басын алдырған Томирис: «Сен менің ұлымды зұлымдықпен мерт етіп, мені тірідей өлтірдің. Сондықтан да сені қанға тұншықтыруға ант берген едім. Енді сол қанды тойғаныңша іш», – деп, кесілген басты қанға толы торсыққа салуды әмір етеді. Сақтардың әйел патшасы өз антын еш бұзбастан орындаған екен.

13. Спаргапистің намысшылдығы қай азатжолдан көрінеді?

A)Екінші

C)Төртінші

D)Үшінші

E)Бірінші

14. Автордың мәтінді жазудағы мақсаты қандай?

A)Сақ патшасының ержүректілігін өнеге тұту

B)Мидия патшасының ақылдылығын дәріптеу

C)Парсы патшасының батылдығын насихаттау

D)Спаргапистің соғыстағы жеңісін үлгі тұту

E)Кирдің жеңісін мақтан ету

15. Екінші азатжолдың үшінші азатжолға қатысы қандай?

A)Ойды қорытындылайды

B)Ойды дамытады

C)Ойды пайымдайды

D)Ойды салыстырады

E)Ойды тұжырымдайды

16. Неліктен Томирис  Кирдің ұсынысынан бас тартты?

A)Кирді ұнатпағандықтан

B)Елінің тәуелсіздігін ойлағандықтан

C)Соғысқа дайын болғандықтан

D)Өзі ешкімге тәуелді болғысы келмегендіктен

E)Парсы жерінде тұрғысы келмегендіктен

17. Кир қандай патша?

A)Ашкөз

C)Ақымақ

E)Батыл

A)Біріншісі дұрыс

B)Екіншісі дұрыс

C)Барлығы дұрыс

D)Үшіншісі дұрыс

E)Барлығы бұрыс

19. Кир неліктен Томириске құда түсті?

A)Спаргаписті қолға түсіру үшін

B)Байлығына қызықты                                     

C)Сұлулығына көзі түсті

D)Қамқор болғысы келді

E)Сақ елін иеленгісі келді

20. Спаргапистің жеңісі неліктен уақытша жеңіс саналды?

A)Қиян-кескі ұрыс болғандықтан

B)Соғыс күші жетіспегендіктен

C)Соғысқа азғана әскерін қатыстырғандықтан

D)Жаудың шағын тобымен соғысқандықтан

E)Батырлар жеңісін тойлағандықтан