Оқулық А. Р. Соловьева, Б. Т. Ибраимова, Ж.Ә. Алина



Pdf көрінісі
бет163/278
Дата13.12.2021
өлшемі4,22 Mb.
#125944
түріОқулық
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   278
Байланысты:
Биология 7 каз 2017 ОКУЛЫК

Жұлынның  қызметі. 
Ол  өткізгіш  және 
рефлекстік
 
қызмет атқарады. Осы екі қызмет ағза 
үшін өте маңызды. 
Өткізгіш  қызметі
  –  дене  мүшелерінде 
орналасқан  шеткі  жүйкелер  мен  ми  арасында 
жүйке  импульсін  беру.  Жұлын  зақымданған 
кезде  зақымданған  жерден  төмен  сал  болып, 
сезімталдық толық жойылады. 
98-сурет.
 Жұлын 
(а) және одан 
таралатын 
жүйкелер (ә): 
1 – артқы мүйізше; 
2 – бүйір мүйiзше; 
3 – алдыңғы мүйiзше;
1
2
3


151
Рефлекстік қызметі
 – сұр затта кейбір рефлекстің орталығы бола-
ды. Рефлекс – ағзаның ОЖЖ – жұлын мен ми қатысында әсерге жауап 
беру реакциясы. Адамның жұлыны ең қарапайым рефлекстерді орын-
дайды. Мысалы, тізе рефлексі. Ол туралы толығырақ §40 айтылады.
Орталық жүйке жүйес³, шетк³ жүйке жүйес³, жұлын ми сұйықтығы, 
өтк³зг³шт³к қызмет³, рефлекстік қызмет, рефлекс.
Білу және түсіну:
1.  Жүйке жүйесін құрылысы мен қызметі бойынша бөліктерге бөліңдер. 
ОЖЖ мен ШЖЖ-ін қандай мүшелер құрайды?  
2.  Жұлынның  құрылысы  мен  қызметі  туралы  айтып  беріңдер.  Жұлын 
қабықшасын сипаттап, қызметін анықтаңдар. 
Қолдану:
1.  Суреттегі жұлын бөлігінің атауларын жазыңдар. 
2.  Жұлын  бөліктерінің  құрылысы  мен  қызметі  арасындағы  байланысты 
анықтап, кестені толтырыңдар. 
Жұлын құрылысының бөліктері
Қызметі
Сұр зат
Ақ зат
Алдыңғы өскіндері (тамыршалары)
Артқы өскіндері (тамыршалары)
Жұлын жүйкелері
Талдау:
1.  Неліктен адамның жұлыны ең қарапайым рефлекстерді орындайтынын 
талдаңдар. 
2.  Неге  жұлын  зақымданғанда  аяқ  сал  болып,  сезімталдық  толығымен 
жойылады? 
Синтез:
1.  Егер хирург ота жасаған кезде жұлынның алдыңғы және артқы өскін-
деріне зақым келтіріп алса, не болады? 


152
2.  «Егер мен невропатолог болсам» деген тақырыпқа қысқаша эссе жазың-
дар. 
Бағалау:
 
Ағза үшін жұлынның маңызына баға беріңдер. 
Пікірталас: 
 
Омыртқалы жануар ағзасы рефлекс болмаса, тіршілік ете алар ма еді? 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   278




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет