Коммерциялық банктер
КБ иелелігінде бос ақшалай қаражат А1=22 млрд. долл. құрайды.
КБ-тің ҚРҰБ-не міндетті резерві ойын барысында өзгермейді. Нақты өмірде бұл нарыққа мемлекеттік ықпал етудің өте маңызды құралы.
Мысалы, АҚШ орталық банкінің Федералды резервті жүйе деп аталуы жай емес. Қазақстан Республикасында осындай жағдай орын алады.
Ең басында қаражатты сақтаудың тəжірибесі жеке банктерді сақтандыру үшін бағытталған. Салымшының барлық қаражаты, банк арқылы кредиттеуге бағытталуы ықтимал, ал белгілі жағдайларға байланысты салымшылар өздерінің депозиттерінен қаражатты алу мүмкіндіктері болады. Мұндай жағдайда банктің төлемқабілеттілігі болмайды. Ол жағдайдың алдын алу үшін, ҚРҰБ кредиттеу үшін қолдануға жатпайтын минималды резервті шоғырландырудың функ-циясын өз мойнына алады.
Осыған ұқсас сақтаудың басқадай функциясы келесідей. Резервтің пайызын өзгерте отырып, ҚРҰБ КБ бос ақшалай
қаражатының сомасына ықпал етеді, соңғылары оларды өндіріске бағыттауы мүмкін.
Шуды болдырмау үшін ҚРҰБ резервтің нормасын көтереді, ал дағдарыс кезеңінде керісінше.
А3 = 22-4=18 млрд.долл. – облигацияны сатып алғаннан кейін КБ қалатын ақшаның мөлшері.
Ұлттық Банк, есептік мөлшерлемені 6-дан 8 %-ға дейін көтерді. Бұл жағдайда, егер кредит бойынша пайыз П өзгермесе КБ-АӨ, онда коммерциялық банктер ҚРҰБ-мен салыстырғанда автоөнеркəсіп иелерінен азырақ пайда алады. Сондықтан П екі пунктке көтеру қажет (өйткені О өсімі екі пунктті құрайды). Осылайша, П2=7+2=9%.
Достарыңызбен бөлісу: |