Мемлекеттер бойынша мұнайды өндіру жəне қолдану

31
мұнайды, Еуроодақ мемлекеттері күніне 1,9 млн. тонна мұнайды 
қолданады (3-кесте).
2007 жылдың мамыр айында мұнай өңдеу көрсеткіші 9,92 млн. 
тонна мұнайға дейін қол жеткізді, бұл алдыңғы жылдарға қарағанда 
күніне 55 мың тоннаға артық болды. Халықаралық энергетикалық 
агенттігінің (ХЭА) сарапшыларының болжауы бойынша, мұнай 
өңдеу көрсеткіші жылдан жылға өседі. Мұнай өңдеу Таяу Шығыста 
өсетіні болжанған.
Мұнай импортының көшбасшысы қазіргі уақытта АҚШ мемлекеті 
мен Еуроодақ мемлекеттері болып табылады. АҚШ мемлекеті күніне 
1,5 млн. тонна мұнайды, Еуроодақ мемлекеттері күніне 1,5 млн. 
тоннаға жуық мұнай көлемін импорттайды. Экспорттың көшбасшысы 
Сауд Арабия мемлекеті болып есептеледі. Ол күніне 1,2 млн. тоннаны 
экспорттайды.
Соңғы берілгендер ХЭА-ның көзқарасын дəлелдейді, бұл көз-
қарасқа сəйкес мұнайға əлемдік сұраныс бірнеше тоқсан бойы түс-
кеннен кейін, ол бірнеше тоқсаннан кейін қайтадан сұранысқа ие 
болады. Тəуліктік мұнай өндіру əлемде 300 мың баррельге дейін 
түсті.
2-кесте 
Ірі мұнай қоры бар мемлекеттер
(BP Statictical review of world energy 2010 берілгені бойынша)
Мемлекет
Қорлар
% əлемдік 
қорлардан
Өндіру
Қанша жылға 
жетеді?
Сауд 
Арабиясы
264,6
19,8
9713
75
Венесуэла
172,3
12,9
2413
194
Иран
137,6
10,3
4216
89
Ирак
115,0
8,6
2482
127
Кувейт
101,5
7,6
2481
112
БАƏ
97,8
7,3
2599
103
Ресей
74,2
5,6
10032
20
Ливия
44,3
3,3
1652
73

32
Қазақстан
39,8
3,0
1682
65
Нигерия
37,2
2,8
2061
49
Канада
33,3
2,5
3212
28
АҚШ
28,4
2,1
7196
11
Катар
26,8
2,0
1345
55
Қытай
14,8
1,1
3790
11
Ангола
13,5
1,0
1784
21
ОПЕК 
мүшелері
1024,9
77,2
33076
85
Бүкіл əлем
1333,1
100,0
79948
46
2010 жылдың желтоқсан айында мұнай өндірудің тəуліктік көле-
мі нің түсуі, ОПЕК бірлестігінің мүшесі болмайтын мемлекеттерде 
мұ 
най өндіру саласының бұзушылығына байланысты орын алды.
Соны мен қатар, ОПЕК мемлекеттерінде шикі мұнайдың ортатəуліктік 
өнді рілуі 2010 жылдың желтоқсан айында 250 баррельге дейін өсті 
де, күніне 9,58 млн. баррельге дейін жеткізілді.
ХЭА-нің алдын ала бағалауы бойынша, ОПЕК-тен тыс мемле-
кеттерде 2010 жылы орташа шамамен санағанда, күніне 52,8 млн. 
баррель құрады, ал 2011 жылы бұл көрсеткіштер тəулігіне 53,4 млн. 
баррельге дейін өсті. Сонымен қатар, ОПЕК мемлекеттері жеткі зетін 
мұнайдың сұранысы бір тəулікте 29,9 млн. баррельге дейін өсуі мүмкін 
деп болжанып отыр. ОПЕК мемлекеттері өндірген газ конденсатының 
көлемі 2010 жылы тəулігіне 5,3 млн. баррельді құрайды, ал 2011 жылы 
бұл көрсеткішті тəулігіне 5,9 млн. баррельге дейін өсіру көзделіп 
отыр. Əлемде мұнай өңдеу 2010 жылдың ІV тоқсанының нəтижесі 
бойынша ХЭА есептеуі бойынша тəулігіне 5,9 млн. баррельді құрайды. 
Ал 2009 жылы бұл көрсеткіш 2 млн. төмен болған. 
ХЭА болжамы бойынша 2011 жылдың бірінші ширегінде 
(4-кесте) мұнай өңдеу 74,9 млн. тоннаны құрайды деп жоспарланды. 
Мұ найды өңдеу көлемінің артуын ХЭА əлемдік экономиканың тұ-
рақтылығымен байланыстырады.

33
3-кесте

жүктеу/скачать 7,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: