Оқулық Алматы, 013 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»

186
4. 
Модификациялық өзгергіштік мутациялық өзгергіштікке қарағанда
А) жеке сипатты
В) хромосомадағы өзгерістерге байланысты
С) тұқым қуалау арқылы берілмейді
D) тұқым қуалау арқылы беріледі
E) гендегі өзгерістерге байланысты
5. 
Модификациялық өзгергіштік мутациялық өзгергіштікке қарағанда
А) түрдің барлық дарақтарында кездеседі
В) 
жекеше
С) гендегі өзгерістерге байланысты
D) тұқым қуалау арқылы беріледі
E) генофондтағы өзгерістерге байланысты
6. Мутациялық өзгергіштік модификациялық өзгергіштік қарағанда
А) қайта қалпына келе алады
В) тұқым қуалау арқылы беріледі 
С) жалпы сипатта
D) хромосомадағы өзгерістерге байланысты емес
E) дұрыс жауабы жоқ
7. Комбинативтік өзгергіштік ... байланысты
А) гендегі өзгерістерге
В) генотиптегі гендердің жаңа комбинациясына
С) хромосома өзгерістеріне
D) хромосома жиынтығындағы өзгерістерге
E) генофондтағы өзгерістерге
8. Мутациялардың пайда болу себебі
А) гаметалардың қосылуынан пайда болатын хромосомалардың 
жаңа жұптары арқылы
В) мейоз барысында хромосомалардың айқасуы арқылы
С) ұрықтанудан пайда болатын гендердің жаңа жиынтығына 
байланысты
D) гендер жəне хромосомалар өзгерістеріне байланысты
E) генофондтағы өзгерістерге байланысты
9. Көпшілік жағдайда мутациялар ағзаға зиянды, себебі
А) ағзаның ортаға бейімделуін бұзады
В) генотипті бұзады
С) тұқым қуалайды
D) үнемі ағзаны өлімге душар етеді
E) 
пайдалы
10. Мутациялардың көпшілігі рецессивті, сондықтан
А) үнемі фенотипте көрінеді
В) фенотипте көрінбейді

187
С) ағзаның барлық белгілерімен байланысады
D) үнемі пайдалы
E) дұрыс жауабы жоқ
11. Егер мутация жыныс жасушаларында пайда болса, онда
А) ағзаның өзіне зиянды
В) нақты сол ағзада көрінеді
С) ұрпақтарында көрінеді
D) тұқым қуаламайды
E) дұрыс жауабы жоқ
12. Сома жасушаларының мутациясы 
А) тұқым қуалау арқылы берілмейді 
В) жыныстық жолмен көбейгенде ұрпақтарында байқалады
С) əрқашан ағзаға зиянды
D) нақты сол ағзада көрінеді
E) əрқашан ағзаға пайдалы
13. «Генетикалық жағынан жақын түрлер мен тұқымдастарда ұқсас 
мутациялар болады деген тұжырым ... бейнелейді 
А) Т.Морганның тіркес тұқым қуалау заңын
В) доминанттылық ережесін
С) ажырау заңын
D) тұқым қуалаушы өзгергіштіктегі гомологиялық рет заңын
E) Г.Менделдің гендердің тəуелсіз тарау заңын
14. Реакция нормасы дегеніміз ...
А) белгінің модификациялық өзгергіштігінің шектері
В) модификациялық өзгергіштік
С) мутациялық өзгергіштік
D) комбинативтік өзгергіштік
E) модификациялық жəне мутациялық өзгергіштік
15. Генетикадағы адамның ата-тегін зерттеуге арналған əдіс
А) 
гениологиялық
В) 
цитологиялық
С) 
биохимиялық
D) 
гибридологиялық
E) 
биологиялық
16. Тұқым қуалаушылық өзгергіштіктегі гомологиялық рет заңын 
ашқан 
А) 
Ч.Дарвин
В) 
Н.И.Вавилов
С) 
Т.Морган
D) 
Г.Мендель
E) 
К.Линней

188
17. Организмдердің құрылыс жəне даму ерекшеліктерінің ұрпақтарға 
берілуі
А) тұқымқуалаушылық өзгергіштік
В) тұқым қуаламайтын өзгергіштік
С) 
тұқымқуалаушылық
D) 
өзгергіштік
E) 
даму
18. Организмдердің жаңа белгілерге ие болу қасиеті
А) 
даму
В) 
көбею
С) 
өзгергіштік
D) 
тұқымқуалаушылық
E) 
тұқымқуаламаушылық
19. Жыныспен тіркесе тұқым қуалайтын белгілердің гендері қайда 
орналасады?
А) 
хромосомада
В) сома хромосомаларында
С) жыныс хромосомаларында 
D) жыныс Х-хромосомасында 
E) 
аутосомаларда
20. Моргинада бірлігі нені өлшейді?
А) гендердің арасындағы салыстырмалы арақашықтықты
В) молекулалардың арасындағы салыстырмалы арақашықтықты
С) мутондар арақашықтығы
D) тіркесу топтарының арақашықтығы
E) дұрыс жауабы жоқ
21. Делеция дегеніміз не?
А) хромосоманың ішкі (орта) учаскелерінің бірінің жоғалуы
В) хромосоманың шеткі учаскесінің бөлек кетуі
С) хромосоманың құрылымдық өзгеруі
D) мейоз кезінде хромосомалар санының редукциялануы
E) дұрыс жауабы жоқ
22. Дефишенсия дегеніміз не?
А) хромосоманың ішкі учаскелерінің бірінің жоғалуы
В) хромосоманың шеткі (терминальдық) учаскесінің бөлек кетуі, 
жоғалуы
С) хромосоманың құрылымдық өзгеруі
D) мейоз кезінде хромосомалар санының редукциялануы
E) дұрыс жауабы жоқ
23. Дупликация дегеніміз не?
А) хромосоманың ішкі учаскелерінің бірінің жоғалуы
В) хромосоманың шеткі учаскесінің бөлек кетуі

189
С) хромосома бөлігінің бірнеше рет көбеюі 
D) мейоз кезінде хромосомалар санының редукциялануы
E) хромосомаішілік құрылымдық қайта құрылу нəтижесінде 
болатын өзгеріс
24. Инверсия дегеніміз не?
А) хромосоманың ішкі учаскелерінің бірінің жоғалуы
В) хромосоманың шеткі учаскесінің бөлек кетуі
С) хромосоманың құрылымдық өзгеруі 
D) мейоз кезінде хромосомалар санының редукциялануы
E) хромосоманың ішкі бөлігінің 180
О
айналуы
25. Транслокация дегеніміз не?
А) хромосоманың ішкі учаскелерінің бірінің жоғалуы
В) хромосоманың шеткі учаскесінің бөлек кетуі
С) хромосоманың құрылымдық өзгеруі 
D) мейоз кезінде хромосомалар санының редукциялануы
E) гомологты емес хромосома бөліктерінің орын алмасуы
26. Даун синдромы қайсысы?
А) еркек кариотипінде (ХХУ) қосымша Х-хромосоманың болуымен 
анықталатын адам ауруы
В) хромосома болмаған кезде (Х0) х-хромосома бойынша 
моносомиямен анықталатын адам ауруы
С) қосымша 21-хромосманың болуымен анықталатын адам ауруы
D) индукцияланған мутациялар
E) дұрыс жауабы жоқ
27. Тернер синдромы қайсысы?
А) еркек кариотипінде (ХХУ) қосымша Х-хромосоманың болуымен 
анықталатын адам ауруы
В) У-хромосома болмаған кезде (Х0) х-хромосома бойынша 
моносомиямен анықталатын адам ауруы
С) қосымша 21-хромосоманың болуымен анықталатын адам ауруы
D) индукцияланған мутациялар
E) дұрыс жауабы жоқ
28. Мутаторлық ген дегеніміз не?
А) басқа геннің мутациялану жиілігін əртүрлі дəрежеде көтеруге 
қабілетті ген
В) басқа гендермен өзара əрекеттесе отырып, олардың фенотиптік 
көрінісін өзгертетін ген
С) іске қосушы жəне үзіп тасушы механизм ретінде қызмет 
атқарушы ген
D) генотипте тек бір ғана дана болып келетін ген
E) өзінен басқа бір геннің белсенділігін тежейтін ген

190
29. Ген оператор дегеніміз не?
А) басқа геннің мутациялану жиілігін əртүрлі дəрежеде көтеруге 
қабілетті ген
В) басқа гендермен өзара əрекеттесе отырып, олардың фенотиптік 
көрінісін өзгертетін ген
С) іске қосушы жəне үзіп тасушы механизм ретінде қызмет 
атқарушы ген
D) генотипте тек бір ғана дана болып келетін ген
E) өзінен басқа бір геннің белсенділігін тежейтін ген
30. Гемизиготалы ген дегеніміз не?
А) басқа геннің мутациялану жиілігін əртүрлі дəрежеде көтеруге 
қабілетті ген
В) басқа гендермен өзара əрекеттесе отырып, олардың фенотиптік 
көрінісін өзгертетін ген
С) іске қосушы жəне үзіп тасушы механизм ретінде қызмет 
атқарушы ген
D) генотипте тек бір ғана дана болып келетін ген
E) өзінен басқа бір геннің белсенділігін тежейтін ген
31. Сүтқоректілердің аналықтары мен аталықтарының хромосомалар 
жиынтығын қалай ажыратуға болады?
А) барлық хромосомалардың морфологиялық белгілері əртүрлі
В) бір жұптан басқасының барлығы бірдей морфологиялы
С) дұрыс жауабы жоқ
D) хромосомалардың саны арқылы
E) жыныс хромосомалары арқылы
32. Хромосмалық мутация дегеніміз ...
А) хромосомалар санының өзгеруі
В) хромосоманың құрылымындағы немесе санындағы өзгеру
С) центромераның хромосома бойындағы жылжуы
D) гетерохроматиндегі дисбаланс
E) организмдегі хромосомалардың өзгеруі
33. Геномдық мутация дегеніміз ...
А) хромосомалар санының өзгеруі
В) хромосоманың құрылымындағы немесе санындағы өзгеру
С) центромераның хромосома бойындағы жылжуы
D) гетерохроматиндегі дисбаланс
E) организмдегі хромосомалардың өзгеруі
34. Хромосома терминін ғылымға кім енгізді?
А) 
В.Вальдейер
В) 
Е.Ван-Бенеден
С) 
В.Флеминг

191
D) 
Г.Мендель
E) 
Р.Вирхов
35. Хромосома термині ғылымға нешінші жылы енді?
А) 
1884
В) 
1883
С) 
1889
D) 
1880
E) 
1869
36. Генетикалық код: 
А) жеке гендердің хромосомада орналасу схемасы
В) индивидиумдардың немесе популяциялардың бейімделгіштігін 
азайтатын генетикалық бұзылулар
С) нуклеин қышқылдары молекуласындағы тұқым қуалау информа-
циясының жазылу жүйесі
D) тығыз тіркескен гендер тобы, гендер жүйесі
E) гендердің өзара əсері
37. Генетикалық жүк: 
А) жеке гендердің хромосомада орналасу схемасы
В) индивидумдардың немесе популяциялардың бейімделгіштігін 
азайтатын генетикалық бұзылулар
С) нуклеин қышқылдары молекуласындағы тұқым қуалау 
информациясының жазылу жүйесі
D) тығыз тіркескен гендер тобы, гендер жүйесі
E) гендердің өзара əсері
38. Генетикалық карта: 
А) жеке гендердің хромосомада орналасу схемасы
В) индивидумдардың немесе популяциялардың бейімделгіштігін 
азайтатын генетикалық бұзылулар
С) нуклеин қышқылдары молекуласындағы тұқым қуалау информа-
циясының жазылу жүйесі
D) тығыз тіркескен гендер тобы, гендер жүйесі
E) гендердің өзара əсері
39. Гендер комплексі - 
А) жеке гендердің хромосомада орналасу схемасы
В) индивидумдардың немесе популяциялардың бейімделгіштігін 
азайтатын генетикалық бұзылулар
С) нуклеин қышқылдары молекуласындағы тұқым қуалау информа-
циясының жазылу жүйесі
D) тығыз тіркескен гендер тобы, гендер жүйесі
E) гендердің өзара əсері

192
40. Делеция ...
А) хромосомалардың ішкі учаскелерінің бірінің жоғалуы
В) хромосмалардың шеткі учаскесінің бөлек кетуі
С) хромосоманың құрылымдық өзгеруі
D) кездейсоқ себептерден, мысалы, популяциялар көлемінің 
азырақ болуынан популяциядағы гендер немесе аллельдер жиілі-
гінің өзгеруі
E) əртүрлі бейімделгіштігіне байланысты əртүрлі генотиптердің 
дифференциалды көбеюі
41. Дефишенсия ...
А) хромосомалардың ішкі учаскелерінің бірінің жоғалуы
В) хромосмалардың шеткі учаскесінің бөлек кетуі
С) хромосоманың құрылымдық өзгеруі
D) кездейсоқ себептерден, мысалы, популяциялар көлемінің 
азырақ болуынан популяциядағы гендер немесе аллельдер жиілі-
гінің өзгеруі
E) əртүрлі бейімделгіштігіне байланысты əртүрлі генотиптердің 
дифференциалды көбеюі
42. Мутация терминін алғаш ғылымға кім енгізді?
А) 
Г.Мендель
В) 
Т.Х.Морган
С) Г.де Фриз
D) 
К.Корренс
Е) 
Э.Чермак
43. Геномдық мутацияларға не жатпайды?
А) 
анеуплоидия 
В) 
полиплоидия
С) 
гиперплоидия
D) 
гипоплоидия
Е) 
трансверсия
44. Гендік мутацияларға не жатпайды?
А) 
анеуплоидия 
В) код шекарасы «оқылуының» өзгеруі
С) нуклеотид жұбының алмасуы
D) 
транзиция
Е) 
трансверсия
45. Хромосомалық мутацияларға не жатпайды?
А) геномдық мутация 
В) құрылымдық мутация
С) гендік мутация 

193
D) 
полиплоидия
Е) 
анеуплоидия
46. Мутацияны қоздыратын фактор:
А) 
мутаген
В) 
мутагенез
С) 
мутант
D) 
мутация
Е) 
мутон
47. Мутация пайда болу үрдісі:
А) 
мутон
В) 
мутант
С) 
мутаген
D) 
мутация
Е) 
мутагенез
48. Мутациялық аллелі бар ағза:
А) 
мутон
В) 
мутант
С) 
мутаген
D) 
мутация
Е) 
мутагенез
49. ДНҚ тізбегінің кез келген өзгерісі:
А) 
мутон
В) 
мутант
С) 
мутаген
D) 
мутация
Е) 
мутагенез
50. Мутациялық форманың пайда болуына əкелетін геннің ұсақ 
элементі:
А) 
мутаген
В) 
мутагенез
С) 
мутант
D) 
мутация
Е) 
мутон
51. Клайнфельтер синдромы қайсысы?
А) еркек кариотипінде (ХХУ) қосымша Х-хромосоманың болуымен 
анықталатын адам ауруы
В) У-хромосома болмаған кезде (Х0) х-хромосома бойынша 
моносомиямен анықталатын адам ауруы
С) қосымша 21-хромосманың болуымен анықталатын адам ауруы
D) индукцияланған мутациялар
E) дұрыс жауабы жоқ

194
52. Модификациялық өзгергіштік:
А) тұқым қуалайтын
В) тұқым қуаламайтын
С) геннің өзгерісі
D) хромосоманың өзгерісі
E) генотиптің өзгерісі
53. Дене жасушаларында пайда болатын мутация:
А) 
телосомалық
В) 
акросомалық
С) 
генеративтік
D) 
сомалық
E) 
аутосомалық
54. Генеративті мутацияның пайда болуы:
А) дене жасушаларында
В) сома жасушалардың in vivo бөлінуі кезінде
С) жыныс жасушаларында
D) сома жасушалардың in vitro бөлінуі кезінде
E) жыныс жасушасының лизосомасында
55. Пуринді негіздің пиримидинге ауысуы
А) 
транзиция
В) 
трансгрессия
С) 
транслокация
D) 
трансверсия
E) 
инсерция
56. Адамның орақ пішінді жасушалық анемиясы мутацияның қайсы 
типіне байланысты дамиды?
А) 
трансверсия
В) 
транзиция
С) код шекарасының өзгеруі
D) анеуплоидия - трисомия
E) 
делеция
57. Анеуплоидияның сипаттамасы
А) түр геномының көбейтілуі
В) 2n-нің бір немесе екі хромосома артуы немесе азаюы
С) гендік мутация түрі
D) цитоплазмалық генетикалық элементтердің мутациясы
E) хромосома бөлігінің жойылуы
58. Нулесомия ...
А) гомологты хромосоманың екеуінің де жоқ болуы
В) транскрипцияның жүрмеуі

195
С) аллельді екі геннің де геномнан ығыстырылуы
D) 
А=а
E) эволюциялық факторлар əсерінің байқалмауы
59. Моносомик ...
А) жұп хромосоманың жалғыз болуы
В) геннің жалғыз күйде болуы
С) дене хромосомасы
D) геннің бір белгіге əсері
E) бір белгі бойынша будандастыру түрі
60. Полиплоидия... 
А) бірнеше гендердің өзгеруі
В) белгі көрінісінің əлсізденуі
С) хромосомалардың гаплоидты санының еселенуі
D) бірнеше белгілердің дамуы
E) ДНҚ-да көп нуклеотидтердің өзгеруі

жүктеу/скачать 4,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: