85
16-есеп
. Масағы ақ, қылтанақты
өсімдік гомозиготалы
қылтанақсыз қызыл масақты өсімдікпен будандастырылған. Сонда:
а) Ғ
1
-дегі өсімдіктердің; ə) Ғ
1
-дегі буданды қылтанақты ақ масақты
ата-анасымен қайта будандастырғанда алынатын ұрпақтың; б) Ғ
1
-
дегі буданды қылтанақсыз қызыл масақты ата-анасымен қайта
будандастырғанда алынатын ұрпақтың фенотиптерін анықтау керек.
17-есеп
. Қылтанақсыз қызыл
масақты бидайдың сортын қыл-
танақты ақ масақты сортымен будандастырғанда ¼-і қылтанақсыз
қызыл масақты, ¼-і қылтанқсыз ақ масақты, ¼ -і қылтанақты қызыл
масақты, ¼-і қылтанақты ақ масақты ұрпақ алынған. Ата-аналық
өсімдіктердің генотиптерін анықтау керек.
18-есеп.
Бұршақтың екі жұп белгілері:
биік бойлылығы мен
ала са бойлылығы, гүлінің күлгін түсі мен ақ түсті белгілері бір-бі-
рінен тəуелсіз тұқым қуалайды. Гомозиготалы биік бойлы күлгін
түсті гүлді бұршақ аласа бойлы ақ түсті гүлді бұршақ өсімдігімен
будандастырған. Ғ
1
120 биік бойлы, күлгін түсті өсімдіктер алынған,
Ғ
2
-1720
өсімдік.
1. Ғ
1
өсімдіктерінде қанша түрлі генотип болуы мүмкін?
2. Ғ
1
буданы неше түрлі гамета түзуі мүмкін?
3. Ғ
2
-де
қанша
өсімдіктің бойы биік, гүлінің түсі күлгін болады?
4. Ғ
2
-де қанша өсімдіктің бойы аласа, гүлінің түсі күлгін болады?
5. Ғ
2
-де қанша түрлі генотип болуы мүмкін?
19-есеп.
Жүгерінің екі жұп: қалыпты бойлы мен аласа
бойлылығы, гельминтоспориоз ауруына төзімділігі жəне ауру-
ды қабылдағыш белгілері бір-бірінен тəуелсіз тұқым қуалайды. Ғ
1
гельминтоспориозға төзімді, қалыпты бойлы өсімдікті рецессивті
күйдегі екі белгісі бар өсімдікпен будандастырған. Ғ
т
-496 өсімдік
алынған.
1. Ғ
1
өсімдіктері неше түрлі гамета түзуі мүмкін?
2. Ғ
т
буданында неше фенотип байқалады?
3. Ғ
т
қанша өсімдік гельминтоспориоз
ауруына төзімді, қалыпты
бойлы болады?
4. Ғ
т
қанша өсімдіктің бойы аласа, ауруға төзімді болады?
5. Ғ
т
қанша түрлі генотип түзілуі мүмкін?
20-есеп
. Асқабақтың ақ түсі сары түсінен, ал дөңгелек түрі
сопақша түрінен басым түседі. Дөңгелек ақ түсті гомозиготалы
86
асқабақты сары түсті сопақша келген асқабақпен будандастырып,
Ғ
1
-де
112 асқабақ, ал Ғ
2
-де 800 асқабақ алған.
1. Ғ
1
өсімдіктерінде қанша түрлі генотип болуы мүмкін?
2. Ғ
1
-де қанша асқабақ ақ түсті дөңгелек пішінді болады?
3. Ғ
2
-де қанша асқабақ ақ түсті сопақша болады?
4. Ғ
2
-де қанша асқабақ сары түсті сопақша пішінді болады?
5. Ғ
2
-де қанша түрлі генотип болуы мүмкін?
21-есеп.
Арпа масағының екі қатарлылығы
көп қатарлылығына
қарағанда, тығыз емес түрі тығыз түріне қарағанда доминантты.
Талдамшы будандастырғанда төрт түрлі фенотиптен тұратын 240
өсімдік алынған.
1. Алынған ұрпақта қанша түрлі генотип бар?
2. Бұл өсімдіктердің қаншасы генотипі бойынша дигомозигота-
лы?
3. Ғ
т
буданында қанша өсімдік генотипі бойынша дигетерозиго-
талы болады?
4. Ғ
т
ұрпағында көп қатарлы тығыз түрлі өсімдіктер қанша?
5. Ғ
т
ұрпақтағы өсімдіктердің қаншасы екі қатарлы, тығыз түрлі?
22-есеп.
Қызанақ өсімдігінің биік бойлылығы мен дəнінің
қызылдығы аласа бойлылығы мен ақ түсіне қарағанда доминантты.
Белгілері бір-бірінен тəуелсіз тұқым қуалайды. Талдамшы будандас-
тыру барысында 128 өсімдік алынды.
1. Алынған ұрпақта қанша түрлі генотип бар?
2. Бұл өсімдіктердің
қаншасы биік бойлы, қызыл дəнді өсімдіктің
саны қанша?
3.
Ғ
т
буданында қанша түрлі фенотип бар?
4. Қанша өсімдік аласа бойлы, сары түсті болады?
5.Өсімдіктің қандай бөлігі өздігінен тозаңдандырғанда
ұрпақтарында ажырамайды?
Достарыңызбен бөлісу: