-сурет . Үймені үю қадалау лекалосы 169

169
Үйме осінен табанына 
О
/
Б 
немесе 
О
/
Б
1
дейінгі арақашықтық
l
=
2
B
+ 
hm.
(143)
Мысалы
, жол бетінің ені В = 10 м, үйме биіктігі 
h=3 м 
жəне ке-
мер көлбеулігі 1:
 m
= 1:1,5 болғанда осьтен үйме табанына дейінгі 
қашықтық
l
=
10
2
+3х1,5 = 9,5 м.
Сонымен, көлденең профильдерді жазық жерлерде қадала ған-
да осьтен екі жағына 
2
B
қашықтығын салады, қабақтарын белгі -
леп арақашықтықтарын салып, кемердің табанын қадалау үшін 
l
=
2
B
+
hm
салады. Табанынан 
БС 
бермасын жəне 
СDEF
жыра 
нүктелерін өлшеп салады. Барлық нүктелер қазықтармен бекітіліп, 
аттары: «ось», «қабағы» жəне т.т. деп жазып қояды.
Темір жол салатын жер көлденең құлдиламалы (тау бөктерінде) 
болса, үю жұмыстары біршама қиындайды. Бұл жағдайда көлденең 
профильдер деңгейдің, рейканың жəне кемерлік лекалоның (ар-
найы жасалған) көмегімен жуықтау əдісімен іске асады (91-сурет).
Жер бетінде үймені қадалау лекаломен іске асады, оны 
бекеттердің жəне жобалық профильдердің сыну тұстарына қойып 
бағыттайды.
Ось үстіне көлденең тақтай бекітілген көздегішті қағып ор-
натады, бұл көздегіштің жоғары жақ жиегі полотноның қызыл 
(жобалық) биіктік деңгейіне дəл келуі керек. Кемер табынына ке-
мер көлбеулігін көрсететін кемерлік лекалоны орнатады.
Жер қазғыш машиналармен жұмыс істегенде, бұл лекалолар-
ды сирегірек орнатады. Жұмыс барысында полотно ені, кемер 
көлбеулігі тұрақты түрде тасымалды шаблонмен жəне өлшеулер-
мен тексеріліп отырылады. Үйме қарасы толық үйілгеннен ке йін, 
оның осін қайта тұрғызады да, көлденең профильдерінің нүк-
телерін жол үстіне шығарып, жобалық биіктіктерін оның шөгіп 
отыру шамасын еске ала отырып тексереді де, келесі жұмыстарға 
ауысады.

170
Жолды қазып салу кезіндегі көлденең профильдерді қадағалау
жұмысы трассаның осьтік 
О
/
нүктесін бекітуден басталады (92-су-
рет). 
А
/
,A’
1
нүктелері жəне 
Б, Б
1 
қазу қабақтары (жиектері), яғни 
бірінші ретте жер төсемі сұлбада құрастырылған кезде, жер 
қазу жұмыстарында көлденең кескіні 
БАА
1
Б
1
трапеция түрінде 
көрсетіледі.
Егер жер беті салыстырмалы түрде жазық болатын болса, 
онда 
А
/
, A’
1 
жəне 
Б, Б
1
нүктелерінің орны суреттегідей қарапайым. 
92-суретке сай
О
/
, А
/
 = О
/
A'
1
=
2
B
 + D,
(144)
мұнда 
В
– жол полотносының ені;
 D 
– 
жол жиегіндегі жыраның жоғары жақ ені.
Табылған 
О
/
, А
/
шамасын осьтің екі жағына өлшеп салып, 
А
/
, A'
1 
нүктелерін табамыз. Осы нүктелерден кемердің 
mh
жазық проек-
циясын (заложениясын) өлшеп, 
Б 
жəне
 Б
1
қазу жиектерін бекітеді.

жүктеу/скачать 2,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: