Оқулық Алматы, 013 Əож 528 (075. 8) Кбж 26. 12 я73 и 59


§9.8 Қалыптарды орналастыруда жəне бетон құюдағы



Pdf көрінісі
бет60/153
Дата26.09.2022
өлшемі2,19 Mb.
#150820
түріОқулық
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   153
Байланысты:
tuiakbaev-injenerlik-geodezia

§9.8 Қалыптарды орналастыруда жəне бетон құюдағы 
пландық жəне биіктік шамаларын қадалау
Қалып дегеніміз – құрылымдарды салу кезінде бетон 
құйылатын, əртүрлі пішінді, ағаш-тақтайдан жасалған жабдық, ал 
темірбетонды құрылымды салу кезінде, ол – арматура жəне бетон 
қоспасы.
Қалып, құрылыс осіне геодезиялық негізден шығарылады да, 
ішкі жобалық өлшемдерін жəне құрылым нобайының сыртқы 
өлшемдерін сақтай отырып құрылады.
Қалыпты құрудың шектік шамалары техникалық шарт жəне 
құрылыстың жобасы негізінде қаралады. Мысалы, қалыптың 1 м 
бұрылмалы арақашықтықта орналасқан тіректері мен тіректерді 
жалғастырып тұрған тақтайлардың арасы 25 мм, ал барлық 
ұзындыққа (екі тіреу арасына) 75 мм артық емес.
Қалыптың тік жазықтықта ығысуы жəне олардың қиылысу 
сызығы 1 м биіктікке – 5 мм, фундаменттің барлық биіктігіне – 
20 мм. Қалыптың бетін екі метрлік рейкамен тегістігін тексер-
генде 3 мм аспауы керек.
70-сурет
. Бас көздегіштің тəсімі


136
Келтірілген шектік шамалардың ауытқуынан аспауына, гео-
дезиялық бұрыштық жəне сызықтық өлшемдерге жұмыстарға 
сай аспаптарды қолданғанда ғана жетуге болады. Бетон құю 
жұмыстарында қалыптар жобалық орнына барлық жағдайда, 
арнаулы «скобалар» немесе желілер арасында созылған сым-
темірлерден бастап өлшеніп орналастырылады. Сым-темірге 
ілінген тіктеуішті пайдаланып, алдымен қалыптың төменгі жағын 
бекітіп алады да, сонан кейін келесі қалыптың блогін орнатады.
Қалыптардың жоғары жақ жиегін, олардың бір-бірінен төмен 
немесе жоғары жобалық биіктігінен ығысып кетпей тура болғанын 
қадағалай отырып орнатады. Ол үшін, нивелирлеу арқылы жұмыс 
істеу реперінің биіктігі қалыптың ішкі жағына беріледі.
Мысал
. Құрылыс фундаментінің жоғары жақ биіктігі 
Н
пр

159,50 м шамасын қалыпқа беру керек. Нивелир аспабын биіктігі 
460,030 м 
А
реперімен жəне орналастырылмақшы қалып арасына 
орнатады (71-сурет). Репер үстіне қойылған рейкадан 
a
= 1350 мм 
есебін алады.
Қалып үстіне қойылған рейкадан алынатын 
b
есебінің шамасы 
(
М
нүктесінде), яғни рейканың нөлдік табаны жобалық 159,500 м
биіктікке тең болу үшін қаншаға тең болатындығын табамыз. 
b
есебінің шамасы формуламен есептеліп табылады
b = H
A
+ a

Н
пр
 

1880 мм.
Қалып үстіне қойылған рейканы керек есепке жеткенше 
жоғары, төмен қозғай отырып қалыпты орнатады.
Қалып үстіне мұндай биіктіктің бірнешеуін тауып, шегемен 
бекітеді де, олардың арасына қалыптың жобалық биіктігін 
көрсететін шнур тартып қояды. Гидротехникалық құрылыстарды 
бетондау кезінде, қалыптың үстіне сантиметрлік бөліктері бар 
рейканы қағып бекітеді де, сол бөліктер арқылы бір ауысымда 
қанша көтерілгенін анықтап отырады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   153




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет