Оқулық Алматы, 2014 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»

300
шалаң қалдықтардан тазартып, № 0,8-елегі бар зертханалық диірменде 
майдалайды.
Майдаланған дəннен зерттеуді параллель жүргізу үшін екі өлшенді 
бөліп алады. Алынатын өлшенділердің массасын ылғалдылығына 
қарай төмендегі кестеден алады. 
68-кесте
Құлау санын анықтау үшін алынатын өлшендінің мөлшері
Майдаланған дəн 
ылғалдылығы
Өлшенді 
массасы
Майдаланған 
дəн 
ылғалдылығы
Өлшенді 
массасы
9,0-9,1
9,2-9,6
9,7-10,1
10,2-10,6
10,7-11,3
11,4-11,6
11,7-112,3
12,4-12,6
12,7-13,3
13,4-13,6
6,40
6,45
6,50
6,55
6,60
6,65
6,70
6,75
6,80
6,85
13,7-14,3
14,4-14,6
14,7-15,3
15,4-15,6
15,7-16,1
16,2-17,1
17,2-17,4
17,5-18,0
6,90
6,95
7,00
7,05
7,10
7,15
7,20
7,25
7,30
Майдаланған дəн өлшендісін вискозиметрлік пробиркаға салып, 
пипеткамен 25 см
3
дистелденген су құяды. Судың температурасы 20-
25 градус шамасында болуы керек. Пробирканы резеңке қақпақпен 
жауып, біркелкі суспензия алу үшін 20-25 рет сілкиді. Пробиркаға 
шток араластырғышты орналастырып, сосын пробирканы сулы 
моншаға енгізеді. Осы уақытта автоматты түрде уақыт есептегіші іске 
қосылады. Пробирканы сулы моншаға батырысымен 5 сек-тан кейін 
шток-араластырғыш автоматты түрде жұмыс істей бастайды. Шток 
араластырғыш пробиркадағы суспензияны араластырады. 60 сек.-тан 
кейін шток-араластырғыш жұмысын жоғарғы деңгейде тоқтатады да, 
сосын оның еркімен құлауы басталады. Шток-араластырғыш толық 
түскеннен кейін есептегіш автоматты түрде тоқтайды. 
Есептегіш арқылы құлау санын анықтайды, ол секундпен өлшенеді. 
Құлау саны суспензиясы бар пробирка сулы моншаға батырылғаннан 
бастап, шток араластырғыштың толық түскенге дейінгі уақытпен 
өлшенеді.
Құлау санын анықтау кезіндегі соңғы нəтиже екі өлшендінің па-

301
раллель орындау кезіндегі мəндерінің арифметикалық ортасымен 
қабылдайды. Параллель орындау нəтижелері мен арифметикалық 
ортаның арасындағы ауытқу 10%-дан аспауы керек. Ауытқу бұл меже-
ден асқан жағдайда, құлау санын анықтау қайта жүргізіледі.
Құлау санын есептеу мысалы. 
Анықтау нəтижелері: Бірінші өлшендіде – 180 с; Екінші өлшендіде 
– 190 с; Орта арифметикалық мəні (180+190)/2=185с.
Орта арифметикалық мəнінен рұқсат етілген ауытқу: 
185*10/100=18,5с
Екі өлшендінің параллель орындау кезіндегі нақты ауытқу:(190 – 
180) 10 с тең, бұл ауытқу рұқсат етілгеннен кем. Демек, құлау санының 
соңғы нəтижесі 185 с-ке тең. 
69-кесте

жүктеу/скачать 3,11 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: