6.6. Ауыл шаруашылығында карантинге жататын зиянды жəндіктер мен аурулар Аурулардың жəне зиянды жəндіктердің, сондай-ақ көп тарамаған,
тарауға жатпайтын арамшөптермен күресудің ең бір шешуші түрі каран-
тин болады. Сондықтан елге сырттан келетін астық түгел карантиндік
тексеруден өтеді. Егер оның ішінде ТМД-ға əкелуге болмайтын зиянды
жəндіктер аурулардың қоздырушылары немесе карантиндік арамшөптің
тұқымы болса, оны қабылдау алдында мұқият тексеріп тазалайды, зи-
янды жəндіктер болса, химиялық əдістермен қауіпсізтендіреді, не бол-
маса кері қайтарады, тіпті болмаса оны жойып жібереді. Осы тексеру-
лер карантин питомиктерінде жүргізіледі.
Елге алып келуге болмайтын зиянды жəндіктер мен ауыл
шаруашылығы дақылдары ауруларының түрлері:
– мақта күйесі – қызыл түсті құрт;
– «пасмо» атты зығыр ауруы;
– күріш нематодасы;
– индиялық бидай қара қүйесі;
– қытайдың зерновкасы;
– төрт нүктелі зерновка;
– қойма ұзын тұмсығы (жалпақ тұмсық түрі);
– жүгерінің құрғақ шірігі (диплодиоз);
– жүгері вилты;
– капр қоңызы (қойма зиянды жəндігі);
– сораның орағыш құрты – оның жапырағын орап ауыртады;
– мальва күйесі;
– сары бактериоз;
– макта антрокнозасы.
Бұлардың толық мінездемесін, олармен күресу шараларын С.
М. Поспеловтың «Основы карантина сельскохозяйственных растений»
(Л.: Колос, 1978) кітабынан оқып үйренуге болады.
