Оқулық Алматы, 2014 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»


Бидай дəнінің анатомиялық бөліктерінің қатынасы



Pdf көрінісі
бет62/302
Дата06.02.2022
өлшемі3,11 Mb.
#80173
түріОқулық
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   302
Байланысты:
iztaev osimdik sharyashylygy (1) (1)

Бидай дəнінің анатомиялық бөліктерінің қатынасы
(Любарскийдің мəліметі)
Елеуіштер 
тесіктерінің 
мөлшері, мм
Анатомиялық бөліктердің пайыздық қатынасы (құрғақ 
затқа есептелген)
Эндосперм Алейрон 
қабаты
Қабыршақтар 
2,7х20
83,54
5,74
7,61
2,2х200
81,92
6,57
8,61
1,7х20
72,81
11,05
12,13
Бұл қатынастар бидайды ұн тартуға дайындау үдерісінде елеулі орын 
алады. Бидайды дайындау ең алдымен оны сулап жылытудан бастала-
ды. Мұнда оның өлшемдері өзгеруі мүмкін. Орыс ғалымдары Е. Д. Ка-
заков пен И. А. Сахарованың мəліметтеріне қарағанда, осал бидайдың 
ұзыны тезірек (3,8%-ға дейін), ал күшті бидайдың көлденеңі 5,8%-ға 
дейін өседі. Осыған сəйкес олардың көлемі де 2,9-дан 20,3%-ға дейін 
бөртіп ұлғаяды.


97
Егер бидайдың əртүрлерінің осы өлшемдерін салыстыратын болсақ, 
онда ВНИИЗ-дің мəліметіне қарағанда, жұмсақ бидайдың көлденеңі 
жəне қалыңдығы үлкендеу (орташа есеппен, 2,51-2,81 мм шамасында), ал 
қатты бидайдың бұл өлшемдері сəл кішілеу (орташа 2,71-2,72 мм шама-
сында) болады. Сондықтан бұларды сорттау жəне оларды арамшөптердің 
тұқымынан айырып алу үшін қолданылатын елеуіштердің тесіктері осы 
мөлшерді еске алып, солар арқылы бөліп алуға лайықталған.
Міне, осы мөлшерді пайдалана отырып, қандай арамшөп тұқымын 
толық айырып алуға, ал қайсысын толық айырып алуға болмайтынын 
есептеп табуға болады.
6-кесте


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   302




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет