Оқулық. Алматы, 518 бет
жүктеу/скачать 26,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Індеттану кітап
- Бұл бет үшін навигация:
- Қоздырушысы
- Індеттік ерекшеліктері.
| Тарихи деректер.
Жылқының тұмауын алғаш рет 1933 ж Я. Е. Коляков пен Д.Н. Рожнов сипаттады, қоздырушы вирусын 1956 жылы Чехословакияда О. Совинова мен В. Тумова бөліп алды. Ауру дүниежүзінің көптеген елдерін- де кездеседі. Қоздырушысы - Influenza A influenzavirus, ортамиксовирустар туысты- ғының инфлуэнцавирус тұқымдастығына жатады. Вириондары фрагменттерге бөлініп липопротеин қабығымен орапған екі спирапьді РНҚ-дан тұрады. A (Equi) 1 жэне A (Equi) 2 аталатын екі типке бөлінеді. Электрондық микрос- копта дөңгелек немесе жіпше тэрізді бөлшек түрінде көрінеді. Жеке вирионы жеті құрылымдық бөліктерден тұрады, оның үшеуі белок (нуклеокапсид бе- логі, гемагглютинин жэне нейраминидаза). Олар серологиялық реакцияларда ажыратылады. Тұмаудың вирусы сыртқы ортада төзімсіз. Щынының бетінде 9-11, ағаш көміріне сорғытылғанда 14-30 күн жұғымталдығын сақтайды. Ультракүлгін сәуле эсерінен 5 мин. ішінде өледі. Ауадағы хлордың аздаған концентрация- сынан 30-60 мин. белсенділігін жояды, 70% спиртте 5 мин., 3%, фенолда, 1% йод түнбасында, 1% алмаста (сулема), 1% тотыяйында 3 мин. өткенде өледі. Індеттік ерекшеліктері. Табиғи жағдайда түмаумен жылқы жасына, жынысына қарамай ауырады. Сөйтсе де қүлын бүл ауруға осал келеді. Жү- мыртүяқтылардан жылқыдан басқа есек ауырады, an басқа жануарлар ауыр- майды. Шошқа мен сиырға тек қолдан ғана жүқтыруға болады. Адамның қа- нында жылқы тұмауының антиденелерінің табылуы жэне де жылқылардың ауруы түмау эпидемиясы кезінде немесе одан кейін байқалуы адам мен жыл- 354 қы тұмауының арасындағы байланыстың қосымша дәлелі ретінде қарастыруға болады. Дерттенуі. Дем алған кезде тыныс жолына түскен вирус үшін кілегейлі қабықтар инфекция қақпасы болып табылады. Қоздырушы кілегейлі қабық- тың цилиндрлі эпиделийіне еніп, өсіп-өнгенде бүл торшалардың ыдырауына әкеліп соқтырады. Вирус тек қана жоғарғы тыныс жолдарында ғана емес өкпе ағзасында да орын тебеді. Сондықтан да негізгі патологиялық өзгерістер өлген жануардың өкпесінен табылады. Торшалардан босанып шыққан вирус эпителий ұлпасының жаңа телім- дерін зақымдайды да, кілегейлі қабықтың мол ауқымына дерт жайылады. Қабынған ұлпалар ыдыраған кезде улы заттар жиналып, қан мен сөлге өтіп, көптеген ағзаларда, оның ішінде жүрек етінде, бауырда, бүйректерде, қан тамырларында дегенеративтік процестер басталады. Бұл процестердің, жалпы дерттің өрбу дәрежесі макроорганизмнің төзімділігіне, оның қоздырушы микробқа қарсы түру қабілетіне байланысты. Организмнің иммундік қорғанысында интерферонның түзілуі айтарлық- тай рөл атқарады. Ауру жеңіл өткенде зақымданған мүшелердің қызметі тез қалпына келеді. Организмнің төзімділігі нашар болғанда коктар, микоплаз- малар, пастереллалар жэне басқа микроорганизмдердің эсерінен қосалқы ин1 фекция өрбиді. жүктеу/скачать 26,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|