Lamb dysentery bacillus (ағылшынша: қозы дизентериясының бацилласы) деп атады.
Бүл микроб 1892 ж. Уелч пен Неттон сипаттаған
Cl. perfringens анаэробының
бір түр тармағы еді.
Қоздыруиіысы - Clostridium perfringens - топырақ пен жануарлардың ас
қорыту жолдарында жиі кездесетін микроб. Ол бөліп шығатын токсиндік
элуеттігі бар заттар жануарларда энтертоксемия қоздырады. Микробтың 6
типі (A, В, С, Д, Е жэне Ғ) белгілі. Оның үшеуі (В, С, Д) негізінен эртүрлі
жануарларды ауыртады. Ал адамға тэн А-типі сау малдың денесінде кездеседі
де, эртүрлі жағдайда сиыр, жылқы, қой, шошқада геморрагиялық жэне өліет-
тену процестерінің себепкері болады. Ішектің қанталауы мен өліеттенуіне
себеп болатын басқа типтері бұзау, құлын, қой, ешкі, шошқада өзара ұқсас
жалпы энтеротоксемия деп аталатын ауру тудырады. Қозының анаэробтық
дизен-териясы да осы топқа жатады, сондықтан бұл ауруды соңғы кезде
«қозының анаэробтық энтеротоксемиясы» деп атай бастады.
Қозының анаэробтық дизентериясының қоздырушысы аталған микроб-
тың В-типі. Бүл ірі (4-6x1,5 мкм.) қозғалмайтын, грамоң спора түзетін
анаэроб. Жануарлар денесінде жэне қан қосылған қоректік ортада қауашақ
түзеді. Микроб жеке дара немесе қысқа тізбек түзіп орналасады. Китт-
Тароцци ортасында, Хоттингер сорпасында жақсы өседі. Қан қосылған агарда
дөңестеу келген, солғын жасыл түсті, гемолиз зонасы бар өсін түзеді.
Төзімділігі. Ауру қоздырушысының спорасы топырақта 4 жылға дейін
сақталады. Қайнатқанда 5-9 мин, 90°С-та 30 мин. өледі. Вегатативтік түрі ,то-
пырақта 10-35 күн, көңде 3-5 күн сақталады. Күйдіргіш натрийдің 10% ері-
тіндісі, 10% күкірт карбол қоспасы, 5% белсенді хлоры бар хлорлы әк, 5%
формальдегид ертіндісі 15-20 мин. аралығында өлтіреді.