Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 Ә. Ізтаев, К. Б. Байболов
жүктеу/скачать 16,75 Mb. Pdf көрінісі
|
(K)Ізтаев Ә. Жарма және жарма концентраттары технологиясы
| Сапалы дәндерді анықтау
Сапалы ядролар – бұл стандартпен жармалардың бөлек түрлеріне нормаланатын ұрылған ядролар аз мөлшері қосылған жарманың бүтін қалыпты дәндері. Сапалы ядроларға ұрылған ядро қосу нормалары жар - ма түрі мен сұрпына байланысты сараланған (102кесте). 102-кесте Ұрылған ядролар мөлшері Жарма Жарма сұрпы жоғары бірінші екінші Тары 0,5 1,0 1,5 Қарақұмық бүтін жармасы (ядрицасы) – 3,0 4,0 Күріш 4,0 9,0 13,0 Ұсақталмаған сұлы 0,5 1,0 – Сапалы ядро мөлшерін 100ден барлық қоспаларды дөңгелектеусіз алып тастау арқылы анықтайды. Сапалы ядролардың пайыздық мөлшерін 0,1% дәлдікпен көрсетеді. Параллельді анализде 0,5% айырмашылыққа рұқсат етіледі. Әртүрлі жармаларда қоспаларға келесі фракциялар жатқызылады: Ажарланған тары. 1. бүлінген дәндер; 2. шөпшаламды қоспа; 3. қауыздалмаған дәндер; 4. дәннің ұрылған ядролары (1,5 елек өтімі және 056 елек кетімі). Олар жоғары сұрыпта 0,5%дан, бірінші сұрыпта 1,0% дан және екінші сұрыпта 1,5%дан артық болғанда; 5. ұншық – тарының майда бөліктері (056 елек өтімі). Қарақұмық жармасы (бүтінядрица) және (майдапродел): 1. қауыздалмаған дәндер; 2. шөпшаламды қоспа; 3. бүлінген дәндер; 4. 1,6х20 електен өткен және №08 електен өтпеген жарылған ядролар, олардың ұйғарынды нормадан жарылған ядролардың бірінші сұрыпты 329 бүтін жармада (ядрицада) 3,0%дан артық, ал екінші сұрыпты бүтін жар - мада (ядрицада) 4,0%дан артық болғанда; 5. ұнтақ – №08 елек өтімі. Күріш жармасы: 1. шөпшалам қоспасы; 2. қауыздалмаған дәндер; 3. ұсақталған күріш – саңылаулары 1,5 електен өтпейтін қалыпты ядролардың 2/3 кем өлшемді күріштің жарылған ядролары, олардың жоғары сұрыпта 4,0%дан, бірінші сұрыпта 9,0%дан, ал екінші сұрыпта 13,0%дан асқанда; 4. күріштің сарғайған ядролары – түрлі түс ашықтығында сары түсті эндоспермі бар күріштің өңделген дәндері, олардың жоғары сұрыпта 0,5%дан, бірінші сұрыпта 2,0%дан, ал екінші сұрыпта 8,0%дан артық болғанда; 5. күріштің жабысқақ (глютинозды) ядролары – күріштің жабысқақ сұрпының өңделген дәндері (сындырғанда стераин тәрізді), олардың жоғары сұрыпта 1,0%дан, бірінші сұрыпта – 2,0%дан және екінші сұрыпта 5,0%дан артық болғанда; 6. ұнтақ – 1,5 електің барлық өтімі. Сұлы жармасы: 1. шөпшаламды қоспа; 2. қауыздалмаған дәндер; 3. 2,0 електен өтетін және 063 електен өтпейтін жарылған ядролар, олардың жоғары сұрыпта 0,5%дан, бірінші сұрыпта 1,0%дан асқанда; 4. ұнтақ – №063 електің барлық өтімі. Арпа жармасы: 1. шөпшаламды қоспа; 2. недодир, егер оның мөлшері №1 және №2 перлов жармасында 0,7%дан, ал №1 арпа (ячне - вая) жармасында 0,9%дан асқанда; 3. ұншық– №056 електің өтімі. Бидай жармасы (Полтава, Артек): 1. шөпшаламды қоспа: ми - нералды қоспа, органикалық қоспа, зиянды қоспа, шөпшаламды өсімдіктер тұқымдары, қарабидай мен арпаның өңделген дәндері 3% артық, бидайдың өңделмеген дәндері, жұмырланбаған, ажарланбаған, ұрық бөліктері бар, қарамықша; 2. бүлінген ядролар; 3. ұншық– №063 елек өтімі. Жүгері жармасы: 1. шөпшаламды қоспа; 2. жүгері ұрығы; 3. ұншық – №056 елек өтімі. Жарма ірілігі немесе нөмірін анықтау. Өлшемдері бойынша тегістелген ядро бөлшектері біруақытта піседі. Сондықтан ұсақталған ядролардан (арпа, бидай, жүгері) тұратын жарма - лар үшін жарма ірілігі мен нөмірін анықтау стандартпен қарастырылады. Жарма нөмірін өлшемдері 103кестеде келтірілген іргелес електердің өтімі мен кетімінің мөлшері бойынша анықтайды. Жарма ірілігі немесе нөмірін анықтау үшін массасы 25 г немесе 50 г өлшендіні (өлшенді салмағы жарма атауы мен нөміріне байланысты (103кесте) зертханалық електе минутына 120 айналымдық қозғалыспен 3 мин аралығында елейді. 330 103-кесте Жарма нөмірін анықтауға арналған елек саңылауларының өлшемдері Жарма № елек өтімі № елек кетімі (қалдық) №1 ажарланған жүгері 4 3 №1 перлов, №1 Полтава 3,5 3 №2 ажарланған жүгері, №2 Полтава, №2 перлов 3 2,5 №3 ажарланған жүгері, №3 Полтава, №3 перлов, №1 арпа (ячневая) 2,5 2 №4 ажарланған жүгері, №4 Полтава, №4 Перлов, №2 арпа (ячневая) 2 1,5 №5 ажарланған жүгері, №5 перлов, №3 арпа (ячневая) 1,5 Металл тоқымалы №056 Артек 1,5 №063 Елегеннен кейін іргелес електердің өтімі мен кетімін техникалық та - разыларда өлшейді және жарма ірілігін өлшендіден алынған массадан пайызбен есептейді. Екі іргелес електердің әрқайсысына бидай, перлов және ажарланған жүгері жармалары үшін 80%дан кем емес, ал арпа (ячневая) жармасы үшін 75%дан кем емес өтім мен кетім нормалары орнатылған. Материалдар мен жабдықтар: 1. Үстел гірлік таразы; 2. №056, №063, №08 металлтоқымалы електер, 1,5;2;2,5;3;3,5 және 4 дөңгелек саңылаулы штампталған електер және 1,6х20 тікбұрышты саңылаулы електер; 3. РЛ – 47 зертханалық елеуіш; 4. Талдау тақталар; 5. Металдық електер; 6. Марганецқышқылды калий (2%дық ерітіндісі); 7. Сүзгіш қағаз; 331 8. Зертханалық техникалық таразылар; 9. 510 есе үлкейтетін үлкейткіш әйнектер; 10. Айна. Бақылау сұрақтары: 1. Жарма ірілігін қандай мақсатта анықтайды? 2. Жармадағы қоспалар мен бөтен дәндердің болуын қалай анықтайды? 3. Ядро сапалығын қалай және қандай мақсатта анықтайды? жүктеу/скачать 16,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|