Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі бекіткен
жүктеу/скачать 0,7 Mb.
|
паразитология кітап
50- сурет. Бақа мен оның ішек паразиттерінің тіршілік циклі: Nyctotherus cordiformis
-сыртқы шеңбер; Opalina гапагит-ортаңғы шеңбер (Боева-Петрушевская бойынша). 1- вегетативті кезең; 2-4 жыныссыз бөлініп көбеюі; 5-цистаға орану; 6- цистадан шығу; 7-бөліну арқылы Nyctotherus cordiformes коньюганттарының немесе Opalina гапагит гаметаларының түзілуі; 8- Nyctotherus cordiformes коньюгациясы немесе Opalina гапагит гаметаларының коопуляциясы; 9- Nyctotherus cordiformes эксконюганты немесе Opalina гапагит цистаға оралған зиготасы 149
түзілуі уылдырык шашу жэне уылдырықтан итшабактардың шығу уакытына сэйкес келеді, соған байланысты паразиттердін таралуы, цистаны жұқтыратын иесінің жаңа ұрпағымен дәл келеді. Кодреан Р. бойынша (Codreanu, 1930) біркүндіктердің дернәсілдерінде паразиттік тіршілік ететін Ophryoglena дамуы иесінің дамуымен тікелей байланысты. Жас дернэсілдерде инфузориялар цистаға ора- нып, бөлінуге қабілеттілінін сактаған күйінде калады. Паразит жұккан біркүндіктердің аталык дернэсілдері калыпты имагоға айналады. иесінің өлуі паразитті де өлімге ұшыратады. Аналык дернәсілдердегі инфузориялар өздерінің цисталарынан шығып, аналык біркүндіктердің жұмыртка безіне еніп, бездің ішіндегісін жеп кояды. Кестірілген (кастрированная) аналык неке биіне катысып суға түседі, бірақ жұмыртка орнына суға көптеген инфузорияларды салады. Инфузориялар суға түсіп біркүндіктердің дернәсілдерін іздей бастайды. Phryganaea grandis жылғалығында паразиттік тіршілік ететін Diplocystisphryganaea грегариналарының циклдорі ұксас, біраказдап баскалай сэйкестіктері бар (.51-сурет). Т.В. Федорова-Виноградова (1924) бойынша грегариналар жылгалыктардың дернэсілдерінде вегетативті жағдайда калады. ал куыршак кезеңінде грегариналардың көпшілігі жұптасып, цистаға оранып жыныстык көбейіп, ооци- сталар түзеді. Осылайша ұшып шығатын имаголарда ооцисталар болады. Phryganaea аналыктары жұмырткаларын суға салған соң, сол жерде өліп дернәсілдерге паразитті жұктырудын бірден-бір көзі болып табылады. Sciara coprophila шыбынының дернәсілдеріндегі Schneideria metamorphosa грегариналары да өздерінің жыныстык процесін дернэсілдер куыршакка айналғанда бастайды. Ооцисталар түлеу кезінде ішектің ішіндегілерімен бірге сыртқа шығады. Коллери М. жэне Мениль Ф. (Caullery жэне Mesnil, 1899) бакылауы бойынша полихеталарадың дене куысындағы Gonospora longissima грегари- насы күрттың жыныстык жетілген кезеңінде спораға айналады, оо- цисталары иесінің жыныс өнімдерімен бірге шығады. Құрт өзінің гаметогенез процесі кезінде грегариналардың жыныс процесіне себепші болатын бір зат бөледі деген болжам бар. Cryplocercus тарақандарының ішегінде тіршілік ететін талшықтылардың тіршілік циклі иесінікімен анық сэйкес келеді. Л. Кливлендтің зерттеуі бойынша (Cleveland 1957) агамды жол- мен көбейетін Polvmastigida және Hypermastigida өкілдерінде тіршілігінің белгілі бір уакытында гаметалар мен олардың ко- 150 Айлар
жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|