15
Операциялық жүйенің негізгі объектілері –
файлдар
мен
бума-
лар
. Компьютерге енгізілген кез келген ақпарат файл ретінде сақ-
талады.
Файлмен жұмыс істегенде
1-кестедегі
ережелерді есте сақ-
тау керек.
1-кесте.
Файлмен жұмыс істеу ережелері
Файлмен жұмыс істеу кезінде есіңде сақта!
• Файлдағы ақпараттың мазмұнын анықтамай тұрып өшіруге
болмайды.
• Файлды сақтауда оның атауы ішіндегі ақпараттың мазмұнына
сәйкес келсін.
• Файлдарды іздегенде оңай табылатындай етіп жинақтап,
ортақ бумаларға сақта.
• Операциялық жүйеге немесе
қолданбалы программаларға
қатысты файлдарды өшіруге немесе өзгертуге болмайды.
файлдың кеңейтілімі – расширение файла – fi le extension
файлдық жүйе – файловая система – fi le manager
Файлдық жүйе
дегеніміз – ақпарат тасымалдағыштағы ақ-
параттың сақталуын, аталуын реттейтін операциялық жүйенің
бөлігі. Оның көмегімен сыртқы жадқа немесе тасымалдағыштарға
Файл сақталатын
бума атауы
Файлдың типін
таңдау жолағы
Файлдың атын
жазу жолағы
3-сурет.
Құжат сақтау терезесі
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
16
5-сурет.
Файлмен жұмыс істеу
2
3
4
5
6
1
Создать
(Құру) – файлдық жүйеде
жаңа файл құрылады.
Отправить
(Жіберу) – файл сыртқы
тасымалдағышқа жіберіледі.
Копировать
(Көшіру) – файлдың
көшірме нұсқасы жасалады.
Удалить
(Жою) – файл
Корзина
-ға
(Қоржын)
өткізілгенмен дискіде
қалады, файл жүйесінде ол туралы
ақпарат өшеді.
Переименовать
(Қайта атау) –
файл
орнында қалады, оның файл
жүйесіндегі аты өзгереді.
Свойства
(Қасиеттері) – файл
туралы қосымша ақпарат береді.
1
2
3
4
5
6
Көпдеңгейлі, иерархиялық
Бірдеңгейлі
4-сурет.
Файл жүйесінің құрылымы
файлды сақтау, файл алмасу жұмыстары ұйымдастырылады. Файл
жүйесі бірдеңгейлік және көпдеңгейлік болып екіге бөлінеді. Егер
дискіде мыңдаған файл сақталса, онда іздеу ыңғайлы болуы үшін
файлдар «ағаш» құрылымға (иерархиялық) ие файлдық жүйеге
топтастырылады
(4-сурет).
Бума
– файлдарды өзіне жинақтайтын объект. Біртипті неме-
се белгілі бір тақырыпқа біріккен файлдар тобынан бума жасауға
болады.
Компьютерде файлдармен
5-суреттегі
әрекеттерді орындауға
болады.
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
17
1. Файл мен буманың үш ұқсастығы мен үш
айырмашылығын салыстырып
көрсетіңдер.
2. Бірдей ақпарат жазылған файлдарды әртүрлі форматта сақтаңдар.
Файлдар форматының өзгеруі оның көлеміне қаншалықты әсер ете-
тінін зерттеңдер.
1. Жұмыс үстеліндегі
Достарыңызбен бөлісу: 
