9.5. 9.13-
сурет
ТҰРАҚТЫ ТОК МАШИНАЛАРЫНЫҢ ЭЛЕКТР ҚОЗҒАУШЫ КҮШІ ЖӘНЕ ЭЛЕКТРМАГНИТТІК МОМЕНТІ Тұрақты ток машинасының айналмалы зәкірі өзекшесінің
ойығындағы сым (9.13
-
сурет) басты полюстің магнит өрісінің күш
сызықтарын қиып өтеді және онда ЭҚК индуцирленеді, оның орташа
мәні:
E 1
=
Blv = Фʋ/τ
мұндағы
B =
Фʋ/ l
τ –
τ полюсті бөлініс енінің шегіндегі полюс
астындағы магниттік индукцияның орташа мәні; Ф
—
бір басты
полюстің магнит ағыны;
l және
v —
зәкір өзекшесінің ойығындағы
сымның ұзындығы мен шеңберлі жылдамдығы.
Егер машина зәкірінің
айналу жиілігі
n 1
болса, ай/мин, онда өзеке
ойықтарындағы сымдарының шеңберлі жылдамдығы:
v = pDn /60 = 2
p τn /60,
мұндағы
p —
машина полюстері жұптарының саны және сыртқы
диаметрі
D зәкір шеңберінің ұзындығы
pD = τ
2
p деп есептелген
.
Зәкір орамасы
N активті сымдардан тұрады. Қылшақтар бұл
ораманы 2а параллель тармақтарға бөледі, олардың әрқайсысында
N/2a активті сымдар тізбектей жалғанады.
Сәйкесінше, зәкір ЭҚК
-
і бір параллель
тармақтың ЭҚК
-
іне тең болады:
Е з = E
1
N/(2a),
немесе
(9.5)
мұндағы
с Е —
берілген машинаға арналған
тұрақты шама.
Генераторда зәкір ЭҚК
-
і зәкір тізбегінде
І з тогын қоздырады және онымен бағыт бойын
-
