292
10.1.
10-
тарау
ЭЛЕКТРЛІК АВТОМАТИКА ЖӘНЕ
БАСҚАРУ АППАРАТТАРЫ
ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР
Электрлік автоматика және басқару аппараттары жабдықты қорғау
және электр жүктемелерін реттеу мақсатында электр тізбектерінде
жүйесіз коммутацияны жүзеге асырады. Жоғары (бірліктен 750 кВ
дейін және одан жоғары) және төмен (1000 В дейін) кернеулі электр
аппараттары болады. Жоғары кернеулі аппараттар жүздеген
килоамперге дейінгі токтарды ажыратуға
есептелген және олар бұл
жерде толығырақ қарастырылмайды. Төмен кернеулі аппараттардың
арасында автоматика аппараттары мен басқару аппараттары болады.
Автоматика аппараттары
(реле, датчиктер,
реттеуіштер және
т.б.) жүздеген вольтке дейінгі кернеуде 5 А дейінгі токтарды
коммутациялайды және автоматика тізбектерінде пайдаланылады.
Басқару аппараттары
қозғалтқыштардың,
генераторлардың,
қыздырғыш құрылғылардың және т.б. күш тізбектерінде 1000 В
дейінгі кернеулерде 5 А
-
дан жоғары токтарды коммутациялайды.
Қалыпты жұмыс режимдерінде электр энергиясын қабылдағыштарды
басқару аппараттары (контакторлар, магниттік іске қосқыштар,
командоаппараттар) және авариялық режимдерде
электр энергиясын
бөлу және оны ажырату аппараттары (автоматтар, сақтандырғыштар,
айырғылар, пакеттік ажыратқыштар) болады.
Электр аппараттарын номиналды кернеулердің ең кең таралған
мәндерінде дайындайды:
■
синусоидалық ток тізбектерінде
—
24, 36, 127, 220, 380 В;
■
тұрақты ток тізбектерінде
—
12, 24, 48, 110, 220, 440 В.
Номиналды токтардың кең таралған мәндері:
0,1; 0,2; 0,5; 1; 6; 10;
25; 40; 63; 100; 160; 250; 400; 630; 1000 А.
