Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

244
АРНАЙЫ 
БӨЛІМ
СТУДЕНТ
-
ТЕРІНІҢ  ДЕНЕ 
ТӘРБИЕСІ
Қарсы көрсетімдер:
 статикалық жүктемесі бар жаттығулар. 
Сондай-ақ дене жаттығуларымен айналысу сабақтарында қар
-
сы көрсетімдері бар:
■
  Барлық ауру түрлерінің асқынған формасы;
■
  Асқынған кездегі созылмалы аурулар;
■
  Асқынған инцекциялы аурулар;
■
  Қатерлі ісік аурулары;
■
  Қанайналым жетіспеушілігі;
■
  12 айдан аз миокард инфаркті;
■
  Жүректің және аортаның аневризмі;
■ 
Қан ағу қаупі;
■
  Миокардиттер;
■
  жүректің жиырылуы 100 соғ/мин жиіліктегі синусты та
-
кихардия ;
■
  жүрек ритмінің ауыр бұзылымдары;
■ 
артериалды гипертензия;
■
  көз қарашығының өзгеруі;
■
  қант диабетінің ауыр түрі
Остехондрозбен  күресуге  арналған  көптеген  нәтижелі  әді
-
стер мен құралдар әзірленді.
Алдын-алу  шаралары  ағазаны  жалпы  сауықтыруға  арналу 
қажет және омыртқа остехондрозының дамуына, пайда болуы
-
на негіз болатын себептер мен факторларды анықтауға көмек
-
тесу қажет.
Остехондроздың  алдың  алудың  бірден-бір  жолы  барлық 
жағдайда  омыртқаның  табиғи  қалпын  сақтау,  арқаның  бұл
-
шықет-байланыс апаратын нығайту.
Ұйықтар  кездегі  қалып  та  маңызды.  Арқамен  ұйықтаған 
және жартылай қатты төсекте кішкентай жастықта жатқан пай
-
далы.  Дәл  осы  қалыпта  омыртқа  сүйектеріне  графитациялық 
жүктеме азаяды және физиологиялық қисық қалпы сақаталады. 
Остехондроздың  алдын-алу  үшін  сабақ  кезінде,  өндірісте, 
тұрмыста клесі шараларды сақтау керек:
■ 
бүгілу  жағдайында  5-10  минуттан  артық  жұмыс  жаса
-
мау;

245
АРНАЙЫ 
БӨЛІМ
СТУДЕНТ
-
ТЕРІНІҢ  ДЕНЕ 
ТӘРБИЕСІ
■
  ауыр заттарды көтермеу;
■
  арқамен жатып кітап оқымау (әсіресе биік жастықпен);
■
  статикалық қалыпта 105-2,0 сағаттан соң арқа бұлшықет
-
терін  қатайтатын,  омыртқа  бағанасын    босататын  5-10 
минуттық кешенді жаттығулар жасаған жөн.
Жоғарыда  ұсыныстар  омыртқа  аралық  шеміршектер  мен 
арқа-ми жүйкелерінің зақымдануын алдын-алатын пассивті ша
-
ралар болып саналады.
Алданы-алу  шараларының  сәттілігі  омыртқааралық  шемір
-
шектегі дегенеративті өзгерістердің шеміршектердің жақсаруы
-
на  қаншалықты  көмектесе  алатынына,  икемділік  қасиеттірін 
қалпына  келтіре  алатынына  байланысты.  Бұл  дене  жаттығу
-
лары  арқылы  жүзеге  асады.  Дене  жаттығулары  омыртқаара
-
лық  шеміршектерін  созады,  оладың  қоректенуін  жақсартады, 
оттегімен  байытады,  шлактардың  жойылуын  жылдамдатады.
кел-келген түрлі және мөлшермен жасалған дене жұмысы омы
-
ртқа бағанасына оң әсерін тигізеді. Статистикаға сәйкес,  дене 
жүктемесі аз болуымен байланысты жұмыс істейтін адамдарда 
омыртқа остехондрозы жиірек кезедеседі. Ал гиподинамиямен 
байланысты  мамандық  өкілдерінде  және  ауыр  дене  еңбегімен 
айналысатын адамдарда сирек болады.
Жаттығулардың ерекшелігі бұлшықеттерді дамыта отырып, 
қозғалмайтын нысанға әсер етеді және дененің дискомфортты 
қалыбын сақтайды. Сыртқы жұмыс болмағандықтан бұлшықет
-
тердің  ұзындығы  өзгерізсіз  қалады.  Изометрикалық    жаттығу
-
лар  максималды  жүктемені  талап  етеді,  сәйкесінше  жаңа  ми
-
офибрилл синтезіне жағдай жасайды, одан соң әр талшықтың 
күші артады. Осы жаттығуарды орындау кезіндегі күштің артуы 
байқалады.
Дене жаттығуларының кешендері  остехондроздың алдын-алуда қолдана
-
тын динамикалық режимге басымдық беріле орындалады. Бұлшықеттердің 
жиырылуы қайта босаңсуымен алмасып отырады. 
Сондай-ақ статикалық қалыпта орындалатын кешенді жаттығулар да әзір
-
ленді.

246
АРНАЙЫ 
БӨЛІМ
СТУДЕНТ
-
ТЕРІНІҢ  ДЕНЕ 
ТӘРБИЕСІ
Омыртқаның ептілігінің артуы изометрикалық жаттығулар
-
дың көмегі арқылы болады.
Ұсынылған  жаттығулар  йога  жаттығуларымен  ортақ  ерек
-
шеліктерге  ие,  сондай-ақ  европалық  гимнастика  жаттығула
-
рымена да жақын. 
Жаттығу кешенінің міндеттері: ағзаның бірнеше ішкі қыз
-
метін жақсарту, дұрыс мүсінді қалыптастыру, ептілік пен күшті 
қалытастыру,  ағзаға  жалпы  нығайту  әсерін  тигізу,  қан-лимфа 
айналымын  жақсарту,  омыртқа  бағанасы  аймағында  тканьдік 
алмасу, омыртқа бағанасы бұлшықет-байланыс аппаратын және 
аяқ бұлшықеттерін нығайту, буындардағы қозғалмай қалу мен 
сіресіп қалуды қалыпқа келтіру. Мүсіннің бұзылымы мен қиса
-
юын түзету, омыртқа бағанасы қозғалысының көлемін арттыру,  
омыртқа  бағанасын  ауырлықтан  босату,  жүйке  талшықтарын 
қалыпқа келтіру.
Ұсынылып отырған кешен жалпыға бірдей қолжетімді, жас 
ерекшелігіне сай шектеу қойылмайды.
Статикалық  жаттығуларды  тыныс  алу  жаттығуларымен, 
гипервентиляциямен  алмастырып  отыру  керек.  Бұл  алмасуды 
сақтамаса ағзаға статикалық жүктемелердің әсері кардиореспи
-
раторлық жүйе тарапынан  қолайсыз жылжуға әкеледі. 
ОСТЕХОНДРОЗ КЕЗІНДЕГІ КЕШЕНДІ ЖАТТЫҒУЛАР

жүктеу/скачать 34,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: