Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған

45
Бірінші тараудағы ең маңызды түйіндер
1. Жылулық қозғалыс 
–
 
молекулалардың бейберекет ретсіз қоз-
ғалысы.
2. Диффузия 
–
 
бір зат бөлшектерінің екінші заттың бөлшектерінің 
араларына өтіп, бір-бірімен өзара араласуы.
3. Температура 
–
 
заттың жылулық күйін сипаттайтын физикалық 
шама.
4. 
Цельсий және Кельвин шкалалары арасындағы байланыс фор-
муласы:
 Т = 
(
t 
+ 273)K
 
немесе
 t = 
(
Т 
– 273)
о
С
.
5. Ішкі энергия 
– заттарды құрайтын барлық бөлшектердің кине- 
тикалық энергиялары мен олардың өзара әрекеттесулерінің потен-
циалдық энергияларының қосындысы
.
6. Жылу алмасу 
–
 
температурасы жоғары денеден температурасы 
төмен денеге энергияның берілу процесі.
7. Жылуөткізгіштік 
– дене бөлшектерінің жылулық қозғалыстары 
барысында өзара әрекеттесулері нәтижесінде энергияның дененің 
қызған бөлігінен салқын бөлігіне қарай берілуі.
8. Конвекция 
– сұйықтар мен газ қабаттарының ағыны арқылы 
жылу энергиясының берілуі.
9. Сәулелік жылу алмасу 
– энергияның бір денеден екінші денеге 
электрмагниттік толқындар арқылы берілуі.
10. Жылу мөлшері
– жылу алмасу процесінде туындайтын ішкі 
энергия өзгерісінің өлшемі. Жылу мөлшері заттың 
∆
t
температура 
өзгерісіне, 
m
массасына және 
с
жылусыйымдылығына тура пропор-
ционал:
 Q = с m 
∆
t = с m 
(
t
2
 – t
1
)
. 
11. Отынның меншікті жану жылуы 
1 кг отын толық жанғанда 
одан бөлініп шығатын жылудың мөлшері немесе отын толық жанғанда 
бөлініп шыққан жылудың бір өлшем массаға келетін мөлшері:
 q = Q 
m
.
12. 
Отын толық жанғанда бөлініп шығатын
 
жылу мөлшері оның 
m 
массасы мен
 q
меншікті жану жылуына тура пропорционал:
 Q = q 
⋅
 m.
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

46
ЗАТТЫҢ АГРЕГАТТЫҚ КҮЙЛЕРІ
 
ОҚУШЫЛАР МЕҢГЕРУГЕ ТИІСТІ БАҒДАРЛАМАЛЫҚ МАҚСАТТАР:
– молекулалық-кинетикалық теория негізінде заттың қатты күйден 
сұйыққа және кері айналуды сипаттау;
– балқу (кристалдану) кезіндегі жұтылатын (бөлінетін) жылу 
мөлшерінің формуласын есептер шығаруға қолдану;
– заттың балқу және қатаю процесі кезіндегі температураның 
уақытқа тәуелділік графигін талдау;
– эксперимент көмегімен мұздың меншікті балқу жылуын анықтау;
– физика кабинетінде қауіпсіздік ережелерін білу және сақтау;
– молекула-кинетикалық теория негізінде заттың сұйық күйден газ 
күйіне және кері айналуын сипаттау;
– заттың булану және конденсация процесі кезіндегі 
температураның уақытқа тәуелділік графигін талдау;
– су буының мысалы негізінде қанығу күйін сипаттау;
– меншікті булану жылуын анықтау;
– қайнау температурасының сыртқы қысымға тәуелділігін түсіндіру.
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
ІІ Т А Р А У
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

47

жүктеу/скачать 4,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: