мүмкін еместігін көрсетті. Бірак ұлттык өзіндік санада сакталып калған дәстүршіддік те, әсіресе модерндеу процестері шарттарында, жағдайды бір Тек халыктың мэдени өзіндік бірегейленуі оның элемдегі орнын көрсетеді. Тек ұлттык мэдениет жоғары эстетикалық, этикалык, элеуметгік талаптарға жауап береді. Бұл тұрғыдан өзгермей берілген ретіндегі жалпыадамдык мэдениетке ұмтылыс негізсіз. Үлттык мінездердің эр түсті көптүрлілігінде осындай жалпыадамдык мэдениет немесе руханилыкты толык ескермеумен катар жүретін таза материалды мұктаждыктарды өтеуге, немесе қайсыбір жалғыз «этнографиялық дербестің» ұлттык мінезінен шығарылған тіршілік формаларын баска барлық халыктарға күшпен тануға келіп тірелер еді. Ұлттык мәдениет өзін сақтауға жоспарланған, оның кеңістіктік қуаты «шекара» ұғымымен шектеледі. Осындай шекараны жарыкка шығару оның ерекшілігі мен кайталанбайтындыгын айкындау процесі бола бастайды. Еуразиялык концепцияға сай мэдениетке үйренуге болмайды, ол кабылдана да алмайды. Мәдени дәстүрді жалғастырушы - бұл оны өзінің рухани болмысының бөлігіне айналдырушы, яғни оны ол кайтадан кұрады. Әрбір адамда мэдениет өткен шактан казіргіге секіріс жасайды. Мәдени- тарихи даму бірбағытта емес, ол айналмалы. Мэдениет эволюциясы тұйык мэдени шеңбер шектерінде жүріп жатады. Посткеңестік кеңістіктегі үлттык мэдениеттерге катысты эмбебаптандырунш руханилықтың бірнеше парадигмалары бар. Бұл батыстык, шығыстык (исламдык), орыстыктың тек бірін ағарту, гуманизм, зерделіліктің жалғыз иегері ретінде сипаттау, ұлттык мэдениетті тек бір руханилықтың әмбебапты үлгісінде саналы түрде
