философиясын емес, азғындык жағын насихаттау басым), оған төтеп беру үшін руханият, өз дәстүріміз бізге корған. Сөйтіп кана зиялылары, басшылары ұлтты дағдарыстан алып шыға алады. Ендеше, XXI ғ. ұлттык мәдени трансформация кері жылжу емес, біреуді кайталау да емес, жаңа жағдайда творчестволык ізденіс (мумкін техногендік батыс Өркениетіне альтернатива ретінде рухани сипаттағы "еуразиялық" Өркениет кұру идеясы - егер де оны біз дұрыс түсіндіріп, айкындай алсак) біздің бүкіл аймақтык мэдени, әлеумет, саяси трансформация процестеріне үлкен өзгеріс, ілгері басу, гүлдену әкелер. Рухани кеңістікті күрайтын үлттык идеяның элементтері көп. Солардың ішіндегі оның мэнін терең де аукымды аныктайтындар бүл ұлттык философия мен әдебиет; мэдениет пен оның түрлері, рухани казынанның баска да елементтері осы екі үлкен тұғырлардың айналасында өрбиді, дамып отырады. Олардың даму деңгейі, коғамдық өмірге тигізетін эсері жэне коғамдык сананы белгілеудегі алатын орны ерекше. Дамыған елдердің тэжірибесі осы ойды айғактап отыр, оған көптеген мысалдар келтіруге болады. Қазір Батыс елдері үлкен дағдарыста, деп мойындайды кейбір батыс ойшылдары. Қазіргі кезде бала туу деңгейі ең аз жиырма ұлттың он сегізі - еуропалыктар. Еуропадағы бала туудың орташа деңгейі соңғы кездері 1,4 адамға дейін түсіп кетті. Ал халыктың тым болмаса, казіргі санын сактап калу үшін, бұл деңгейдің шамасы 2,1 болу керек. Нәтижесінде Еуропа кұруға каркынды түрде бет алып, еуропалыктар «жоғала бастаған түрге» айналып барады. Бүл турасындагы болжамдар да өте көңілсіз. 2000 жыл мен 2050 жылдар аралығында жер бетіндегі халықтың саны 3,5 миллиардка өсетін көрінеді. Алайда бұл өсім тек Азия, Африка жэне Латын Америкасы елдерініц есебінен болады. Осы
