Оқулық ретінде ұсынған ташкент 2022 М. И. Джумаев Математика окыту методикасы. 2022. 212 бет
жүктеу/скачать 18,22 Mb.
|
МУМ каз дарслик-20 (2)
Аудан өлшем бірліктеріАудын өлшем бірлігі ретінде бірлік квадраттың ауданы қабылданады. Қабырғасының ұзындығы 1 мм болған квадраттың ауданы 1 мм квадрат. Қабырғасының ұзындығы 1 см болған квадраттың ауданы 1 см квадрат. Қабырғасының ұзындығы 1 дм болған квадраттың ауданы 1 дм квадрат. Қабырғасының ұзындығы 1 м болған квадраттың ауданы1м квадрат. Қабырғасының ұзындығы 1 км болған квадраттың ауданы 1 км квадрат. Қабырғасының ұзындығы 1 км болған квадраттың ауданы 1 км квадрат болады. Қабырға ұзындығы 10 м болған квадраттың ауданы 1 ар делінеді. 1 ар=10 м*10м=100м квадрат; 1 ар = 100 м квадрат Қабырға ұзындығы 100 м болған квадраттың ауданы бір гектар болады. 1 га = 100 м *100 м = 10 000 м квадрат; 1 га = 100 ар. Аудан өлшем бірліктерінің ішінде төмендегі қатынастар бар: 1 см = 1 см*1 см= 10 мм*10 мм = 100 мм квадрат 1 дм квадрат = 1 дм*1 дм =10 см*10 см = 100 cм квадрат 1 м квадрат = 1 м *1 м= 10 дм*10 дм= 100 дм квадрат. 1 м квадрат=1 м*1 м = 100 cм*100 см=10 000 cм квадрат 1 км квадрат = 1км *1 км= 1 000 м – 1 000 м = 1 000 000 м квадрат Кестені мұқиятпен бақыла:
а) кестенің бірнеше қатарындағы ұзындық бірлігін өзінен кейінгі ұзындық бірлігіне өту үшін неше есеге арттыру керек? ә) 2-қатардағы аудан берлігінен кейінгі тұрған аудан бірлігіне өту үшін неше есеге арттыруы тиіс? Фермердің бау- бақшасының бойы 600 м, ал ені 500 м болған тіктөртбұрыш формасында. Баудың ауданын гектар, ар және метрмен өрнекте. Табанының ұзындығы а=4 см және биіктігі в=5 см болған тіктөртбұрышты бір қабатында 4 квадрат болған қабатына бөлінеді, сонда тіктөртбұрыштың қабырғасының ұзындығы 4*5=20 бірлік квадратқа бөлінеді. Яғни, бұл төртбұрыштың ауданы S=4*5=20-ға тең болады. Квадрат — қабырғалары өзара тең төртбұрыш болғандықтан оның ауданын S=a*a=a (квадрат бірлік) формуласына сәйкес есептеледі. Табанының ұзындығы 6 см, биіктігі 4 см болған тіктөртбұрыштың ауданын тап. Шешуі. S=a*b формуласына орай: a=6 см, b=4 см болғандықтан: S= 6см*4 cм=24 см. квадрат. Жауабы: 24 см квадрат. Табанының ұзындығы а=10 см, ені b=6см 4 мм болған төртбұрыштың ауданын тап. Шешуі. Тіктөртбұрыштың қабырғаларын бір түрлі ұзындық бірлігінде өрнектеп аламыз: 10 см = 100 мм; 6 см 4 мм = 60 мм+4 мм = 64 мм. S = a*b = 100 мм*64 мм = 6400 мм квадрат = 64 см. Жауабы 64 см квадрат. Тіктөртбұрыштың аудыны оның табанымен биіктігінің көбейтіндісіне тең: S – a*b (квадрат бірлік), мұнда а табаны мен биіктік b бірдей ұзындық бірліктерімен өрнектеледі. Торкөз дәптеріңе табаны 6 торкөз, биіктігі 8 торкөз болған тіктөртбұрыш сыз. Сол тіктөртбұрыш неше торкөзден құралған? 7. жүктеу/скачать 18,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|