Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ
жүктеу/скачать 7,9 Mb. Pdf көрінісі
|
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1
| гликогенсинтетазаны
фосфорлау арқылы активтендіреді. Гликогенсинтетаза цАМФ арқылы немесе цГМФ арқылы әсер ете алады. Гормонның әсері оның қандай рецептормен байланысқандығына тәуелді. Мысалы: адреналин - және - рецепторларымен байланысуы мүмкін; адреналин -рецепторлармен байланысқанда, аденилатциклаза активтеніп, цАМФ түзілуін қамтамасыз етеді, ал -рецепторлармен әрекеттескендее цГМФ түзіледі. Гормондардың клеткаішілік «келістірушілерінің» бірі кальций ионы болып табылады. Олар өзінің концентрациясын өзгерту арқылы реттеуші рөлін атқарады. Клетка ішіндегі Са 2+ концентрациясы өте төмен, (10 -7 моль/л), ал органоидтардың ішінде немесе клетканың сыртқы жағында 10 -3 моль/л-ге тең. Сыртқы ортадан клеткаға түсетін Са 2+ кальцийлі каналдар арқылы енеді. Са 2+ ағыны мөлшерінің реттелуі. Мембрананың Са-ға тәуелді АТФ-азасы ферменті арқылы жүзеге асады. Аталған ферменттің өз жұмысын орындауда реттеуші рөлді инозитолфосфат және инсулин атқара алады. Клетка ішінде Са иондары митохондрияның матриксінде, ал бұлшық ет тіндерінде саркоплазматикалық ретикулумда деполанады. Қоршаған ортадан немесе клетка ішілік деподан шыққан Са, Са-байланыстырушы белок кальмодулинмен әрекеттеседі. Бұл белок көптеген клеткаларда кездеседі және оның құрамы барлық жерде бірдей болады. Кальмодулиннің кальций және магний байланыстыратын бірнеше орталықтары болады. Кальций мен әрекеттескен кезде бірқатар ферменттердің активаторы болып табылатын кальций-кальмодулин комплексі түзіледі. Бұл комплекс Са концентрациясы жоғары болғанда гуанилатциклазаны активтейді, цГМФ-ң түзілуіне себепкер болады. Сонымен қатар цАМФ – тің ыдырауына септігін тигізетін фосфодиэстеразаның активаторы ретінде әсер етеді. Кальций концентрациясы айтарлықтай төмен болған жағдайда аденилатциклазаның активтілігі бірнеше есе артады, бұл жағдай цАМФ-ң көп мөлшерде түзілуін стимульдейді. Сонымен клеткада Са-дің концентрациясын өзгерте отырып, цАМФ-тың түзілуін немесе ыдырауын реттеуге болады. [17]. Мембранды цитазольді механизм бойынша гипофиздің алдыңғы бөлігінің гормондары, адреналин, норадреналин, глюкогон, паратгормон әсер етеді, бұл гормондарға қуаттылық, қысқа 296 мерзімділік, шапшаңдылық тән. Олар - стресс-гормондары, осылардың әсерінен адамның іске қабілеттілігі жүз есе артады. 2-ші механизм жүктеу/скачать 7,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|