Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ
Сілекейдің белоктары және ферменттері
жүктеу/скачать 7,9 Mb. Pdf көрінісі
|
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1
| 13.10. Сілекейдің белоктары және ферменттері
Сілекейде белоктардың көп мөлшерде кездеседі, олардың саны жоғары және жүйке қызметінің күйіне, тамақтануға және т.б. байланысты өзгереді. Иммуноглобулиндер (Ig A-190мг/л, Ig G- 14мг/л, Ig M-2мг/л) бактерияға қарсы қорғаныс процестеріне қатысады. Бұл белоктар гликопротеиндер мен муциндермен комплекс түзеді. Гликопротеиндер бактериялардың тіс бетіне берік орналасуын қамтамасыз етеді. Пролинге бай белоктар (пролин мөлшері-16-33%), қышқыл белоктардан тұрады (конц.-80 мг/л дейін). Бұл белоктардың құрамында фосфор қышқылы қалдықтары көп болады. Сондықтан кальций фосфаттарымен қаныққан сілекейдегі кристалдардың көбеюіне кедергі жасайды. Статерин -пептид(молекулалық салмағы 5,38 кДа), құрамында 25% теріс зарядты аминқышқылдарының қалдықтары, 15% пролин бар. Статериннің қызметі нуклеация фазасын және кристалдың өсуін тежеу болып табылады. Лактоферрин -темір иондарын біріктіретін (сүттен алғаш алынған) белок. Негізгі қызметі бактериялардың өсуін тежеу үшін, темір тапшылығы жағдайын туғызу болып табылады. Аралас сілекейде 100-ден астам шығу тегі әртүрлі ферменттер ашылған: бездік, лейкоциттік және микробтық. Бездік ферменттерге амилаза, лизоцим, аминотрансферазалар, лактатдегидрогеназа, қышқылдық және сілтілік фосфатазалар және т.б жатады. Лизоцим -сілекей бездері өндіретін фермент. Аралас сілекейге минутына шамамен 5,2 мкг лизоцим түседі. Лизоцимнің бактериоцидтік әсері микроорганизмдердің клетка қабығындағы полисахаридтердің N-ацетилглюкозамин мен N-ацетилқұмырсқа қышқылы арасындағы β-гликозидті байланыстарын гидролиздеуге негізделген. Оларға көбіне, грам оң микроорганизмдер және кейбір 484 вирустар сезімтал келеді. Лизоцим өндірісінің төмендеуі бірнеше ауыз қуысы ауруларының (стоматиттер, гингивиттер, парадантоз) патогенді факторлары болып табылады. Аралас сілекейдің ДНҚ-азасы мен РНҚ-азалары қышқылдық және сілтілік болады. Бір тәулікте ауыз сұйықтығына 60 мкг қышқылдық және 45 мкг сілтілік РНҚ-азалар, 3-4 мкг ДНҚ-азаның екі изоферменті секрецияланады. Сілекейдегі нуклеазалардың негізгі көзі лимфоциттер мен лейкоциттер болып табылады. Бұл ферменттер ауыз қуысындағы бірқатар микроорганизмдердің өсуін тежеуге қатысады. жүктеу/скачать 7,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|